Amiga MA Magazine 1997 #3/amigamamagazinepolishissue03-1/ma_1995/06/ami029.txt

Text File | 1997-04-07 | 10KB | 189 lines

----/* shoty sa w  arek */--------------

TURBO CALC

<lead>Z pracâ w biurze kojarzy sië studiowanie
dîugich sîupków liczb, ich dokîadna analiza, ciâgîe zmienianie
poszczególnych wartoôci. Wszystko po to, aby zapîaciê jak
najmniej podatków. Doskonaîym narzëdziem znacznie uîatwiajâcym
takâ pracë jest arkusz kalkulacyjny.

<a>Jarosîaw Horodecki

<txt>Turbo Calc jest niewâtpliwie jednym z najlepszych arkuszy
kalkulacyjnych dostëpnych na Amidze. Dowodem niezîej jakoôci
programu jest równieû to, ûe sama redakcja Magazynu AMIGA
korzysta z niego, prowadzâc swoje redakcyjne obliczenia.
Przejdúmy jednak do opisu samego programu.

Rozpowszechnia go, znana niektórym z wyrobu kompaktów, niemiecka
firma Stefan Ossowski's. Zajmuje tylko jednâ dyskietkë, na
którâ nagrany jest sam gîówny program, skrypt do instalacji na
twardym dysku oraz gotowe przykîadowe arkusze kalkulacyjne. Na
dyskietce znajdziemy równieû przewodnik po Turbo Calcu napisany,
niestety, w jëzyku niemieckim oraz kilka programików w ARexxie.
Najwaûniejszy jest oczywiôcie gîówny program, który po
zainstalowaniu go na twardym dysku natychmiast uruchamiamy. Jeszcze
jedna uwaga. Mimo ûe caîy system pomocy napisany jest w jëzyku
niemieckim, to opcje w programie, na szczëôcie, sâ juû po
angielsku.

Wyglâd interfejsu uûytkownika Turbo Calca nie odbiega od
standardów uznanych w ôwiecie tego typu programów, a
ustanowionych w gîównej mierze przez program Lotus 1-2-3, który
znany jest chyba kaûdemu szanujâcemu sië specjaliôcie od
oprogramowania, nawet amigowcowi. Gîównâ czëôê ekranu zajmuje
wiëc duûa tabela, do której wpisywaê moûna zarówno napisy (znaki
alfanumeryczne), jak i konkretne wartoôci. Moûna sië przy tym
oczywiôcie posîugiwaê szeregiem znaków specjalnych, o tym jednak
za chwilë. Nad tabelkâ znajduje sië jeszcze linijka wypeîniona
maîymi ikonkami symbolizujâcymi najczëôciej uûywane funkcje (tzw.
toolbar) oraz miejsce na wpisywanie wyraûeï przeznaczonych do
wpisania w aktualnie zaznaczone pole. To wîaôciwie wszystko, bo
reszta funkcji programu dostëpna jest za poôrednictwem
rozwijanych menu, umieszczonych jak zwykle na górnej belce
ekranu.

Pierwsze ze wspomnianych menu to juû staîa pozycja we wszystkich
amigowych programach. Mam tu na myôli menu nazwane PROJECT, a
grupujâce wszystkie opcje dotyczâce zarzâdzania plikami oraz
druku. Jak sâdzë, nie wymagajâ one szczegóîowego omówienia. Warto
moûe jedynie wspomnieê, ûe Turbo Calc pozwala na otwarcie
wîaôciwie dowolnej liczby niezaleûnych arkuszy kalkulacyjnych.
Istnieje tutaj jedynie limit iloôci wolnej pamiëci. Bardzo
przydatna jest równieû moûliwoôê importowania danych, stworzonych
za pomocâ innych arkuszy kalkulacyjnych. Wersja 3.0 pozawala na
wczytanie danych z Pro Calca, Excella oraz zapisanych w zwykîym
pliku tekstowym, odzielonych znakami tabulacji, ôrednikami,
przecinkami lub spacjami. Podobnie moûna dane eksportowaê na
jeden ze wspomnianych formatów, oczywiôcie z wyjâtkiem Pro Calca.
W tym ostatnim wypadku górë wziëîy chyba bezwzglëdne prawa
konkurencji na wolnym rynku.

