home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ Amiga MA Magazine 1997 #3 / amigamamagazinepolishissue03-1 / ma_1995 / 11 / ami024.txt < prev    next >
Text File  |  1997-04-07  |  10KB  |  345 lines
  1. EFEKTY PROTRACKERA
  2.  
  3. <lead>Artykuî ten przeznaczam na opisanie róûnych sztuczek,
  4. komend itd., uûywanych przeze mnie w tworzeniu utworów
  5. Protrackerem. Tekst skierowany jest do tych, którzy nie wiedzâ
  6. jeszcze wszystkiego na temat Protrackera, ale nie sâ juû
  7. poczâtkujâcymi (chociaû "profis" teû z pewnoôciâ znajdâ tutaj coô
  8. ciekawego).
  9.  
  10. <a>Piotr Bendyk (XTD/Mystic)
  11.  
  12. <txt>Nie opisujë wszystkich komend i efektów, a jedynie te, które
  13. sprawiajâ trudnoôci, albo teû te, których dziaîanie nie jest do
  14. koïca poznane (bywa, ûe muzycy wykorzystujâ komendy, które nie w
  15. peîni potrafiâ kontrolowaê). Czësto nowi muzycy uczâ sië na
  16. pamiëê komend i obsîugi Protrackera, przy czym na znajomoôci
  17. komend i obsîugi sië koïczy, bo nie potrafiâ nabytych wiadomoôci
  18. wykorzystaê. Winâ jest tutaj brak doôwiadczenia, które zazwyczaj
  19. zdobywa sië przez dîuûszy czas. Na niektóre rozwiâzania wpada sië
  20. nieraz przypadkowo, nawet po bardzo dîugim okresie, kiedy to
  21. wydaje sië niektórym, ûe juû wszystko wiedzâ. Zachëcam wiëc
  22. muzyków do dokîadnego zapoznania sië z tâ seriâ artykuîów.
  23. Zaznaczam jeszcze raz, ûe nie jest to tekst z rodzaju "Instrukcja
  24. do Protrackera", czy teû "Protracker dla poczâtkujâcych". Czëôci
  25. nie sâ jakoô specjalnie uîoûone. Kaûda z nich jest jakby osobnym
  26. artykuîem, odnoszâcym sië do innego zagadnienia. Warto jednak
  27. przeczytaê przynajmniej dwie pierwsze, gdyû zawarte w nich
  28. informacje mogâ byê przydatne w przyswajaniu wiedzy z dalszych
  29. czëôci.
  30.  
  31. Po tym krótkim wprowadzeniu zapraszam do lektury.  
  32.  
  33. <sr>Sample 0
  34.  
  35. <txt>Instrument o numerze 0 nie jest ûadnym konkretnym samplem.
  36. Tryb SAMPLE 0 moûna wîâczyê poprzez klikniëcie obydwoma
  37. przyciskami myszy na jednym z gadûetów "<" lub ">" przy wskaúniku
  38. SAMPLE lub poprzez naciôniëcie [0] na klawiaturze numerycznej.
  39.  
  40. Jak dziaîa SAMPLE 0? Po wpisaniu nuty przy wîâczonym SAMPLE 0 w
  41. miejsce numeru sampla:
  42.  
  43. <l>N-X AAFXX
  44. -- --
  45.  
  46. <txt>(gdzie N-nuta, X-oktawa, AA-numer sampla, F-komenda,
  47. XX-wartoôê komendy) zostanie wprowadzona wartoôê 00. Nuta bëdzie
  48. odegrana samplem ostatnio uûywanym na tym kanale, na którym
  49. zostaîa ona wpisana, przy zachowaniu aktualnej gîoônoôci na tym
  50. kanale. Gîoônoôê jest zmieniana komendami Axy, EAx, EBx, 6xy, Cxx
  51. i te komendy równieû wpîynâ na gîoônoôê odtwarzania nuty granej
  52. samplem 0.
  53.  
  54. Wykorzystanie praktyczne: SAMPLE 0 jest funkcjâ bardzo potrzebnâ.
  55. Pierwszym i zarazem najprostszym jej zastosowaniem jest odegranie
  56. caîej ôcieûki z niûszâ gîoônoôciâ niû ustawiona przy wskaúniku
  57. VOLUME, bez koniecznoôci wpisywania komendy Cxx przy kaûdej
  58. nucie. Przykîad (pierwszy przykîad to "tradycyjne" ustalanie
  59. gîoônoôci, drugi pokazuje identyczny efekt przy uûyciu SAMPLE 0).
  60.  
  61. Przykîad 1.:
  62.  
