home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ Amiga MA Magazine 1997 #3 / amigamamagazinepolishissue03-1 / ma_1995 / 10 / ami042.txt < prev    next >
Text File  |  1997-04-07  |  13KB  |  286 lines
  1.  
  2. CD32 PRO MODULE
  3.  
  4. <lead>Firma Elsat przekazaîa nam do testowania dawno oczekiwane,
  5. zwîaszcza przez uûytkowników CD32, urzâdzenie o nazwie CD32
  6. ProModule. Jest to przystawka do Amigi CD32, zamieniajâca të
  7. konsolë w peînowartoôciowy komputer.
  8.  
  9. <a>Marek Pampuch
  10.  
  11. <txt>Niedawno (w MA 1/95) opisywaliômy przystawkë, sîuûâcâ do
  12. tych samych celów, o nazwie SX-1. Nieodparcie nasuwajâ sië zatem
  13. porównania.
  14.  
  15. Juû pierwsze wraûenie jest korzystne. SX-1 po doîâczeniu do CD32
  16. zwiëksza bowiem znacznie "zapotrzebowanie na miejsce na stole",
  17. natomiast ProModule podîâczane jest w taki sposób, ûe stanowi
  18. jakby podstawkë pod CD32. Jest to, moim zdaniem, rozwiâzanie
  19. lepsze.
  20.  
  21. W pudeîku oprócz samego moduîu i potrójnego zîâcza, pozwalajâcego
  22. spiâê go z CD32 i ewentualnie z moduîem FMV, otrzymujemy
  23. dodatkowo komplet kabli, pozwalajâcych na podîâczenie stacji
  24. dyskietek i twardego dysku, oraz komplet ôrub umoûliwiajâcych
  25. przykrëcenie tych dysków do obudowy.
  26.  
  27. Jest tu takûe instrukcja. Të ostatniâ radziîbym przeczytaê bardzo
  28. uwaûnie przed rozpoczëciem podîâczania czegokolwiek.
  29. Wielozadaniowoôê (nie myliê z multitaskingiem!) ProModule
  30. powoduje, ûe choê montaû jest w sumie prosty -- nieumiejëtne
  31. ustawienie zworek czy niewîaôciwa kolejnoôê podîâczania moûe
  32. uszkodziê moduî. W instrukcji producent wyraúnie zastrzega, jakie
  33. uszkodzenia, wynikîe z nieumiejëtnej obsîugi, nie zostanâ uznane
  34. w ramach gwarancji -- jednoczeônie informujâc, w jaki sposób
  35. ustrzec sië przed kaûdym z takich uszkodzeï. Oprócz zworkologii i
  36. dokîadnego omówienia wszystkich kroków przy podîâczaniu
  37. znajdziemy w instrukcji takûe wiele ciekawych informacji, które
  38. mogâ sië przydaê nie tylko podczas uûytkowania ProModule (na
  39. przykîad zakîadanie partycji na twardym dysku czy dokîadny opis
  40. sygnaîów na wszystkich zîâczach ProModule).
  41.  
  42. W instrukcji sâ takûe porady informujâce, jakie twarde dyski
  43. kupowaê, aby wspóîpracowaîy one jak najlepiej z podanâ
  44. przystawkâ. Za instrukcjë Elsatowi naleûy sië bezwzglëdnie
  45. dziesiâtka.
  46.  
  47. Wróêmy jednak do samego urzâdzenia. Genialnym rozwiâzaniem jest
  48. moûliwoôê podîâczenia dodatkowego zasilacza (powinien to byê
  49. zasilacz od Amigi). Do tej pory uûytkownicy przystawek mieli
  50. sporo kîopotów: po zamontowaniu twardego dysku i rozszerzenia
  51. pamiëci okazywaîo sië bowiem, ûe sîabiuteïki zasilacz od CD32 nie
  52. da rady i w efekcie nie startowaî albo twardy dysk, albo czytnik.
  53. Tu takiego problemu nie bëdzie, a o to, aby zestaw ekonomicznie i
  54. bezpiecznie gospodarowaî prâdem z obu zasilaczy -- zadba
  55. znajdujâcy sië wewnâtrz moduîu japoïski przekaúnik.