Gotowy arkusz moûna oczywiôcie takûe wydrukowaê. Za pomocâ
specjalnego menu druku moûna ustawiê szereg parametrów, jak
wielkoôê kartek, na jakich drukujemny, sposób druku, jakoôê,
zagëszczenie. Dziëki wszystkim tym opcjom wydruk moûna dostosowaê
w peîni do swoich oczekiwaï i potrzeb. Bardzo przydatnym i
jednoczeônie nowatorskim w tego typu programach, przynajmniej na
Amidze, dodatkiem jest opcja umoûliwiajâca szybki i wygodny
przeglâd stron, jakie bëdâ wydrukowane. Moûna w ten prosty sposób
uniknâê niepotrzebnego zuûycia taômy, tuszu czy tonera.

Zanim jednak zaczniemy nasze arkusze wczytywaê, nagrywaê oraz
drukowaê, trzeba umieê je stworzyê, a nastepnie poprawiaê. Pro
Calc i na tym polu wyprzedza wiëkszoôê amigowskich arkuszy,
oferuje bowiem doôê duûâ liczbë rozmaitych funkcji w znacznym
stopniu uîatwiajâcych tworzenie i edycjë wîasnych zestawieï
danych, czy teû skomplikowanych wyliczeï.

Wpisywanie danych na poziomie podstawowym jest dziecinnie proste.
Wystarczy wskazaê pole, do którego bëdziemy wpisywaê dane, i
zaczâê je wprowadzaê. Najprostszy rodzaj danych to oczywiôcie
liczby, które moûna wyraziê za pomocâ uîamków dziesiëtnych.
Zamiast liczb wpisywane mogâ byê takûe pewne dîuûsze wyraûenia,
zawierajâce w sobie podstawowe dziaîania matematyczne, trzeba
jednak wtedy rozpoczâê danâ linijkë od znaku równoôci. Tak samo
îatwo moûna jednak wpisywaê równieû ciâgi znaków
alfanumerycznych, czyli po prostu dowolne teksty. Nie trzeba przy
tym przejmowaê sië ich dîugoôciâ. Jeûeli wykraczajâ poza dîugoôê
jednego pola, to po prostu Turbo Calc wyôwietli je, nachodzâc na
kolejne pola. Warunkiem jest tutaj tylko to, ûe kolejne pola
muszâ pozostaê nie wykorzystane.

Wpisywanie prostych liczb nie jest jednak gîównym zadaniem
arkusza kalkulacyjnego, który przede wszystkim musi umieê liczyê,
i to caîkiem sprawnie. Dobry arkusz musi takûe umoûliwiaê
wykonywanie wielu skomplikowanych operacji arytmetycznych oraz
statystycznych na wprowadzonych danych, musi istnieê oczywiôcie
moûliwoôê wpisywania uzyskanych wyników do wyznaczonych pól w
przygotowywanym arkuszu. Wszystkie te moûliwoôci ma oczywiôcie
Turbo Calc.

Funkcje te przy tym szalenie îatwo uzyskaê. Pewnâ wadâ mogâ byê
tutaj ich niemieckie nazwy, co jest dziwne zwîaszcza dlatego, ûe
przecieû opcje zawarte w menu sâ zapisane po angielsku. W sumie
wszystkich dostëpnych funkcji jest ponad sto. Jest to liczba
zupeînie wystarczajâca, zwîaszcza ûe w tej doôê pokaúnej kolekcji
znajdziemy wiele funkcji arytmetycznych (logarytmy, wartoôê
absolutna, kwadrat), trygonometrycznych (cosinus, sinus, tanges,
funkcje hyperboliczne i cyklometryczne), logicznych (i, lub,
albo), alfanumerycznych (dîugoôê tekstu, kod znaku, porównania)
oraz zwiâzanych z datâ i czasem (dzisiejsza data, rok, miesiâc,
dzieï tygodnia), wyznaczonâ bazâ danych (wartoôci maksymalne i
minimalne), caîym arkuszem (pozycje poczâtku wyznaczonego bloku,
wielkoôê bloku), wyznaczonym zakresem (suma), czy teû
obliczeniami finansowymi. Istnieje teû szereg dodatkowych, nie
sklasyfikowanych funkcji. Oczywiôcie podane w nawiasach przykîady
to nie wszystkie funkcje z poszczególnych dziedzin, w wiëkszoôci
wypadków jest ich przynajmniej kilkanaôcie. Ich szczegóîowe
omawianie nie ma oczywiôcie sensu, poniewaû sâ one dokîadnie
omówione w instrukcji obsîugi programu.

