Amiga MA Magazine 1997 #3/amigamamagazinepolishissue03-1/ma_1995/07/amipor

Text File | 1997-04-15 | 13.3 KB | 293 lines

<sr>Skrzynka porad Mobiusa

<txt>Znów uzbieraîo sië trochë pytaï. Przeto tradycyjnie juû na
niektóre odpowiem zbiorowo, a inne zostanâ nieco zmienione i
rozszerzone tak, aby zadowoliê wiëkszâ liczbë osób.


Pyt. 1. Program Sonix ma podobno moûliwoôê wspóîpracy z MIDI
-- jak to uruchomiê?

Odp. Program ten jest bardzo ubogi, jeôli chodzi o MIDI, dlatego nie
warto w ogóle sië nim zajmowaê.

Pyt. 2. Co to jest format DUMP?

Odp. Dump oznacza wysyîanie. IFF-DUMP miaî to byê format, w
którym byîyby kodowane sample MOBIUS SOUNDS w formacie wiëcej niû
8-bitów, w formie gotowej do przesîania do instrumentów
elektronicznych, pracujâcych na zasadzie samplera. Ze wzglëdu na
maîe zainteresowanie, prace nad tym formatem zostaîy przerwane.

Pyt. 3. Czy moûna kupiê oprogramowanie podobne do pakietu
Clarity 16 dla samplera 8-bitowego (moûe samo oprogramowanie
Clarity 16)?

Odp. Jest wiele dobrego oprogramowania samplerowego dla Amigi,
majâcego swojâ klasë (choê ja zawsze jestem niezadowolony),
ale... jest to doôê kosztowne. Po pierwsze wszystkie karty 12-
czy 16-bitowe majâ swój osobny software, nie najgorszej klasy.
Niestety, z oczywistych powodów kosztuje to wszystko majâtek. Z
kolei programy tanie, takie jak Protracker, sâ doôê amatorskie i
nie wszystkich mogâ zadowoliê. Wydaje mi sië, ûe chciaîby Pan
nabyê coô poôredniego: program tani, ale zarazem doôê dobry. No
coû, w zasadzie czegoô takiego nie ma, chociaû... Ostatnio sam
wziâîem sië za programowanie i byê moûe nareszcie powstanie COÔ,
a na razie proszë uzbroiê sië w cierpliwoôê. Ostatnio zapoznaîem
sië z bardzo ciekawym programikiem, majâcym budowë okienkowâ i w
wersji zbliûonej ksztaîtem do Clarity-16, a przy tym komponujâcym
jednoczeônie muzykë tak jak Protracker. Co prawda dziaîa na
dúwiëkach 8-bitowych, niemniej jego moûliwoôci sâ doôê
interesujâce. Na temat tego programu juû niedîugo bëdzie odrëbny
artykuî.

Pyt. 4. Jak moûna, np. w programie Music-X, przerwaê odgrywanie
sampla w momencie puszczenia klawisza syntezatora?

Odp. Pradwopodobnie dysponuje Pan pirackâ (uszkodzonâ) wersjâ
programu, poniewaû w oryginale po puszczeniu klawisza syntezatora
dúwiëk sampla normalnie sië wycisza i wyîâcza.

Pyt. 5. Czyli rozprawka na ogólne tematy MIDI od bardzo
konkretnego Czytelnika, (adres do wiadomoôci redakcji), o którym,
na podstawie tego, co napisaî, moûna sâdziê, ûe teû jest
maniakiem muzyki:

Rzeczywiôcie promujë (przypadkowo) program Music-X po prostu
dlatego, ûe znam go nieomal perfekcyjnie. Drugim powodem jest to,
ûe subiektywnie rzecz biorâc uwaûam program Bars & Pipes, za,
chociaû doôê mocny, to jednak maîo wygodny w uûyciu (do czego mam
prawo, jako ûe jestem tylko czîowiekiem, ale proszë sië tym nie
sugerowaê). Tak wiëc kiedyô po róûnych próbach z Music-X, Bars &
Pipes, róûnymi sekwencerami programowymi KCS, czy nawet
przerobionym z Atari ongiô niezîym programem Pro 24, wybraîem
wîaônie Music-X. Ponadto na poczâtku jego dobrâ stronâ byîo to,
ûe chodziî w minimalnej konfiguracji (nawet na A500 z 512 K). W
momencie pojawienia sië innych sekwencerowych programów trochë
sië zestarzaî, to prawda..., ale tylko do momentu, gdy wyszîa
nowa rewelacyjna wersja MX -- 2.0. W jednym muszë przyznaê
Czytelnikowi racjë: program typu Bars & Pipes miaî wtedy mocnâ
rzecz, a mianowicie moûliwoôê pracy z kilkuwyjôciowym interfejsem
adresowym MIDI SMP 24, który dziëki temu umoûliwiaî zwiëkszenie
liczby kanaîów MIDI z 16 do 36, a póúniej do 80. Ale w tej chwili
program MX 2.0 moûe adresowaê do 128 kanaîów MIDI, przez
wewnëtrzne, zewnëtrzne
-------------------?---------------doîâczalne dodatkowe porty
szeregowe lub specjalne urzâdzenia (np. ONE STOP MUSIC SHOP).

I tu maîa uwaga. Korzystanie z wiëcej niû 16 kanaîów ma racjë
bytu tylko na szybszych maszynach, w rodzaju A1200 czy A3000. Nie
ma sensu kupowanie rozdzielacza do A500, poniewaû system wtedy
totalnie sië zatka. Zresztâ i tak niektóre z urzâdzeï do tanich
nie naleûâ. Natomiast puszczenie sobie muzyki wielokanaîowej
przez taki interfejs na szybkiej maszynie to jest coô, co
stanowczo polecam. Komfort doôwiadczany przy tym jest jak
przejôcie z dyskietek na twardy dysk, tak ûe wrëcz z obrzydzeniem
patrzy sië potem, na "zwykîy MIDI", wetkniëty do serial port.
Napisaîem "z obrzydzeniem", poniewaû sam mam nadal poczciwâ A500,
co prawda doôê rozbudowanâ, niemniej mam zamiar kupiê sobie coô
lepszego. Dlatego wîaônie niedawno bawiîem sië takim zestawem u
znajomego, majâcego A2000 z kartâ turbo, na którym zapuôciliômy
mój MX.

I trzeba przyznaê jedno: robi wraûenie. Nie trzeba juû
"oszczëdzaê kanaîów" i przeîâczaê ciâgle banków i brzmieï w
instrumentach. Ale moûe warto wspomnieê o samych interfejsach.
Otóû istnieje kilka ich rodzajów, ale podstawowâ zaletâ ich
dziaîania jest to, ûe sâ czëôciowo lub caîkowicie pozbawione wad
charakterystycznych dla portu szeregowego. Czëôciowo, poniewaû
moûna sobie dokupiê np. dodatkowâ kartë z zewnëtrznym drugim
portem szeregowym, przez co bëdziemy mieli jakby dwa niezaleûnie
adresowane porty MIDI. Drugim, znacznie lepszym rozwiâzaniem i
szczególnie polecanym (ale, niestety, duûo droûszym) jest jednak
specjalny interfejs w peîni korzystajâcy z szybkoôci komputera.
Taki interfejs ma kilka niezaleûnie adresowalnych portów MIDI, co
umoûliwia przesyîanie informacji od 32 (w wersji podstawowej) aû
do 128 kanaîów (w wersji rozbudowanej). Oprócz samego programu
interfejsy takie sâ do zdobycia u producenta lub w innych firmach
zagranicznych, majâcych duûy wybór róûych akcesoriów, np.:

<r>
EMERALD CREATIVE TECHNOLOGY

Rapid House, 54 Wandle Bank

London SW19 1DW

Wielka Brytania

tel: [phone]

przykîadowe ceny (niektóre szokujâce)

ONE STOP MUSIC SHOP      479,99 funtów(!).

AURA (48 kanaîów MIDI)    79,95 funta

sam MUSIC-X V2            74,95 funta

moûna tam nabyê takûe Bars & Pipes Pro v2.5 i dodatki do niego.

Np. sam Bars & Pipes:    199,95 funta.

<txt>Proszë zwróciê uwagë na cenë 75 funtów za MX v2. Jest to
dziwnie maîo w porównaniu do 149 funtów za ten sam program u
innych dystrybutorów.

A zahaczajâc o list: wszystkie interfejsy pracujâ jako
multipleksery/demultipleksery, poniewaû inaczej do adresowania
128 kanaîów potrzeba by byîo szyny danych o szerokoôci co
najmniej stu trzydziestu paru bitów. Jednakûe korzysta to z
bardzo szybkich protokoîów przesyîania (tak jak w parallel port),
a dopiero póúniej zwalnia do przepisowych 31250 bitów na sekundë
na wyjôciu kaûdego z 8 wyjôê MIDI.

Oczywiôcie naleûy wziâê pod uwagë niewielkie ograniczenie
programu Music-X, polegajâce na tym, ûe jest on w stanie
jednoczeônie odtworzyê tylko 20 ôladów real time, przy 255
swobodnie dostëpnych, niemniej nie wystëpuje tu problem, bo
ôcieûki moûna wszakûe miksowaê ze sobâ. Innâ rzeczâ, na jakâ
warto zwróciê uwagë, jest to, ûe poszczególne instrumenty muszâ
byê w ramach jednego wyjôcia MIDI (jednego z kilku) zgrupowane w
jednym kanale (patrz rys. 1.). Poza tym program jest znakomity i
mam nadziejë, ûe juû niedîugo i ja stanë sië posiadaczem A3000 co
najmniej z MIDI x 4. Niebawem opiszë nowoôci, zawarte w  wersji
2.0 programu Music-X. Na marginesie: juû dawno sië pojawiî, choê
jest maîo znany, tzw. Standard MIDI 2, w którym przesyîanie
danych odbywa sië o wiele szybciej niû przy 31 KB/sek.

