home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ CD Action 8 A / cdactioncoverdisc / historia / txt / pol / 01_polsk.txt
Text File  |  1996-03-23  |  6KB  |  318 lines

  1. @B
  2. Jednym z pierwszych pa∩stw powstaεych na ziemiach polskich byεo pa∩stewko
  3. Wi⌠lan. Ok. 877 r. zostaεo ono uzale√nione przez silniejszego sΓsiada.
  4. Byεo nim:
  5. #
  6. pa∩stwo Polan
  7. #
  8. pa∩stwo wielkomorawskie
  9. #
  10. pa∩stwo ruskie
  11. #
  12. @B
  13. Pierwszym historycznie po⌠wiadczonym wεadcΓ Polski byε:
  14. #
  15. Piast
  16. #
  17. Mieszko I
  18. #
  19. Bolesεaw I
  20. #
  21. @C
  22. Plemiona ╘lδ√an, Mazowszan i Lδdzian nale√Γ do grupy zachodnich plemion
  23. sεowia∩skich. Zajmowaεy one nastδpujΓce tereny:
  24. #
  25. ╘lδ√anie - ⌠rodkowa Warta
  26. Mazowszanie - ⌠rodkowa Wisεa
  27. Lδdzianie - g≤ra ╘lδ√a
  28. #
  29. ╘lδ√anie - g≤ra ╘lδ√a
  30. Mazowszanie - dolna Wisεa, NoteΩ
  31. Lδdzianie - Kujawy
  32. #
  33. ╘lδ√anie - g≤ra ╘lδ√a
  34. Mazowszanie - ⌠rodkowa Wisεa
  35. Lδdzianie - San i Wieprz
  36. #
  37. @C
  38. Gospodarka sprzδ√ajna przyczyniεa siδ do zmiany trybu √ycia
  39. z koczowniczego na osiadεy. Polegaεa ona na:
  40. #
  41. wypalaniu pewnego obszaru lasu, karczowaniu go
  42. i u√ytkowaniu pozyskanej ziemi
  43. #
  44. jednoczesnym prowadzeniu gospodarstw rolnych
  45. i warsztat≤w rzemie⌠lniczych (tzw. sprzδ√aj zajδΩ)
  46. #
  47. u√yciu do uprawy ziemi zwierzΓt pociΓgowych
  48. #
  49. @A
  50. ╘lΓsk zostaε przyεΓczony do Polski za panowania:
  51. #
  52. Mieszka I
  53. #
  54. Bolesεawa I
  55. #
  56. kt≤rego⌠ z przodk≤w Mieszka I
  57. #
  58. @C
  59. Pojδcie pa∩stwa patrymonialnego oznacza:
  60. #
  61. wsp≤lnotδ plemiennΓ z najstarszym jej czεonkiem
  62. (patriarchΓ) na czele
  63. #
  64. pierwowz≤r p≤·niejszej formy rzΓd≤w
  65. tzw. demokracji szlacheckiej
  66. #
  67. pa∩stwa, jako wεasno⌠Ω panujΓcego
  68. #
  69. @A
  70. Pierwszym biskupem w Polsce byε od 968 r. Jordan.
  71. SiedzibΓ biskupstwa staε siδ:
  72. #
  73. Pozna∩
  74. #
  75. Gniezno
  76. #
  77. Koεobrzeg
  78. #
  79. @B
  80. Sεowo "DAGOME" oznacza:
  81. #
  82. imiδ poga∩skiego b≤stwa sεowia∩skiego
  83. #
  84. imiδ, jakim nazywa siδ Mieszka I w papieskim dokumencie
  85. "Dagome iudex"
  86. #
  87. rodzaj nadania ziemskiego "Dagome iudex" 
  88. #
  89. @B
  90. W 972 r. pod CedyniΓ doszεo do pierwszego polsko-niemieckiego starcia
  91. zbrojnego. Wywoεane ono byεo sporem dotyczΓcym:
  92. #
  93. zwierzchnictwa nad ╘lΓskiem
  94. #
  95. zwierzchnictwa nad Pomorzem Zachodnim
  96. #
  97. wynikajΓcym z sojuszu Niemc≤w z Wieletami,
  98. z kt≤rymi walczyε Mieszko I
  99. #
  100. @B
  101. W 1000 r. w Gnie·nie odbyε siδ zjazd miδdzy niemieckim cesarzem a polskim
  102. ksiδciem Bolesεawem I. Cesarzem byε w≤wczas:
  103. #
  104. Otton II
  105. #
  106. Otton III
  107. #
  108. Henryk II
  109. #
  110. @C
  111. Bolesεaw Chrobry prowadziε dεugoletnie wojny z cesarstwem Henryka II o
  112. Milsko, Mi⌠niδ i ╬u√yce. Zako∩czyε je traktat pokojowy z 1018 r.
  113. podpisany w:
  114. #
  115. Magdeburgu
  116. #
  117. Gnie·nie
  118. #
  119. Budziszynie
  120. #
  121. @A
  122. Tu√ po zako∩czeniu wojny z Niemcami Bolesεaw Chrobry podejmuje kolejnΓ
  123. wyprawδ. Tym razem rusza na:
  124. #
  125. Kij≤w
  126. #
  127. Pragδ
  128. #
  129. Czernich≤w
  130. #
  131. @A
  132. Termin "REGALE" oznacza:
  133. #
  134. uprawnienia przysεugujΓce wyεΓcznie panujΓcemu
  135. (regale ziemi, regale mennicze, le⌠ne, itd)
  136. #
  137. r≤wnouprawnienie ludno⌠ci stanu szlacheckiego
  138. (z franc. egal-r≤wny)
  139. #
  140. jednostka wojskowa dru√yny kr≤lewskiej zεo√ona
  141. z kilku zastδp≤w (z franc. regiment)
  142. #
  143. @B
  144. W 1025 r. Polska staje siδ kr≤lestwem. Chrobry koronuje siδ otrzymawszy
  145. zgodδ:
  146. #
  147. tylko cesarza
  148. #
  149. tylko papie√a
  150. #
  151. bez zgody papie√a oraz cesarza
  152. #
  153. @B
  154. Kryzys monarchii piastowskiej rozpoczyna siδ za panowania:
  155. #
  156. Bolesεawa Chrobrego
  157. #
  158. Mieszka II
  159. #
  160. Kazimierza Odnowiciela
  161. #
  162. @C
  163. W wyniku najazdu w 1031 r., w okresie kryzysu monarchii piastowskiej,
  164. polskie terytorium zostaje uszczuplone o:
  165. #
  166. Pomorze Zachodnie, Grody Czerwie∩skie
  167. #
  168. Milsko, Mazowsze
  169. #
  170. Milsko i ╬u√yce, Grody Czerwie∩skie, Morawy
  171. #
  172. @C
  173. W okresie rozpadu monarchii piastowskiej usamodzielnia siδ jedna
  174. z dzielnic Polski tworzΓc odrδbne pa∩stewko. Byεa to:
  175. #
  176. Wielkopolska
  177. #
  178. Maεopolska
  179. #
  180. Mazowsze
  181. #
  182. @C
  183. Wewnδtrzny rozkεad pa∩stwa polskiego wykorzystuje jeden z wεadc≤w obcego
  184. pa∩stwa i 1039 koronuje siδ na kr≤la Polski. Byε nim:
  185. #
  186. cesarz niemiecki Henryk III
  187. #
  188. ksiΓ√δ kijowski Jarosεaw MΓdry
  189. #
  190. ksiΓ√δ czeski Brzetysεaw
  191. #
  192. @C
  193. Kryzys Polski piastowskiej ko∩czy siδ wraz z panowaniem Kazimierza
  194. Odnowiciela. W 1039 zaprowadza on porzΓdek w kraju przy pomocy wojsk:
  195. #
  196. ruskich
  197. #
  198. czeskich i ruskich
  199. #
  200. ruskich i niemieckich
  201. #
  202. @A
  203. Rangδ kr≤lestwa przywr≤ciεy Polsce rzΓdy Bolesεawa ╘miaεego.
  204. WykorzystujΓc sp≤r miδdzy papie√em Grzegorzem VII a cesarzem
  205. Henrykiem IV koronuje siδ za zgodΓ papie√a w roku:
  206. #
  207. 1076
  208. #
  209. 1079
  210. #
  211. data koronacji jest nieznana
  212. #
  213. @B
  214. Panowanie Bolesεawa ╘miaεego zostaje nagle przerwane w 1079 z powodu:
  215. #
  216. nagεej ⌠mierci
  217. #
  218. spisku mo√nych  
  219. #
  220. najazdu Czech≤w
  221. #
  222. @B
  223. Po Bolesεawie ╘miaεym na tronie zasiada Wεadysεaw Herman. W swej polityce
  224. zagranicznej:
  225. #
  226. kontynuje kierunek obrany przez ╘miaεego
  227. #
  228. zrywa sojusz z papiestwem przystajΓc do obozu cesarskiego
  229. i zrzekajΓc siδ korony 
  230. #
  231. pr≤buje balansowaΩ miδdzy papie√em a cesarzem
  232. zachowujΓc tytuε kr≤la
  233. #
  234. @B
  235. SprawujΓc swe rzΓdy Wεadysεaw Herman dopuszcza do wεadzy mo√nych.
  236. Szczeg≤lnΓ pozycjδ zdobyε sobie jeden z nich. Byε nim:
  237. #
  238. Zbysεaw
  239. #
  240. Sieciech
  241. #
  242. Masεaw
  243. #
  244. @C
  245. Przeciw Wεadysεawowi Hermanowi i wpεywom jednego z palatyn≤w grupa
  246. mo√nych wysuwa Zbigniewa. Zbigniew byε:
  247. #
  248. wojewodΓ wielkopolskim
  249. #
  250. prawowitym nastδpcΓ Hermana
  251. #
  252. synem Hermana z nieprawego εo√a
  253. #
  254. @C
  255. Po ⌠mierci Hermana nastδpuje podziaε kraju miδdzy Zbigniewa a Bolesεawa
  256. Krzywoustego. Wkr≤tce dochodzi do walk miδdzy nimi, w wyniku kt≤rych:
  257. #
  258. Zbigniew obejmuje rzΓdy w caεym kraju
  259. #
  260. utrzymuje siδ podziaε Polski
  261. #
  262. Bolesεaw wypδdza Zbigniewa, obejmujΓc rzΓdy w kraju
  263. #
  264. @C
  265. W 1109 Henryk V naje√d√a Polskδ. Symbolem oporu Polak≤w staje siδ obrona
  266. jednego z grod≤w. Byε nim:
  267. #
  268. Wrocεaw
  269. #
  270. Niemcza
  271. #
  272. Gεog≤w
  273. #
  274. @C
  275. Bolesεaw Krzywousty przyεