Amiga MA Magazine 1997 #3/amigamamagazinepolishissue03-1/ma_1995/09/ami926.txt

Text File | 1997-04-07 | 8KB | 174 lines

EKSPERYMENTY Z LOSEM, CZYLI RYBY

<lead>Jest taki rodzaj programów komputerowych, które czësto
wykorzystujâ funkcje losowe. Jaki? Oczywiôcie blanker -- program
do oszczëdzania monitora. Po pewnym ustalonym czasie zamiast
nieruchomego obrazu (mogâcego uszkodziê kineskop) pojawia sië
programik, zapalajâcy gwiazdki, malujâcy fraktale itd. Poprzedni
artykuî na ten temat dotyczyî zmieniania losowo efektów
akustycznych -- mowy. Teraz przedstawië próbë takiego dziaîania
na animowanym obrazie.

<a>Stanisîaw Wësîawski

<txt>Na wstëpie muszë zaznaczyê, ûe nie jest to przykîad
wyrafinowanego programowania. Wybraîem znowu Director z dwóch
wzglëdów, po pierwsze juû kilkakrotnie byîa o tym mowa, po drugie
Director operuje prostâ odmianâ BASIC-a, îatwâ do przeniesienia
np. do AMOS-a. Samym AMOS-em moûna oczywiôcie podany przykîad
wykonaê o wiele efektowniej, uûywajâc np. bobów. Jednak opis
takich procedur byîby, o ile sië orientujë, o wiele bardziej
obszerny. Sâ zresztâ w Redakcji lepsi fachowcy w tej dziedzinie.

Zaîoûenie byîo takie:

Po ekranie pîywajâ ryby. Jedna duûa i jedna maîa. Ryby pîywajâ
raz w lewo, raz w prawo, ale nigdy nie wiadomo, kiedy znajdâ sië
naprzeciwko siebie. Jeûeli taka sytuacja nastâpi, duûa ryba zje
maîâ. Mogâ tam jeszcze byê inne ryby, ale gra toczy sië miëdzy
wymienionymi dwiema.

Na poczâtek wykonaîem planszë z rybami w postaci rysunku IFF,
podzielonego za pomocâ opcji GRID na pola 160 x 80 pikseli.
Rysunek przedstawia takâ planszë, zrobionâ niejako "na zapas".
Jest tam wiëcej rysunków niû wykorzystaîem w projekcie.

W pierwszym rzëdzie duûa ryba pîynie w lewo. Trzy kolejne
rysunki na prawo to fazy machania ogonem. Poniewaû jednak
powiëkszaîo to bardzo skrypt programu, postanowiîem zrezygnowaê z
tej moûliwoôci. Drugi rzâd to ryba pîynâca w prawo. Trzeci i czwarty
rzâd -- fazy otwierania pyska w lewo i prawo. Piâty i szósty to
maîa ryba i îawice jako dodatek do programu.

Komendy SETBLACK I FADE sâ typowe dla Directora i na dobrâ sprawë
moûna by je opuôciê. Innymi typowymi komendami jest zestaw
LOAD.., przeznaczony do îadowania gîównego ekranu i ekranów
dodatkowych. Wybraîem najprostszâ moûliwâ sytuacjë i komenda

<l>LOAD "df1:ryba.1a"

<txt>îaduje rysunek "czystego" ekranu jako ekran gîówny. Druga
komenda

<l>LOAD 1,"df1:ryba.1"

<txt>îaduje do bufora (numer 1) wîaôciwy ekran z rybami "do
wycinania". Teraz wystarczy coô wyciâê z ekranu nr 1 komendâ BLIT
i bez wspomnianych kiedyô komend DISPLAY i BLITDEST wycinek
znajdzie sië na gîównym ekranie. Jest to doôê prymitywne (brak
podwójnego buforowania itd.), ale bardzo skuteczne, a co
najwaûniejsze, doôê krótkie. Duûâ rybë wycinam (i wklejam
jednoczeônie) komendâ:

<l>BLIT 1,1,1+Pionowa,x,y,158,78

<txt>BLIT 1 to materiaî do wycinania. Kolejne dwie cyfry to X
równe 1 i Y równe "1+pionowa". Zmienna PIONOWA moûe byê równa 80,
czyli tyle, ile wysokoôci ma kaûde okienko obrazka ryby. To
znaczy, ûe wycinam z miejsca o parametrach 1, 81, a jeûeli
zmienna jest równa zero, to z miejsca o parametrach 1,1. Oznacza
to, ûe raz wycinam drugâ rybë (pîynie w prawo), a raz pierwszâ
(pîynie w lewo).

