Amiga MA Magazine 1997 #3/amigamamagazinepolishissue03-1/ma_1995/05/ami042.txt

Text File | 1997-04-07 | 11KB | 219 lines

MATEMATYKA I TY 4, 5, 6

<a>Jarosîaw Horodecki

<txt>W numerze 9/94 opisaliômy program Matematyka i Ty numer 1,
2 oraz 3, wydany przez Biuro Informatyczno-Wydawnicze. Tym razem
przyszedî czas na opisanie kolejnych czëôci tego programu o
numerach 4, 5 oraz 6, wydanych oczywiôcie przez të samâ firmë.

Poniewaû mimo wielu podobieïstw programy te jednak zasadniczo sië
róûniâ, poôwiëcë po kilka zdaï kaûdemu z nich. Na poczâtek jednak
kilka sîów wprowadzenia. Jak sugeruje tytuî, Matematyka i Ty to
program przeznaczony do nauki matematyki. Pierwsze czëôci
dotyczyîy nauczania poczâtkowego, do klasy czwartej szkoîy
podstawowej. Trzy nowe programy to juû matematyka nieco bardziej
zaawansowana, choê oczywiôcie nadal na poziomie elementarnym.
Kolejne czëôci, od 4 do 6, poôwiëcone sâ odpowiednio: równaniom
trzeciego stopnia i zwiâzanym z nimi prostym zadaniom tekstowym,
geometrii w zadaniach dotyczâcych pola i obwodu figur
pîaszczyzny, zestawieniu caîej wiedzy dotyczâcej elementów
matematyki na poziomie szkoîy podstawowej.

>Matematyka i Ty 4<

Czwarta czëôê polega gîównie na rozwiâzywaniu równaï. Do wyboru
sâ dwie opcje: rozwiâzywanie równaï lub zadaï. W pierwszym
wypadku otrzymujemy po prostu kolejne proste równania liniowe,
zawsze z wspóîczynnikami caîkowitymi. Wydaje mi sië jednak, ûe
moûna byîo darowaê sobie równania z bardzo duûymi
wspóîczynnikami, rzëdu stu. Rozwiâzywanie równaï przez uczniów
szkoîy podstawowej nie polega wszak na bezmyôlnym przeliczaniu
duûych liczb, ale na odkryciu pewnych ogólnych mechanizmów,
jakimi majâ sië oni kierowaê przy ich rozwiâzywaniu. Przy duûych
liczbach îatwo pogubiê sië w obliczeniach.

Podanie wyniku polega na wpisaniu otrzymanego rezultatu.
Wszelkich przeksztaîceï naleûy oczywiôcie dokonywaê na papierze.
Nie jest to jednak wadâ programu, wszak ma on tylko sprawdzaê
poprawnoôê rozwiâzania. Bardzo cennâ opcjâ jest moûliwoôê
uzyskania pomocy. Wystarczy kliknâê nad odpowiedniâ ikonâ i
program za cenë 100 punktów wyôwietla swojâ propozycjë pierwszego
przeksztaîcenia. Z drugiej strony jednak wydaje mi sië, ûe
niektóre przeksztaîcenia sâ zbyt drobiazgowe, inne z kolei
niezupeînie jasne. Z pewnoôciâ moûna to byîo lepiej zrobiê.

Byê moûe czepiam sië szczegóîów, niemniej jednak zbëdnym
urozmaiceniem wydaje mi sië miganie, podczas podawania
odpowiedzi, napisu "Matematyka i Ty", znajdujâcego sië w tle
gîównej planszy. Jest to nieco mëczâce. Szkoda równieû, iû
program nie podaje liczby dobrych i zîych odpowiedzi. Moûe w tak
krótkim teôcie nie jest to konieczne. Warto tutaj wspomnieê, ûe
moûna wybraê dîugoôê testu -- od trzech do siedmiu równaï.

Na koniec zostawiîem jednak pewien drobiazg, który w moich oczach
program ten, a przynajmniej të jego opcjë, dyskwalifikuje. Gdy
poddaîem sië pierwszemu testowi, pierwsze cztery równania
rozwiâzaîem w pamiëci bez problemu. Program wyôwietliî wtedy
nieco bardziej skomplikowane równanie: 20+(-20x+16)-(-21x-48)=0.
Równieû ten problem udaîo mi sië rozwiâzaê. Jakieû jednak byîo
moje zdziwienie, gdy program uznaî mój wynik: -84 za niepoprawny!
Sprawdzenie obliczeï na kalkulatorze przyniosîo taki sam
rezultat. Myliê sië musiaî wiëc program. Skorzystaîem z opcji
POMOCY i niestety, ale muszë stwierdziê, ûe autor najwyraúniej
nie do koïca opanowaî matematykë na poziomie podstawowym. Jego
wynik to 12!!! Nie naleûy jednak dyskwalifikowaê programu z
powodu jednego bîëdu, który choê nie powinien, to jednak mógî sië
zdarzyê. Dlatego teû przetestowaîem sië jeszcze raz. I tu kolejna
nowoôê. Rozwiâzaniem równania: 6+(-16x+6)-(-19x-21)=0 jest, jak
sië okazuje, liczba 3. Moim zdaniem jest to -11, niemniej jednak
program nie daî sië przekonaê.