  63. <l>
  64. C-2    01C14
  65.  
  66. D-2    01C14
  67.  
  68. E-2    01C14
  69.  
  70. F-2    01C14
  71.  
  72. G-2    01C14
  73.  
  74. A-2    01C14
  75.  
  76. B-2    01C14
  77.  
  78. C-3    01C14
  79.  
  80. <txt>Przykîad 2.:
  81.  
  82. <l>C-2    01C14
  83.  
  84. D-2    00000
  85.  
  86. E-2    00000
  87.  
  88. F-2    00000
  89.  
  90. G-2    00000
  91.  
  92. A-2    00000
  93.  
  94. B-2    00000
  95.  
  96. C-3    00000
  97.  
  98. <txt>Jak widaê, track staje sië bardziej estetyczny, jeôli moûna
  99. to tak okreôliê. Poza tym wygodniej jest w drugim wypadku zmieniê
  100. gîoônoôê caîego tracku, wystarczy bowiem wpisaê wartoôê Cxx na
  101. poczâtku tracku, podczas gdy w przykîadzie pierwszym naleûy
  102. zmieniê gîoônoôê kaûdej pozycji.
  103.  
  104. Daje to jeszcze jednâ zaletë. Starsze Protrackery i niektóre
  105. replayery potrafiâ wydobywaê trzaski przy maîej gîoônoôci
  106. odtwarzanych nut, jeôli wskaúnik VOLUME danego instrumentu jest
  107. wysoki (np. 40 hex). Jest to bardzo sîyszalne np. przy
  108. wyciszaniu. Efekt ten wystëpuje dlatego, ûe Protracker najpierw
  109. "wîâcza" sampel na jego pierwotnej gîoônoôci, a dopiero w chwilë
  110. póúniej (duûo krótszâ, niû jedna "ramka", ale jednak) wîâcza
  111. komendë Cxx, zmieniajâcâ gîoônoôê. Przy zastosowaniu sampla 0
  112. Protracker bëdzie od razu wîâczaî sample ze zmodyfikowanâ
  113. gîoônoôciâ.
  114.  
  115. Drugim zastosowaniem jest zmiana gîoônoôci tracku podczas
  116. odgrywania melodii przy równoczesnym uûyciu innych komend. Tutaj
  117. nie mogë podaê alternatywnego sposobu wykonania danego efektu,
  118. gdyû jest na to tylko jedna metoda, to znaczy uûycie SAMPLE 0.
  119. Oto dwa przykîady:
  120.  
  121. Przykîad 1.:
  122.  
  123. <l>C-2    01C20
  124.  
  125. D-2    00310
  126.  
  127. E-2    00501
  128.  
  129. F-2    00501
  130.  
  131. G-2    00501
  132.  
  133. A-2    00501
  134.  
  135. B-2    00501
  136.  
  137. C-3    00501
  138.  
  139. <txt>Przykîad 2.:
  140.  
  141. <l>C-2    01C40
  142.  
  143. D-2    00A08
  144.  
  145. E-2    00AF0
  146.  
  147. F-2    00A08
  148.  
  149. G-2    00AF0
  150.  
  151. A-2    00A08
  152.  
  153. B-2    00AF0
  154.  
  155. C-3    00A08
  156.  
  157. <txt>Pierwszy przedstawia sposób na poîâczenie zmiany gîoônoôci
  158. podczas odgrywania melodii, przy równoczesnym wykorzystaniu
  159. pîynnej zmiany czëstotliwoôci. Przykîad drugi to po prostu zabawa
  160. gîoônoôciâ.
  161.  
  162. Nawyki przy korzystaniu z SAMPLE 0.
  163.  
  164. Wprowadzanie kaûdej komendy powinno sië odbywaê niemal
  165. machinalnie, a efekt powinien od razu odpowiadaê zamierzeniom.
  166. Naleûy zawsze wprowadzaê sampel 0 tam, gdzie moûna wyeliminowaê
  167. róûnicë gîoônoôci, która powoduje trzaski. Za gîoônoôê odpowiada
  168. (o czym naleûy pamiëtaê) oprócz komend równieû numer sampla.
  169. Róûnica gîoônoôci (w poniûszych przykîadach) to wynik odejmowania
  170. gîoônoôci poprzedniego dúwiëku od aktualnie odgrywanego.
  171.  
  172. Przykîad (instrument 01 ma standardowo ustawionâ gîoônoôê 40):
  173.  
  174. <l>C-2    01000        C-2    01000
  175.  
  176. E-2    01C20    - róûnica 20    E-2 01C20    - róûnica 20
  177.  
