home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ Amiga MA Magazine 1997 #3 / amigamamagazinepolishissue03-1 / ma_1995 / 08 / ami006.txt < prev    next >
Text File  |  1997-04-07  |  8KB  |  193 lines
  1. Tajniki Protrackera
  2. -------------------
  3.  
  4. SEKWENCJE INACZEJ
  5.  
  6. <lead>Napisanie tego artykuîu planowaîem juû od kilku miesiëcy.
  7. Jednak dopiero po kolejnym tekôcie W. Mobiusa (Multitrack, z MA
  8. 4/95), w którym sugeruje on muzykom samplowanie caîych sekwencji,
  9. postanowiîem zamieniê sîowa w czyn i napisaê coô w rodzaju
  10. "Protracker w praktyce".
  11.  
  12. <a>MaXyM/CRD & CSA
  13.  
  14. <txt>Zanim jednak przejdë do rzeczy, pozwolë sobie troszkë
  15. podywagowaê. Prawdâ jest, ûe w ôwiatku amigowej muzyki od pewnego
  16. czasu mamy do czynienia z sekwencjami. Jednak ich zadaniem jest
  17. uatrakcyjnienie, ewentualnie uprofesjonalnienie brzmienia danego
  18. utworu. Natomiast w moim odczuciu sposób W. Mobiusa,
  19. zaprezentowany w artykule spowoduje, ûe utwór bëdzie monotonny, a
  20. przez to nieciekawy. Tak. Bo gdy mamy do dyspozycji 4 kanaîy, a 2
  21. poôwiëcamy na, powiedzmy, podkîad, to siîâ rzeczy caîoôê nie
  22. bëdzie sië prezentowaîa zbyt interesujâco. Wszystko jest w
  23. porzâdku, gdy ma to byê dûingiel (ale po co wtedy stosowaê
  24. kompresjë). Natomiast jeôli to bëdzie kawaîek, powiedzmy,
  25. piëciominutowy, to albo zanudzimy nim (a dokîadnie powtarzajâcymi
  26. sië sekwencjami) sîuchacza, albo moduî bëdzie miaî 2 MB (po
  27. spakowaniu).
  28.  
  29. Jest jeszcze jedna sprawa. Mianowicie sekwencje nie sâ mile
  30. widziane na scenie, a w kaûdym razie na polskiej. Piszâc
  31. "sekwencje", mam na myôli samplowanie w caîoôci kilku taktów
  32. muzyki, które z reguîy sâ puszczane w kóîko.
  33.  
  34. Moûe tu jeszcze dziwiê, dlaczego wciâû powoîujë sië na scenë. No
  35. cóû. Jeôli ktoô chce pisaê muzykë, to warto, aby czasami porównaî
  36. jâ do najlepszych, a w wypadku muzyki amigowej takim punktem
  37. odniesienia moûe byê z powodzeniem wîaônie scena.
  38.  
  39. Przejdúmy jednak do sedna sprawy. Jak sië pewnie domyôlacie, mowa
  40. bëdzie o "podciâganiu" jakoôci moduîów, pisanych pod Protrackerem
  41. (ja uûywam PT2.3d). Tak jak juû czësto wspominaliômy, muzykë
  42. trackerowâ îatwo jest rozpoznaê po nieprzyjemnym urywaniu
  43. odtwarzania sampli przez nastëpne.(*) Jednâ z sekcji, która
  44. (niestety) podlega tym prawom, jest sekcja rytmiczna. Jeôli
  45. napiszemy:
  46.  
  47. <l>
  48. 00    C-3    01F06
  49.  
  50. 01    C-3    03000
  51.  
  52. 02    C-3    02000
  53.  
  54. 03    C-3    03000
  55.  
  56. <txt>gdzie instrument 01 to stopa (inaczej bass drum), 02 --
  57. dîugo wybrzmiewajâcy snare, a 03 -- hi-hat, to prawdopodobnie
  58. snare bëdzie urywany przez nastëpujâcy po nim hi-hat. Efekt ten
  59. jest nieprzyjemny dla ucha, a w dodatku sprawia, ûe muzyka staje
  60. sië mniej przestrzenna.
  61.  
  62. Aby temu zapobiec, moûemy albo poôwiëciê drugi track, co poza
  63. nielicznymi wyjâtkami jest raczej niedopuszczalne (ale o tym moûe
  64. innym razem), albo zbudowaê króciutkâ sekwencje. Szczëôliwi
  65. posiadacze syntezatorów lub samplerów (profesjonalnych) wraz z
  66. sekwencerami nie majâ problemu. Ukîadajâ sekwencjë snare--hi-hat
  67. i samplujâ. Jednak co majâ poczâê ci, którzy nie majâ takiego
  68. sprzëtu?