Jak sâdzë, powyûszy bîâd wynika z bîëdu w ogólnym algorytmie,
poniewaû oba przedstawione równania sâ bardzo podobne, róûniâ sië
jedynie wspóîczynnikami. Oczywiste jest jednak, ûe taki bîâd nie
ma prawa sie pojawiê w ûadnym programie edukacyjnym.

Czëôê z zadaniami jest juû chyba zupeînie dobra. Przejrzaîem
jednâ serië siedmiu zadaï i nie byîo w nich bîëdów, choê nieco
bezsensowna jest koniecznoôê podawania uîamków dziesiëtnych
zawsze z dokîadnoôciâ do dwóch miejsc po przecinku, zamiast na
przykîad 3,1 naleûy podaê 3,10. Sâdzë, ûe ta drobna zmiana
kosmetyczna nie stanowi duûego problemu, a z pewnoôciâ uîatwiîaby
wpisywanie wyników. Wszak nikt nie bëdzie pisaî w zeszycie 3.10.

Uwaûam, ûe czwartâ czëôê, o ile wspomniany bîâd nie zostaî
poprawiony, moûna sobie spokojnie darowaê. Byîoby bardzo
niedobrze, gdyby dziecku udaîo sië wybraê opcjë rozwiâzywania
równaï i dojôê do wspomnianego przeze mnie przykîadu. Dziecko
îatwo zapamiëtuje.

>Matematyka i Ty 5<

Druga czëôê programu to tylko i wyîâcznie problemy zwiâzane z
geometriâ pîaszyzny, a konkretnie z obliczaniem pola oraz obwodu
figur pîaskich. Program podzielony jest na dwie czëôci, z
których jedna to zestaw kilkudziesiëciu zadaï, przeznaczonych do
rozwiâzania, druga natomiast to prosty leksykon, zawierajâcy
podstawowe informacje o poszczególnych figurach pîaskich.

O leksykonie nie moûna za wiele powiedzieê. Jest on zrobiony
zupeînie przyzwoicie, rysunki sâ proste, ale przez to czytelne.
Podane wzory sâ poprawne choê wydaje mi sië, ûe kilka sposród
nich nie jest potrzebnych, jak na przykîad wzór na pole koîa z
uûyciem jego ôrednicy czy na pole trójkâta z wykorzystaniem
dîugoôci jego boków. Ten pierwszy jest po prostu chyba zbyt îatwy
do wyprowadzenia, drugi natomiast, o ile wiem, nie jest podawany
w szkole podstawowej.

Przejdúmy jednak do gîównej czëôci programu, czyli zadaï
zwiâzanych z obliczaniem pola powierzchni oraz obwodu figur
pîaszczyzny. W tej czëôci moûna wybraê od 5 do 25 zadaï, które
nastëpnie bëdâ kolejno podawane. Po wyôwietleniu rysunku wraz z
opisem problemu uûytkownik ma do dyspozycji trzy opcje, dziëki
którym moûe wpisaê poprawnâ jego zdaniem odpowiedú, odczytaê
wynik otrzymany przez program oraz przejôê do rozwiâzywania
nastëpnego zadania bez próby rozwiâzania wyôwietlanego problemu.

Tutaj równieû rysunki sâ przejrzyste i îatwe do odczytania,
wszystkie problemy takûe przedstawiane sâ w sposób zrozumiaîy dla
kaûdego. Mimo to znalazîem pewien drobiazg, który podobnie jak
czwartâ czëôê programu, dyskwalifikuje takûe i të czëôê. Mam na
myôli oczywiôcie bîâd w podawanym prze program wyniku. Tym razem
dotyczy on prostego zadania, w którym obliczyê naleûy pole
trapezu bëdâcego fragmentem trójkâta, który to z kolei jest
poîowâ prostokâta o znanych rozmiarach. Przy wymiarach prostokâta
121 na 170 cm jako rozwiâzanie podawany jest wynik 17998,75 cm2
/* centymetra kwadratowego! */, co jest kompletnâ bzdurâ. W jaki
bowiem sposób czëôê trójkâta, bëdâcego poîowâ prostokâta o
podanych rozmiarach, moûe mieê pole wiëksze niû poîowa pola tegoû
kwadratu? Dla uôciôlenia podam, iû pole tego kwadratu to 20 570
cm2, a poîowa tego pola to oczywiôcie 10 285 cm2. Jest to wiëc
liczba o ponad 7000 mniejsza od podawanego przez program wyniku.

Pozostaîe rozwiâzywane przeze mnie zadania byîy juû popranwe,
jednak rozwiâzaîem ich tylko 10, jest zatem moûliwe, ûe w
programie znajdujâ sië takûe inne bîëdy. Szkoda, bo ogólnie czëôê
5. programu Matematyka i Ty jest produktem zupeînie niezîym,
który w pewnym stopniu moûe zastâpiê elementarny zbiorek zadaï z
geometrii. Pozostaje mieê nadziejë, ûe wystëpujâcy w nim bîâd
zostaî juû poprawiony.