  178. G-2    01C10    - róûnica 30    G-2 00C10    - róûnica 10
  179.  
  180. C-3    01C08    - róûnica 38    C-3 00C08    - róûnica 8
  181.  
  182. <txt>Im mniejsze róûnice, tym sîabsze "trzaski". Przy drugiej nucie
  183. nie ma róûnicy, czy zlikwiduje sië numer sampla, czy sië go zostawi.
  184. Inny przykîad na wykorzystanie SAMPLE 0 przy likwidowaniu róûnic
  185. gîoônoôci.
  186.  
  187. <l>C-2    01A0F    -- ta komenda powoduje zmniejszenie gîoônoôci
  188.  
  189. C-2    00C08    -- wstawienie sampla 0 spowoduje zmniejszenie róûnicy
  190.  
  191. E-2    01A0F    gîoônoôci (gîoônoôê bowiem zostaîa zmniejszona przez
  192.  
  193. C-2    00C08    komendë A0F, a wiëc jest mniejsza niû 40, a wpisanie
  194.  
  195. G-2    01A0F    numeru sampla spowodowaîoby przywrócenie maksymalnej
  196.  
  197. E-2    00C08    gîoônoôci i tym samym zwiëkszenie róûnicy gîoônoôci)
  198.  
  199. C-3    01A0F
  200.  
  201. G-2    00C08
  202.  
  203. <txt>Oczywiôcie teoretycznie uûytkownicy Protrackerów od 2.3A
  204. wzwyû nie powinni sië martwiê trzaskami, gdyû w tych wersjach ten
  205. bîâd Protrackera zostaî wyeliminowany. Jeûeli jednak moduî ma byê
  206. wykorzystany np. w demie, to naleûy sië liczyê z ewentualnoôciâ,
  207. ûe player moûe ów bîâd (trzaski) mieê. Trzaski moûna usîyszeê np.
  208. na FileMasterze.
  209.  
  210. Jak widaê, o samej komendzie SAMPLE 0 moûna napisaê wiele. Nie
  211. podaîem w tej czëôci wszystkich przykîadów na îâczenie SAMPLE 0 z
  212. komendami, ale myôlë, ûe po tym artykule kaûdy bëdzie mógî
  213. poeksperymentowaê.
  214.  
  215. <SR>Komenda 0xy
  216.  
  217. <txt>Tej komendy uûywa sië przewaûnie przy tworzeniu moduîów
  218. syntetycznych. Powoduje ona szybkâ, skokowâ, zmianë
  219. czëstotliwoôci.
  220.  
  221. Na poczâtek pewna uwaga. Koderzy traktujâ "ramkë" jako
  222. piëêdziesiâtâ czëôê sekundy. Muzyk powinien spojrzeê na niâ nieco
  223. inaczej. Ramka w trybie VBlank rzeczywiôcie jest jednâ "ramkâ",
  224. czyli piëêdziesiâtâ czëôciâ sekundy. Liczba takich ramek,
  225. przypadajâcych na jednâ pozycjë moduîu, jest równa wartoôci
  226. SPEED. Jeôli np. moduî jest odtwarzany przy SPEED F05 (timing:
  227. VBlank), to na jednâ pozycjë moduîu przypada piëê ramek, czyli
  228. 0,1 sek. (5/50). Jeôli jednak tworzy sië w trybie CIA, to czas
  229. trwania "ramki" wydîuûa sië lub skraca, w zaleûnoôci od wartoôci
  230. TEMPO (im TEMPO jest mniejsze, tym "ramka" jest dîuûsza).
  231. Oczywiôcie mowa o "ramce muzycznej", jeôli moûna to tak nazwaê.
  232.  
  233. Komenda 0xy tworzy sztuczny trójdúwiëk, zîoûony z nuty "bazowej" i
  234. dwóch nut oddalonych od niej o 'x' i 'y' póîtonów. Na przykîad:
  235.  
  236. trójdúwiëk  D-3  F-3  A-3
  237.  
  238. D-3 to nuta bazowa,
  239.  
  240. F-3 jest oddalone od D-3 o 3 póîtony,
  241.  
  242. A-3 jest oddalone od D-3 o 7 póîtonów.
  243.  
  244. Aby zapisaê ten trójdúwiëk za pomocâ komendy 0xy, naleûy tylko
  245. podstawiê owe parametry, a wiëc:
  246.  
  247. <l>D-3 nn0xy
  248.  
  249. <txt>gdzie D-3 jest naszâ nutâ bazowâ, 'nn' numerem sampla, a 'x' i
  250. 'y' parametrami.