  69.  
  70. Po pierwsze moûna do tego celu wykorzystaê drugâ Amigë (np.
  71. kolegi). Najpierw piszemy dany utwór muzyczny nie przejmujâc sië
  72. opisywanym tu problemem. Nastëpnie wybrane miejsca rozpisujemy w
  73. osobnym patternie na wszystkie tracki, po czym samplujemy je za
  74. pomocâ drugiego komputera. Tak przygotowane sekwencje wstawiamy
  75. do moduîu. W chwili, gdy piszë ten artykuî, wiadomo mi o kilku
  76. bardzo dobrych utworach polskiej sceny, korzystajâcych z tego
  77. sposobu.
  78.  
  79. Jest jeszcze inny sposób. Nieco bardziej pracochîonny, lecz
  80. cóû... "Nie ma róûy bez kolców" -- jak mawiajâ. Skorzystajmy z
  81. wymienionego przykîadu. Stopa trwa krótko, wiëc nie bëdzie z niâ
  82. problemu. Moûna najwyûej zmiksowaê jâ z hi-hatem. Do tego sîuûy
  83. oczywiôcie opcja MIX z 3. menu EDIT OP. Proponujë jednak przedtem
  84. ustawiê algorytm miksowania na C (patrz rys. 1.). Uchroni nas to
  85. przed wstëpnym dzieleniem miksowanych sampli przez 2 (co by
  86. obciëîo najmniej znaczâcy bit obu sampli, a wiëc w rezultacie
  87. otrzymalibyômy sumë sampli 7-bitowych).
  88.  
  89. Zajmijmy sië jednak powaûniejszym problemem -- wykonaniem
  90. sekwencji snare--hi-hat. Moûemy postâpiê w dwojaki sposób.
  91. Pierwszy polega na wzrokowym ustaleniu miejsca w samplu, w którym
  92. przestaje byê on odtwarzany. Uzyskujemy to w nastëpujâco.
  93. Zapisujemy caîy track nastëpujâcymi kolejno po sobie snarem i
  94. hi-hatem lub korzystamy z zapisanego wczeôniej. Wîâczamy menu
  95. samplera i ustawiamy instrument 03 (snare). Teraz puszczamy ten
  96. pattern w kóîko (prawa klawisz Amiga) i obserwujemy linië,
  97. ôledzâcâ odtwarzanie sampla. Nie zatrzymujâc patternu, zaznaczamy
  98. okolice, w których linia ta znika (w tym momencie snare jest
  99. przerywany nastëpujâcym po nim hi-hatem). Wykonujemy SHOW RANGE i
  100. powtarzamy caîâ operacjë, aû w miarë dokîadnie ustalimy miejsce,
  101. w którym odtwarzanie snare'a jest przerywane. Im dokîadniej to
  102. zrobimy, tym "równiej" bëdzie graîa nasza sekcja rytmiczna. Wynik
  103. odczytujemy z okna w trzecim menu EditOp, pamiëtajâc, ûe jest to
  104. liczba szesnastkowa (HEX), oraz ûe zmiana jego zawartoôci
  105. nastëpuje po wskazaniu kursorem miejsca w samplu i klikniëciu
  106. lewym klawiszem myszy.
  107.  
  108. Sposób ten ma të zaletë, ûe jest poprawny bez wzglëdu na
  109. stosowany timing i tempo. Tym, którzy lubiâ matematykë, polecam
  110. sposób drugi, jednak uprzedzam, ûe nadaje sië on tylko do moduîów
  111. pisanych jako VBLANK 50Hz (PAL) lub CIA 125. Znajâc period
  112. odtwarzanego sampla oraz prëdkoôê przesuwania sië patternu
  113. korzystamy ze wzoru:
  114.  
  115.  
  116. <l>
  117.     35700*V*x  (**)
  118.  
  119. Offset =    ---------
  120.  
  121.     P
  122.  
  123. <txt>gdzie V to prëdkoôê patternu, x -- odlegîoôê miëdzy
  124. kolejnymi samplami, a P -- period.
  125.  
  126. Oto tabela periodów wszystkich dúwiëków (bez finetune (***)):
  127.  
  128. <l>
  129. C-1 do B-1 : 856,808,762,720,678,640,604,570,538,508,480,453
  130.  