  56.  
  57. Obudowa jest dopasowana kolorystycznie do CD32, lecz wyglâd ma
  58. nieco chropawy. Instalacja moduîu jest znacznie prostsza niû w
  59. wypadku innych przystawek, z jakimi miaîem do czynienia. Zanim
  60. jednak poîâczymy oba ustrojstwa wëzîem... elektronicznym,
  61. zobaczmy, czym dysponujemy. O co moûemy uzupeîniê CD32 za pomocâ
  62. przystawki ProModule?
  63.  
  64. Na zewnâtrz przystawki znajdujâ sië nastëpujâce gniazda: 
  65.  
  66. SERIAL (komunikacja z innâ Amigâ przez kabel lub przez modem, VBS
  67. itp.).
  68.  
  69. PARALLEL (digitalizer, drukarka, sampler, ParNet).
  70.  
  71. KEYBOARD (klawiatura od PC ze zîâczem DIN). UWAGA: Przypisanie
  72. klawiszy "amigowskich" jest sensowne, zwîaszcza ûe nie
  73. wykorzystuje tak potrzebnego niekiedy gdzie indziej [Alt]. Trzeba
  74. sië tylko nieco pogimnastykowaê przy resecie ([Ctrl][Ctrl][F12]).
  75. Nie jest to jednak waûne, gdyû dysponujemy przecieû znacznie
  76. wygodniejszym resetem "guzikowym" na CD32.
  77.  
  78. EXPANSION (tu podîâczamy "spinacz"). Do dwóch pozostaîych gniazd
  79. spinacza podîâczamy CD32 i moduî MPEG/FMV (jeôli taki mamy) DISK
  80. (dodatkowa stacja dyskietek).
  81.  
  82. VIDEO (monitor, genlock).
  83.  
  84. POWER (zewnëtrzny zasilacz od Amigi z kwadratowâ wtyczkâ).
  85.  
  86. Wszystkie gniazda sâ zgodne ze standardem Commodore. Oznacza to,
  87. ûe moûemy korzystaê ze standardowych kabli od dowolnej Amigi
  88. (poza A1000). To mi sië podoba. Nie podoba mi sië natomiast to,
  89. ûe zîâcza te sâ opisane jedynie na pîytce, a nie na obudowie. Nie
  90. kaûdy odróûnia DISK od PARALLEL, a rozkrëcanie za kaûdym razem
  91. obudowy, aby zlokalizowaê gniazdo, jest czynnoôciâ maîo ambitnâ.
  92.  
  93. Drugâ rzeczâ, która mi sië nie podoba, i to nawet bardzo, jest
  94. to, ûe pîytka "spinacza" w egzemplarzu, jaki otrzymaliômy do
  95. testów, nie byîa niczym zabezpieczona. "Spinacz" ten instalujemy
  96. w bezpoôrednim sâsiedztwie wyîâcznika sieciowego CD32. Jeôli
  97. obsunie sië palec przy wîâczaniu lub wyîâczaniu, a jesteômy
  98. naelektryzowani, konsekwencje mogâ byê bardzo nieprzyjemne. Mam
  99. nadziejë, ûe producent zabezpieczy të pîytkë w jakiô
  100. sposób.
  101.  
  102. Po odkrëceniu ôrubek i zdjëciu obudowy uzyskujemy kolejne
  103. moûliwoôci rozbudowy naszej CD32. Moûemy tu zainstalowaê:
  104.  
  105. * Stacjë dysków. ProModule CD32 wspóîpracuje z typowymi stacjami
  106. 3,5 cala od peceta, widzâc je jako 880 KB. To dobry pomysî,
  107. stacje pecetowe bowiem sâ znacznie taïsze od specjalizowanych
  108. amigowskich i zdecydowanie îatwiej je kupiê.
  109.  
  110. Mógîby ktoô zapytaê: skoro juû pakujë stacjë pecetowâ, to
  111. dlaczego nie mogîa byê ona "gësta"? Pytanie sîuszne, lecz
  112. naleûaîoby je skierowaê do ôp. Commodore, która tak przygotowaîa
  113. system, ûe nijak nie zobaczy on stacji df0: jako gëstej. Moûna
  114. natomiast podîâczyê takâ "gëstâ" stacjë do gniazda zewnëtrznej
  115. stacji dysków (df1:). Z tak podîâczonâ gëstâ stacjâ ProModule
  116. pracuje bez zarzutu. UWAGA: Naleûy bezwzglëdnie ustawiê czas na
  117. zegarze. W przeciwnym razie (podobnie jak na przyklad przy karcie
  118. GVP A1230 Turbo) moûemy miec problemy z zapisem na dysku.
  119. Zauwaûyîem takûe, ûe zainstalowana w ProModule stacja pecetowa
  120. nie przepada za dyskietkami no mame. Jeôli juû musimy uûywaê
  121. takich dyskietek, powinny one byê wczeôniej sformatowane na
  122. stacji zainstalowanej w ProModule. W przeciwnym razie mogâ byê
  123. klopoty z zapisem (mimo iû Chinon w A1200 widzi je jako
  124. bezbîëdne). Na dyskietkach markowych taka sytuacja nie miaîa
  125. miejsca. Warto wybraê jeden z trzech typów stacji dyskietek
  126. polecanych w instrukcji. Przed jej zainstalowaniem bowiem naleûy
  127. nieco zmieniê zworki w samej stacji. Inaczej nie bëdzie dziaîaê
  128. poprawnie. A zworkologia opisana jest tylko dla tych trzech
  129. stacji. Na szczëôcie sâ to najpopularniejsze stacje pecetowe.
  130.  
  131. * Twardy dysk -- nadaje sië tu dowolny twardy dysk AT-Bus 3,5
  132. cala (znacznie taïszy od porównywalnych dysków 2,5 cala,
  133. montowanych np. w SX-1). Producent zaleca jednak, aby dysk ten
  134. nie miaî wiëkszego poboru prâdu niû 7 W. Najpopularniejsze na
  135. rynku Caviary, Seagate i Quantumy speîniajâ ten warunek (Connery
  136. sâ "na granicy"). Wypróbowaîem przystawkë z dwoma twardymi
  137. dyskami: WDC Caviar 850 MB i Quantum 1025 MB. Przy obydwu nie
  138. byîo najmniejszych problemów.  Program SysInfo pokazaî wartoôci
  139. nieco wyûsze niû wówczas, gdy dyski te byîy zainstalowane w
  140. Amidze 1200. A zatem kontroler ProModule jest nieco szybszy.
  141.  
  142. Jest on równieû nieco inny niû fabryczny kontroler CBM. Przede
  143. wszystkim moûna do niego podîâczyê tylko jeden twardy dysk (na
  144. marginesie: drugi potrzebny jest jedynie BBS-iarzom i
  145. kolekcjonerom, a tacy zazwyczaj majâ A4000, uzupeînionâ o SCSI.
  146. Zwykîemu szarakowi jeden dysk wystarczy, zwîaszcza teraz, gdy
  147. pojemnoôê dysku jest jedynie sprawâ zasobnoôci kieszeni
  148. kupujâcego). Po drugie dysk zainstalowany w przystawce naleûy
  149. przygotowaê za pomocâ oprogramowania, dostarczonego wraz z
  150. ProModule. Jeôli zrobimy to za pomocâ CBM HDInstall, dysk nie
  151. zawsze bëdzie widziany.
  152.  
  153. Niektóre typy dysków przy pracy z Amigâ sprawiajâ kîopoty, na
  154. które dawno znaleziono radë: trzeba odciâê pierwszy "czerwony"
  155. kabelek. W ProModule sprawë rozwiâzano bardziej elegancko.
  156. Zamiast masakrowaê kabel, wystarczy przy takim kîopotliwym dysku
  157. przestawiê zworkë.
  158.  
  159. Przystawka nie ma LED-a, sygnalizujâcego pracë twardego dysku.
  160. Wykorzystano bowiem w tym celu LED z CD32. Aby uûytkownik mógî
  161. odróûniê, kiedy krëci sië czytnik, a kiedy dysk -- w tym ostatnim
  162. wypadku LED lekko przygasa. Przyznam, ûe ten pomysî mi sië podoba
  163. (za duûa liczba ôwiateîek moûe rozpraszaê).
  164.  
  165. UWAGA: Po 9 godzinach nieprzerwanej pracy (w temperaturze, w
  166. której mózg sië rozpuszcza) ProModule przestaî widzieê HDD
  167. Quantum, tzn.  zostaî wyôwietlony komunikat: "Volume DH0: is not
  168. a valid DOS Disk".  Po wyîâczeniu i odczekaniu 10 minut wszystko
  169. byîo w porzâdku.  Przyznajë, ûe nie wiem, czy zawiniî tu dysk,
  170. upaîy, czy teû ProModule.
  171.  
  172. Bardzo podoba mi sië to, ûe producent dostarcza komplet
  173. potrzebnych kabli i ôrubek, którymi moûemy dyski podîâczyê i
  174. przykrëciê. Mniej mi sië natomiast podoba to, ûe jedna z
  175. "zalecanych" pecetowych stacji dysków (MITSUMI D359T3) nie
  176. caîkiem licuje z obudowâ.
  177.  
  178. * Rozszerzenie pamiëci -- stosujemy typowe moduîy SIMM
  179. 72-zîâczowe. Zaczepy podstawki chodzâ ciëûko, ale lepiej tak,
  180. niû gdyby miaîy byê zbyt luúne. Sprawdziîem ProModule z dwoma
  181. SIMM-ami: 4 MB no name i 8 MB NEC. Oba zadziaîaîy bez problemu.
  182.  
  183. * Moduî FMV (MPEG) -- instalacja tego moduîu jest jedynâ
  184. skomplikowanâ czynnoôciâ przy obsîudze ProModule, ale dziëki
  185. ciekawemu pomysîowi Elsatu czynnoôê të wykonuje sië tylko raz. O
  186. co chodzi? Wiadomo, ûe moduî FMV nie dziaîa poprawnie, jeôli mamy
  187. rozszerzonâ pamiëê. Producent ProModule przewidziaî to i
  188. wyposaûyî przystawkë w umieszczony na zewnâtrz obudowy
  189. przeîâcznik, wyîâczajâcy rozszerzenie w razie potrzeby.
  190. Proponowaîbym jednak (w interesie milczâcej wiëkszoôci, która FMV
  191. nie ma) umieszczenie na obudowie szpilki, na którâ moûna nasunâê
  192. gniazdko kabelka od przeîâcznika. Bez takiej szpilki, tym, którzy
  193. moduîu MPEG nie majâ, kabel paîëta sië wewnâtrz przystawki.
  194.  
  195. * Koprocesor matematyczny -- jeôli go mamy, wsuwamy go w
  196. odpowiedniâ podstawkë. UWAGA: Podstawka koprocesora dostosowana
  197. jest do obudowy PLCC. Istnieje moûliwoôê przeîâczenia trybu pracy
  198. koprocesora (synchronicznie lub asynchronicznie) za pomocâ
  199. zworek. W tym drugim wypadku musimy mieê oscylator, na który
  200. równieû przewidziano podstawkë.
  201.  
  202. ProModule wyposaûona jest takûe w zegar czasu rzeczywistego.
  203.  
  204. Na doîâczonej dyskietce z oprogramowaniem znajdujâ sië:
  205.  
  206. * program HDPrep do podziaîu dysku na partycje;
  207.  
  208. * program do formatowania twardego dysku (moûna takûe sformatowaê
  209. partycje za pomocâ systemowego rozkazu Format, ale przypominam --
  210. podziaî dysku na partycje powinien byê dokonany za pomocâ
  211. oprogramowania Elsatu;
  212.  
  213. * program Transformer -- umoûliwiajâcy korzystanie z dysków
  214. nagranych na innym kontrolerze;
  215.  
  216. * program AT-Bus Info -- dostarczajâcy wielu ciekawych informacji
  217. o zainstalowanym dysku;
  218.  