X i Y to parametry miejsca wklejania wycinka. X zmienia sië od
-160 do +640, poniewaû dotyczy górnego lewego naroûnika wycinka.
Zmienna Y jest losowana, na przykîad tak (znak "?" odpowiada w
Directorze funkcji Random):

<l>y=?3*80

<txt>Znaczy to, ûe moûemy oczekiwaê trzech liczb -- 0, 1, 2, a po
pomnoûeniu przez 80 otrzymamy 0, 80 lub 160. Wynika z tego, ûe
ryba moûe siëgaê najwyûej do pierwszej linii ekranu (zerowej) lub
(w dóî) maksimum do 240 (160 + 80).

Liczby 178 i 78 okreôlajâ dîugoôê i wysokoôê wycinania. Ryba jest
wycinana z pewnym "naddatkiem" i nakîadana jak Brush-Replic, to
znaczy razem ze swoim tîem.

Ryba pîynâca w prawo napotka w pewnym momencie granicë,
wyznaczonâ przez zmiennâ BRZEG, i musi zawróciê. Trzeba zmieniê
jej rysunek, czyli wycinanie kawaîka o 80 pikseli niûej (ryba
obrócona w prawo) i zmieniê kierunek ruchu. Mniej wiëcej w tym
momencie zaczynajâ sië komplikacje. Program coraz bardziej sië
wikîa i trzeba bardzo uwaûaê na nazwy zmiennych i podprogramów,
ûeby nie zaplâtaê sië w programie. Kierunkiem ruchu steruje
zmienna ZWROT, która raz jest równa -1, a raz +1. Skok, o jaki
porusza sië ryba, jest zmiennâ U, pomnoûonâ przez zmiennâ ZWROT.
Mamy X + U x ZWROT, co daje raz wartoôê malejâcâ, a raz rosnâcâ.
Moûe to wyglâdaê zawile, ale nie ma na to rady.

Algorytm przedstawia sië wobec tego nastëpujâco:

Ryba startuje z prawej strony. Jeûeli jej pozycja X nie jest
mniejsza od lewej krawëdzi ruchu -- BRZEG, to od X odejmuje sië
U, co daje nowâ wartoôê X i stawia rybë na nowej pozycji bardziej
w lewo. Postëpuje sië w ten sposób tak dîugo, dopóki X nie bëdzie
mniejsze od BRZEG. Jeûeli to nastâpi, program wykona skok do
podprogramu ZWROTY, gdzie losuje sië nowy "pas ruchu" -- zmiennâ
Y, i przestawia zmiennâ ZWROT (mnoûâc jâ przez -1). Program
rozpoznaje kierunek ruchu ryby gîównie przez sprawdzanie zmiennej
ZWROT. Jeûeli jest ujemna, wszystko jest skierowane na ruch w
lewo, jeûeli dodatnia -- odwrotnie.

Analogicznie postâpiîem przy uruchomieniu drugiej ryby. Startuje
ona z przeciwnej strony, wobec tego pierwsze odwoîanie do
zmiennych X, ZWROT i BRZEG musi byê przeciwne. Pierwsza ryba to
ciâg, zaczynajâcy sië od rozkazu "DO duzaRyba", a druga startuje
od "DO maîaRyba". Wszystkie nazwy zmiennych maîej ryby, które nie
sâ wspólne z duûâ, majâ dodanâ cyfrë 2 do nazwy. Np. X i X2,
ZWROT i ZWROT2 itd. Trochë to pomaga poîapaê sië w tekôcie
skryptu.

Najwaûniejszâ jednak sprawâ jest skonstruowanie fragmentu
programu, który wyîapuje miejsce spotkania ryb i uruchamia jego
konsekwencje. Oczywiôcie uchwycenie momentu spotkania realizujemy
funkcjâ IF, która musi sprawdziê, czy nastâpi jednoczeônie szereg
warunków. Pierwszym warunkiem jest zgodnoôê wysokoôci ruchu ryb,
czyli Y musi byê równe Y2. Odlegîoôci X i X2 muszâ byê wiëksze od
zera, aby "moment" byî widoczny. Róûnica odlegîoôci powinna byê
taka, aby ryby spotkaîy sië prawie dokîadnie pyskami. W
Directorze realizuje sië to operatorem "&", zastëpujâcym znany z
innych jëzyków "AND".

Teraz moûna skierowaê program do linii, która wyôwietli kolejne
fazy "îykania" i sprawë mamy czëôciowo z gîowy. Pozostaje problem
-- co zrobiê z poîkniëtâ rybâ? Program bowiem pracuje trochë jak
zegarek i regularnie realizuje wszystkie kolejne fazy ruchu,
wszystkich "aktorów". Nie moûna tak po prostu "uômierciê" ryby.
Najprostszym wyjôciem jest w tym momencie zmiana wysokoôci Y2 --
maîej ryby. Wyrzucamy jâ poza ekran (powyûej) i "poîkniëta ryba"
znika z ekranu, pîynâc w rzeczywistoôci przez chwilë dalej w tym
samym kierunku. Dziëki temu nie trzeba tworzyê dodatkowych linii
programu i zakîócaê normalnego rytmu jego dziaîania.

Teraz moûna tylko zapeîniê resztë ekranu (poniûej x = 240) innym
ruchomym obrazem. Wprowadziîem tam îawice ryb z dolnej czëôci
podstawowej planszy. Ryby, dla uîatwienia, pîynâ w jednym
kierunku (w prawo), ale dla urozmaicenia ruchu, po kaûdym
dotarciu do krawëdzi zmienia sië losowo rodzaj îawicy -- duûa lub
maîa. Poniewaû nie wystëpuje tu problem kolizji obiektów, îawice
poruszajâ sië ze zmiennâ szybkoôciâ -- z losowo zróûnicowanymi
wielkoôciami "skoku".

Po uruchomieniu caîoôci moûna obserwowaê namiastkë ûycia na
ekranie. Ryby pîywajâ, co jakiô czas jedna zjada drugâ, po czym
akcja pîynie dalej. Gdyby nie to, ûe chciaîem wykonaê moûliwie
krótki zapis programu, moûna by wzbogaciê akcjë o wiele
dodatkowych atrakcji. To znaczy zrobiê machanie ogonem duûej ryby
co kilka klatek i np. zjadanie maîych ryb z îawicy, a nie tylko
pojedynczych osobników. Moûna wprowadziê efekt ucieczki maîych
ryb co jakiô czas i dodatkowo element pogoni. Miîoônicy znanego
modelu typu "lisy i króliki" mogâ wprowadziê element uzaleûnienia
liczby duûych ryb od iloôci pokarmu (maîych ryb) i odwrotnie.
Pole do zabawy jest olbrzymie.

Wreszcie trzeba powiedzieê, ûe ryby wybraîem tylko dlatego, ûe
naturalnie wyglâda tu pusty ekran tîa. Przy bardziej ambitnym
zaîoûeniu moûna zrobiê coô w rodzaju znanej gry >Sim Life<. Co
sië zmieni w ôrodowisku naturalnym, jeûeli wprowadzimy losowo
takie czynniki, jak zwierzëta, ich pokarm, naturalni wrogowie i
klimat? I jeûeli jeden czynnik ma wpîyw na inne? Niepostrzeûenie
wchodzimy w temat ekologii, co jest osobnym zagadnieniem, ale
warto sië nad tym w wolnej chwili zastanowiê.