>Matematyka i Ty 6<

Ostatnia z dostarczonych czëôci serii Matematyka i Ty ma numerek
6 i jest podsumowaniem wszystkich dotychczas omówionych fragmentów.
Jest to niejako finaî i sprawdzenie ogólnych wiadomoôci na temat
matematyki, oczywiôcie na poziomie podstawowym. Tak przynajmniej
gîosi doîâczona do programu ulotka. W rzeczywistoôci czëôê szósta
to zestaw zadaï sprawdzajâcych umiejëtnoôci rachunkowe za pomocâ
róûnych przykîadów oraz prostych zadaï.

Znajdziemy tutaj zadania sprawdzajâce wiedzë o uîamkach zwykîych
oraz dziesiëtnych. W wypadku tych pierwszych mamy tylko przykîady
na skracanie ich oraz porównywanie. Uîamki dziesiëtne natomiast
naleûy mnoûyê, dzieliê, dodawaê, odejmowaê oraz potëgowaê. Jest
teû kilka zadaï na zastosowanie procentów. Pewnâ ciekawostkâ jest
zadanie z kwadratem magicznym, polegajâce na znalezieniu
niepoprawnie wpisanej liczby.

Od strony estetycznej program prezentuje sië zupeînie nieúle.
Plansza jest utrzymana w stylu futurystycznym. Przedstawione sâ
na niej jakieô migajâce lampki, poîâczone obwody, ogólnie
wszystko wyglâda îadnie. Brakuje mi tutaj jedynie informacji o
liczbie zdobytych punktów, choê îatwo moûna jâ samemu obliczyê na
podstawie zapalajâcych sië po kaûdym pytaniu lampek. Po
udzieleniu poprawnej odpowiedzi lampka zaczyna migaê, bîâd
natomiast sygnalizowany jest tylko zapaleniem sië lampki. Pewnym
urozmaiceniem jest teû przechodzâcy co jakiô czas przez ekran
robot typu "walker".

Takûe tutaj jednak autorowi nie udaîo sië uniknâê dwóch
znaczâcych bîëdów. Pierwszy z nich to wspomniany przeze mnie
magiczny kwadrat. Pomysî jest z pewnoôciâ ciekawy, choê
znalezienie bîëdnej liczby wymaga chyba wykonania zbyt wielu
obliczeï. Niestety, nawet znalezienie wîaôciwej liczby i podanie
jej nie jest uznawane przez program. Trudno mi jest tutaj znaleúê
prawdopodobnâ przyczynë bîëdu, poniewaû nie jest podawana
poprawna, z punktu widzenia programu, odpowiedú. Co wiëcej,
podczas trzeciego testu caîego zestawu pytaï zostaî wyôwietlony
zupeînie bîëdny magiczny kwadrat, w którym nie zgadzaîy sië sumy
w aû trzech rzëdach. Oczywiste jest, ûe w tym momencie musi byê
wiëcej bîëdnych liczb niû jedna.

Drugi bîâd zawarty jest w stosunkowo prostym zadaniu dotyczâcym
procentów. Naleûy mianowicie obliczyê, jakâ sumë musi zapîaciê
nabywca, gdy na zakupione towary otrzymuje zniûkë w wysokoôci 10
procent, która wynosi 27 jednostek. Îatwo moûna obliczyê, iû
osoba ta musi zapîaciê 243 jednostki (270-270*0.10=243).
Wszystko sië zgadza. Od peînej kwoty odejmujemy 10-procentowâ
zniûkë i otrzymujemy szukany wynik. Program jednak za poprawnâ
uznaje odpowiedú 270! Najwidoczniej autor nie zwróciî uwagi na
treôê pytania i tym samym program oczekuje nie na kwotë ze
zniûkâ, ale na peînâ kwotë.

>Podsumowanie<

Bardzo trudno jest podsumowaê te trzy programy. Generalnie, pod
wzglëdem zastosowanych rozwiâzaï, jakoôci grafiki oraz îatwoôci
obsîugi sâ one naprawdë dobre. Pewne niewielkie zastrzeûenia moûe
budziê dobór materiaîu, jednak i tutaj nie moûna wîaôciwie
nieczego serii Matematyka i Ty zarzuciê. Mimo to nie mogë nikomu
poleciê tych programów w ich obecnej wersji. Z bîëdami
merytorycznymi nie nadajâ sië one do uûywania przez dzieci, które
uczâ sië podstaw matematyki. Pozostaje mieê nadziejë, iû
wspomniane przeze mnie bîëdy zostanâ jak najszybciej poprawione.
Wtedy seria Matematyka i Ty z pewnoôciâ stanie sië wartoôciowym
pakietem edukacyjnym.

<przyp>Autorem programu jest Janusz Gajewicz.

<r>Program: Matematyka i Ty 4, 5, 6

Producent: Biuro Informatyczno-Wydawnicze, ul. Platynowa 4/128, 00-808
Warszawa, tel./fax [phone] (18:30--20:00).

Cena:.........................

Ocena: 4/10