  251.  
  252. Ostatecznie wiëc:
  253.  
  254. <l>D-3 nn037    (nn jest nieistotne)
  255.  
  256. <txt>Zmiany czëstotliwoôci (bo tak dziaîa ta komenda) odbywajâ sië
  257. w tempie 1 nuta na 1 "ramkë". Jeôli wiëc "ramka" bëdzie trwaîa
  258. krócej (mniejsze TEMPO), to przebieg bëdzie wolniejszy. Przykîad
  259. (sampl 01 moûe byê syntetykiem albo jakimô wysokim instrumentem
  260. solowym):
  261.  
  262. <l>
  263. D-3    01037    ---    00F06    ---    00F7D    - speed 06 tempo 125 (VBlank)
  264.  
  265. ---    00037    ---    00000    ---    00000
  266.  
  267. ---    00037    ---    00000    ---    00000
  268.  
  269. ---    00037    ---    00000    ---    00000
  270.  
  271. ---    00037    ---    00000    ---    00F20    - speed 06 tempo 032 (dîuûsza "ramka")
  272.  
  273. ---    00037    ---    00000    ---    00000
  274.  
  275. ---    00037    ---    00000    ---    00000
  276.  
  277. ---    00037    ---    00000    ---    00000
  278.  
  279. <txt>Sîychaê wyraúnie róûnicë wynikîâ z wydîuûenia czasu trwania
  280. "ramki".
  281.  
  282. Komenda 0xy dziaîa od nowa na kaûdej pozycji, w zwiâzku z czym
  283. peîen przebieg bëdzie zachodziî tylko przy wartoôci SPEED,
  284. bëdâcej wielokrotnoôciâ trójki. Przykîad:
  285.  
  286. <l>F03 (3 "ramki" na pozycjë):
  287.  
  288. D-3    F-3    A-3
  289.  
  290. D-3    F-3    A-3
  291.  
  292.  
  293. F06 (6 "ramek" na pozycjë):
  294.  
  295. D-3    F-3    A-3    D-3    F-3    A-3
  296.  
  297. D-3    F-3    A-3    D-3    F-3    A-3
  298.  
  299. <txt>Przy wartoôci speed innej niû wielokrotnoôê trójki, przebieg
  300. bëdzie niepeîny. Przykîad:
  301.  
  302. <l>F04 (4 "ramki" na pozycjë):
  303.  
  304. D-3    F-3    A-3    D-3
  305.  
  306. D-3    F-3    A-3    D-3
  307.  
  308. <txt>(D-3 jest odtwarzana podczas czwartej "ramki", a zaraz potem
  309. na poczâtku nastëpnej pozycji podczas pierwszej "ramki", czyli
  310. trwa dwa razy dîuûej niû pozostaîe skîadowe).
  311.  
  312. <l>F02 (2 "ramki" na pozycjë):
  313.  
  314. D-3    F-3
  315.  
  316. D-3    F-3
  317.  
  318. <txt>(A-3 w ogóle nie wystëpuje, gdyû do jej odegrania potrzebna
  319. jest trzecia "ramka"; wartoôê 'y' w komendzie 0xy jest wiëc przy
  320. speed F02 nieistotna; ciekawe "wariacje" na wartoôci 'y' przy F02
  321. moûna zaobserwowaê w module z dema 'HARDWIRED' -- oczywiôcie nic
  322. sië nie zmienia mimo zmiany tej wartoôci, ale moûe autorowi
  323. wydawaîo sië, ûe coô sîyszy...?)
  324.  
  325. <l>F01 (1 "ramka" na pozycjë):
  326.  
  327. D-3
  328.  
  329. D-3
  330.  
  331. <txt>(jest tylko jedna ramka, wiëc odtwarzana jest tylko nuta
  332. "bazowa"; przy F01 moûna sobie wpisywaê dowolne wartoôci do komendy
  333. 0xy, a i tak nic sië nie zmieni).
  334.  
  335. Naleûy dokîadnie sprawdzaê, czy któraô ze skîadowych komendy nie
  336. wychodzi poza A-3 (muzycy powinni wiedzieê, co sië dzieje z
  337. dúwiëkiem przy wyûszych nutach).
  338.  
  339. <sr>*
  340.  
  341. <txt>W nastëpnych czëôciach m.in. o: transpozycji, komendach EFx,
  342. 9xx, EEx, komendzie z bîëdami -- EDx, 4xy, 6xy, 7xy, kontroli
  343. komend, MULTI. Zapraszam za miesiâc.
  344.  
  345.