  219. * program Memory Test -- testujâcy doîâczonâ pamiëê Fast.
  220.  
  221. Naleûy jeszcze zauwaûyê, ûe pîytka drukowana przystawki wykonana
  222. jest w peîni profesjonalnie, z soldermaskâ i uporzâdkowanym
  223. przebiegiem ôcieûek. Moim zdaniem jest najlepiej wykonana ze
  224. wszystkich pîytek Elsatu.
  225.  
  226. Przy okazji dobra wiadomoôê: jeôli uruchomimy CD32 z dyskietki
  227. lub twardego dysku, moûemy do woli podnosiê klapkë kompaktu i nic
  228. sië nie zresetuje. Podczas testów rzuciîo mi sië w oczy jeszcze
  229. jedno. Mimo zgodnej z podanâ w instrukcji kolejnoôci wîâczania
  230. zasilaczy niekiedy przekaúnik nie zaskakiwaî. Po resecie byîo
  231. jednak wszystko w porzâdku. Dziëki pomysîowi z odîâczaniem
  232. pamiëci nie miaîem kîopotów, o jakich pisaî Romek Sadowski
  233. (przykîadowy "Chaos Engine" dziaîaî bez zarzutu).
  234.  
  235. Rozwiâzanie proponowane przez Elsat jest wynikiem logicznego
  236. myôlenia, a niektóre pomysîy (zwîaszcza dodatkowe zasilanie) sâ
  237. doskonaîe. Do peîni szczëôcia brakuje mi jedynie gniazda w
  238. rodzaju Expansion od A1200, które pozwoliîoby na podîâczenie
  239. karty turbo. Wówczas za niûszâ cenë (biorâc pod uwagë ceny z
  240. sierpnia 1995) zestaw CD32 + ProModule dawaîby znacznie wiëcej
  241. niû Amiga 1200 (z brakiem PCMCIA moûna sië pogodziê). Jednak
  242. nawet mimo tego "braku" ProModule jest rozwiâzaniem godnym
  243. polecenia kaûdemu. Warto wydaê te parë zîotych choêby po to, aby
  244. czytnik CD32 byî przez kaûdy program typu "dir utility" widziany
  245. jako CD0:. Bez kombinacji z kablami, bez koniecznoôci
  246. "zatrudniania" drugiej Amigi, i co najwaûniejsze znacznie
  247. szybciej niû przy îâczeniu Amig w sieê moûemy sobie w komfortowy
  248. sposób skopiowaê na przykîad ulubione moduîy z kompaktu. Sâdzë,
  249. ûe prëdzej czy póúniej ProModule powinno sië staê uzupeînieniem
  250. kaûdego CD32.
  251.  
  252.  
  253. <r>
  254. Nazwa urzâdzenia: ProModule 32
  255.  
  256. Komputer: Amiga CD32
  257.  
  258. Cena: 719 zî (ProModule)
  259.  
  260. Ôrednie ceny "dodatków", jakie moûna zainstalowaê w ProModule:
  261. stacja dyskietek PC Mitsumi -- 60 zî, twardy dysk WDC -- 230 zî
  262. (120 MB), 530 zî (850 MB), 1550 zî (1,6 GB), klawiatura PC -- 28
  263. zî, pamiëê SIMM 4 MB -- 310 zî, koprocesor PLCC 28 MHz -- 140 zî,
  264. moduî FMV -- 850 zî. UWAGA: Sâ to ceny sklepowe (bez VAT). Na
  265. gieîdzie moûna te akcesoria kupiê duûo taniej.
  266.  
  267. <r>Nazwa:    ProModule
  268.  
  269. Komputer:    Amiga CD32
  270.  
  271. Cena:    710 zî
  272.  
  273. Dystrybutor: Elsat sc., Warszawa
  274.  
  275. Wykonanie: 8/10
  276.  
  277. Obsîuga: 9/10
  278.  
  279. Montaû: 9/10
  280.  
  281. Instrukcja: 10/10
  282.  
  283. Cena/Jakoôê: 7/10
  284.  
  285. Ogólnie: 9,5/10
  286.