  131. C-2 do B-2 : 428,404,381,360,339,320,302,285,269,254,240,226
  132.  
  133. C-3 do B-3 : 214,202,190,180,170,160,151,143,135,127,120,113
  134.  
  135. <txt>Teraz, znajâc juû offset, czyli liczbë bajtów, jakie musimy
  136. wstawiê przed hi-hatem, moûemy przystâpiê do ostatniej fazy --
  137. miksowania. Odwracamy sampel hi-hatu (BACKWD), nastëpnie do jego
  138. dîugoôci dodajemy wartoôê offsetu (UWAGA na zapis HEX) i wynik
  139. wpisujemy jako nowâ dîugoôê tegoû sampla. Jak zauwaûyliômy, nasz
  140. hi-hat sië wydîuûyî na koïcu, lecz po ponownym odwróceniu okazuje
  141. sië, ûe uzyskaliômy poûâdane opóúnienie w jego odtwarzaniu. Teraz
  142. naleûy tylko zmiksowaê (najkorzystniej z wyîâczonym dzieleniem
  143. sampli przez 2) hi-hat ze snarem, wykorzystujâc oczywiôcie opcjë
  144. MIX. Po tych czynnoôciach pozostaîo juû tylko wpisaê të sekwencjë
  145. w odpowiednie miejsca w patternach, usuwajâc zbëdne nuty, i
  146. stwierdziê, ûe praca nie poszîa na marne.
  147.  
  148. Na koniec kilka uwag technicznych. Po pierwsze sample, które
  149. poddajemy obróbce, naleûy wczeôniej koniecznie skopiowaê na dysk,
  150. a najlepiej pod inny numer sampla. Dziëki temu zapobiegniemy
  151. frustracji, jeôli coô pójdzie nie po naszej myôli i bëdzie
  152. potrzebna korekta. Podobnie przy miksowaniu jako pole docelowe
  153. naleûy wybraê jakieô pole nie uûywane.
  154.  
  155. Proponujë takûe wykonywaê sekwencje dopiero po zakoïczeniu
  156. pisania caîego utworu. Wiâûe sië to z tym, ûe dopiero wtedy
  157. jesteômy pewni co do precyzyjnie ustawionej gîoônoôci wszystkich
  158. instrumentów (to chyba oczywiste). Naleûy wtedy pamiëtaê, ûe MIX
  159. nie uwzglëdnia gîoônoôci zadeklarowanej w polu VOLUME, a tym
  160. bardziej ustawianej za pomocâ komend sterujâcych gîoônoôciâ.
  161. Uûytkownik musi to sam skorygowaê przed miksowaniem. Jeôli wiëc
  162. uûywamy snare'a z gîoônoôciâ 40 (HEX), a hi-hata -- 20 (HEX), to
  163. przed zmiksowaniem naleûy na hi-hacie wykonaê VOL 50%. Oczywiôcie
  164. pogarsza sië przy tym jakoôê, ale... o róûach juû pisaîem, czyû
  165. nie?
  166.  
  167.  
  168. <przyp>(*) Problem ten jest rozwiâzany w najnowszych programach
  169. trackerowskich, np. SymphonyPro, gdzie na zwykîych Amigach moûemy
  170. graê samplami 16-bitowymi, w kilkudziesiëciu kanaîach. Dodatkowo
  171. programy te oferujâ nam programowy DSP, a wiec pogîosy, echa,
  172. chorusy, surround stereo i inne tego typu efekty (wszystko w real
  173. time -- sic!). Niestety, na Amigach z procesorami poniûej 030
  174. programy te dziaîajâ zbyt wolno.
  175.  
  176. (**) Wzór ten powstaî w oparciu o podstawowâ wiedzë na temat
  177. Protrackera. Poniewaû nie sâdzë, aby konieczne byîo
  178. przeprowadzanie jego analizy na îamach tego pisma, ciekawskich
  179. odsyîam do manuala PT, a pozostaîych zapewniam, ûe jego geneza
  180. nie jest potrzebna do pisania dobrej muzyki.
  181.  
  182. (***) Dla sampli, które majâ ustawione finetune'y proponujë
  183. skorzystaê ze sposobu pierwszego. Jednak z mojego doôwiadczenia
  184. wynika, ûe jest to konieczne wyîâcznie przy duûych wartoôciach
  185. tego parametru oraz stosunkowo dîugich samplach. Poza tym, w
  186. wypadku instrumentów perkusyjnych finetune'ów sië raczej nie
  187. uûywa.
  188.  
  189.  
  190.  
  191.  
  192.  
  193.