Pyt. 6. Czy na CD-ROM/CD moûna spotkaê próbki stworzone za pomocâ
"sztucznej gîowy"?

Odp. Takie nagrania sîyszaîem swego czasu w pewnej pracowni
dúwiëku na uczelni. Na CD-ROM jako sample: 0% szans. Na CD
muzycznych: kiedyô sporo sië naszukaîem, wôród nagraï, ale
sprzedawcy tylko wzruszali ramionami i patrzyli na mnie, jak na
wariata: "co za dziwny facet, zamiast zachwycaê sië najnowszâ
pîytâ zespoîu Hej, szuka jakiejô gîowy". W moich poszukiwaniach
znalazîem tylko pîytë japoïskiego elektronika muzyki: Issao
Tomity, ale nagranâ nieco innâ metodâ, a mianowicie: QS
(Quadrosonic System) -- jest teû odmiana amerykaïska: SQ.
Umoûliwia ona, oprócz sygnaîu stereo, kodowanie, a póúniej
wydzielenie dwóch dodatkowych kanaîów dekodowanych w specjalnym
dekoderze i zasilajâcych dwie dodatkowe kolumny maîej mocy,
umieszczone z tyîu za sîuchaczem. Te dodatkowe informacje sâ
zakodowane za pomocâ róûnicy faz i amplitud. Otóû szczególnie
utkwiî mi w pamiëci utworek z tej pîyty, w którym na koïcu toczy
sië moneta. Moneta ta, zanim przestanie sië krëciê, "chodzi
naokoîo sîuchacza". Sâ teû inne utwory, ale nie pamiëtam tytuîu
tej pîyty. Na pocieszenie mogë powiedzieê, ûe w tym systemie
moûna spotkaê na rynku wiëcej pîyt (zwîaszcza czarnych --
winylowych), a wiëc trzeba trochë pogmeraê. Natomiast z
otrzymywaniem efektów wokóîprzestrzennych w sîuchawkach jest tak
samo, jak z prawdziwâ kwadrofoniâ: z jakichô powodów system w
praktyce prawie nigdy nie zostaî zrealizowany (prócz nagraï
eksperymentalnych). Ja ze swej strony mogë powiedzieê jedno.
Jeûeli moja pierwsza pîyta w koïcu wyjdzie, to nastëpnâ juû
spróbujë nagraê czëôciowo tâ metodâ, zwîaszcza ûe ostatnio w
swoich eksperymentach uzyskujë ciekawe wyniki z pewnym algorytmem
obliczeniowym, dotyczâcym wîaônie modelowania przestrzeni wokóî
gîowy.

Pyt. 7. Czy moûliwe jest zgranie muzyki z Amigi z muzykâ z
keyboardu na jednej kasecie. Proszë o rady i wskazówki. Îukasz
Nowak, Jawor.

Odp. Podejrzewam, ûe w tym pytaniu kryjâ sië dwa podpytanka: z
jednej strony nakîadanie dúwiëków na siebie (miksowanie), a z
drugiej synchronizacja miëdzy samplami a MIDI. Najpierw moûe
druga sprawa, która teû nie jest jednoznaczna. Z jednej strony
programy, które nastawione sâ gîównie na MIDI, a z drugiej, jak
sië domyôlam, trackery. Programy MIDI, takie jak Music-X czy
Bars & Pipes, rozwiâzujâ sprawë od rëki, bo jednoczeônie generujâ
komunikaty MIDI i grajâ samplami.

Trudniejszâ sprawâ jest granie na MIDI z jednoczesnym
wykorzystaniem moûliwoôci trackerów (niektóre osoby przyzwyczaiîy
sië do ich îatwej obsîugi). Otóû takâ hybrydâ jest program
Octamed (juû w wersji 5), który jest przystosowany raczej do
tworzenia muzyki z sampli i pracuje jak tracker, obsîugujâc przy
tym duûo komunikatów MIDI.