Do poszczególnych pól wpisywaê moûna takûe specjalne
makroinstrukcje, których Turbo Calc daje do dyspozycji niemalûe
dwieôcie. Z pewnoôciâ jest wiëc w czym wybieraê. Nie ma
oczywiôcie sensu wymieniaê tutaj kaûdej z komend, warto jednak
wspomnieê o moûliwoôci wykonywania operacji na blokach, zmiay
koloru pól, czy teû zmiany globalnych ustawieï caîego arkusza za
pomocâ wstawionych weï makroinstrukcji. Nie muszë chyba nikogo
przekonywaê, jak wielkie moûliwoôci otwierajâ sië przed
pomysîowym uûytkownikiem programu dziëki temu doskonaîemu
mechanizmowi.

Kolejny problem, zgodnie z tym, o czym juû wczeôniej pisaîem, to
wygodna edycja przygotowywanego arkusza. Dostëpne sâ wszelkie
moûliwe operacje edycyjne, jak wycinanie i wklejanie bloków, ich
kopiowanie, wstawianie nowych kolumn i linijek oraz wypeînianie
konkretnymi wartoôciami, a takûe dowolne zmienianie ich
szerokoôci i wysokoôci. W peîni wykorzystany jest takûe amigowy
schowek (clipboard), dziëki czemu w doôê prosty sposób moûna
przenosiê dane do innych programów, o ile sâ oczywiôcie zachowne
pewne zasady zgodnoôci formatu danych zapisywanych do schowka.

Oczywiôcie przygotowany juû arkusz moûna takûe znacznie
uatrakcyjniê pod wzglëdem wizualnym. Moûna wiëc w dowolny sposób
zmieniaê krój czcionki w poszczególnych polach arkusza oraz ich
kolor, a takûe sposób formatowania zapisanych w nich danych
(centrowanie oraz justowanie do prawego i lewego marginesu).
Ustaliê moûna takûe format, w jakim przedstawiane bëdâ dane
numeryczne w poszczególnych polach arkusza.

Dodatkowym uatrakcyjnieniem wyglâdu przygotowywanego arkusza jest
moûliwoôê wprowadzenia do niego obiektów graficznych, które mogâ
byê umieszczone w dowolnym jego miejscu, oczywiôcie dowolnie
przeskalowane. Warto tu zaznaczyê, ûe takim obiektem moûe byê
równieû stworzony przez Turbo Calc wykres. W prosty sposób moûe
on zostaê przekonwertowany na obiekt umieszczony bezpoôrednio w
samym arkuszu.

Turbo Calc potrafi sporzâdzaê kilkanaôcie róûnych rodzajów
wykresów. Zarówno dwu- jak i trójwymiarowych. Miëdzy innymi mamy
wykresy sîupkowe róûnych rodzajów, koîowe, punktowe, liniowe.
Kaûdy z tych rodzajów (których jest zresztâ nieco wiëcej) moûe
byê dodatkowo skonfigurowany na przynajmniej kilkadziesiât
róûnych sposobów poprzez zmianë wielkoôci, dodawanie legendy oraz
róûnych podpisów, zmianë skali, wîâczanie oraz wyîâczanie róûnych
dodatkowych efektów. Umiejëtne wykorzystanie tych moûliwoôci po
prostu musi doprowadziê do uzyskania naprawdë efektownego
zobrazowania przygotowanych danych. Gotowy wykres moûe byê
oczywiôcie osobno wydrukowany lub teû jako obiekt wîâczony
bezpoôrednio do samego arkusza.

To oczywiôcie nie wszystko, co potrafi Turbo Calc, ograniczona
objëtoôê tego, z koniecznoôci doôê ogólnego i pobieûnego, opisu
nie pozwala mi na przedstawienie wszystkich moûliwoôci tego
doskonaîego programu. Warto moûe jeszcze wspomnieê o duûych
moûliwoôciach konfiguracyjnych programu, w którym moûna zmieniaê
wszystko, poczâwszy od ekranu, na którym pracuje, a skoïczywszy
na sposobie wyôwietlania tabelek oraz ukîadzie okien i listy z
podrëcznymi narzëdziami.  Bardzo przydatny jest takûe mechanizm
umoûliwiajâcy definiowanie wîasnych makroinstrukcji, a takûe
rozbudowany port ARexxa.

Turbo Calc jest programem godnym polecenia kaûdemu uûytkownikowi
Amigi, który oczywiôcie zmuszony jest do prowadzenia róûnego typu
obliczeï zwiâzanych z finansami czy statystykâ.  Jest
niewâtpliwie programem, który pomoûe rozwiâzaê wiele trudnych
problemów.