Wreszcie na koïcu problem najtrudniejszy: przenoszenie kompozycji
z trackerów na MIDI. Temat ten jednak, jako doôê obszerny,
omówiony bëdzie w oddzielnym artykule. Problem nakîadania
dúwiëków rozwiâzuje jak zwykle bardzo prosta rzecz: mikser. Jest
wiele rodzajów mikserów fonicznych, o tak róûnych ksztaîtach, ûe
jest w czym wybieraê. Nawet w naszej gazecie widziaîem kilka
ogîoszeï firm produkujâcych takie rzeczy. Mikser skîada sië z
elementów pasywnych (tîumików, oporów) i aktywnych (wzmacniaczy,
regulatorów barwy). Moûe byê rozbudowany o np. balans czy
regulacjë bazy. Z kolei najtaïszy pasywny mikser, jaki moûna
sobie wyobraziê (rys. 2.), (nie zawierajâcy elementów
wzmacniajâcych, a wiëc i zasilania) dostosowany do Amigi i
jednego klawisza, skîada sië z dwóch podwójnych potencjometrów
logarytmicznych (lub ew. czterech pojedynczych), o wartoôci od 22
K do nawet 1 Mega (proponujë poeksperymentowaê w zaleûnoôci od
úródîa dúwiëku: sîabe/silne, oraz od zastosowania) i czterech
oporów separujâcych o tej samej wartoôci. Caîoôê zamkniëta w
metalowym pudeîku ekranowanym, z ekranem poîâczonym z masâ moûe
byê na poczâtek niezîâ zabawkâ. Naleûy tylko pamiëtaê o tym, ûe
miksery takie, ze wzglëdu na koniecznoôê uûycia rezystorów
separujâcych, wnoszâ doôê duûe tîumienie (sygnaî jest sîaby).
Lecz namawiam do skorzystania z gotowej oferty, zwîaszcza ûe
niektóre fabryczne miksery majâ regulacjë panoramy, przez co
moûna îatwo zlikwidowaê typowâ dziurë dúwiëkowâ,
charakterystycznâ dla amigowskich sampli i trackerów, a bywa, ûe
poîâczone sâ z prostâ kamerâ pogîosowâ, co dodatkowo wzbogaca
brzmienie.

Pyt. 8. Tym razem znów stosik, dotyczâcy jednego pytania: gdzie
moûna kupiê oryginalny Music-X.

Odp. Wyglâda na to, ûe ludziom na tym naprawdë zaleûy, ale
niezbyt uwaûnie czytajâ nasze pismo. Otóû w Polsce nigdzie, nie
liczâc gieîd komputerowych, ale tam tylko wersje pirackie. Ta
wersja programu ma bîëdy, np. zîa wspóîpraca z niektórymi
protokoîami MIDI (bîâd na bajcie 0A w odczycie barw dúwiëków w
ekranie Librarian -- w oryginale pracuje poprawnie), poza tym bez
instrukcji uûytkownik nie wykorzysta bardzo ciekawych opcji,
tkwiâcych w programie, po prostu dlatego, ûe nie bëdzie umiaî ich
uaktywniê. A wracajâc do pytania: program ten moûna kupiê, w
kaûdej wiëkszej firmie niemieckiej lub angielskiej (np.
zamawiajâc go pod adresem podanym wczeôniej). Do dyspozycji sâ
róûne wersje MX: 1.0, 1.2 czy 2.0. Naprawdë warto kupiê oryginaî,
zwîaszcza ûe wersje MX 1.x (ze wzglëdu na ukazanie sië MX 2.0)
moûna kupiê za okazyjnâ, minimalnâ, cenë. Jest teû moûliwoôê
zakupu wprost u producenta, czyli (co podajë juû po raz drugi)
pod adresem:

THE SOFTWARE BUSINESS LTD.

Cromwell Business Centre, New Road, St Ives, Huntingdon PE17 4BG.
WIELKA BRYTANIA.

tel: [phone].

Najtaïszâ zaô metodâ jest napisanie do pisma Amiga Format,
wysîanie 5 funtów, za co otrzymuje sië archiwalny (Issue 58:
April 1994) kwietniowy numer tego pisma z 1994 roku plus dwie
dyskietki, w tym jedna wîaônie z owym "magicznym" programem:

AMIGA FORMAT

(Back issues, Cary Court)

Somerton, Somerset TA11 7BR

Wielka Brytania.

Na koniec przypominam roztargnionym Czytelnikom o koniecznoôci
podawania daty w liôcie. Inaczej list taki, przykryty innâ
korespondencjâ, moûe poleûeê w mojej szufladzie aû do siódmej
nieskoïczonoôci. A teraz czekam na nastëpne pytania, na które
zawsze, w miarë swoich moûliwoôci, odpowiem.

<przyp>William Mobius

Ps. Sorry, nie mogë sië ostatnio osobiôcie kontaktowaê z
Czytelnikami, poniewaû jestem bardzo zajëty. Wyjâtki robië Tylko
w naprawdë bardzo waûnych sprawach. Nie gniewajcie sië na mnie za
to.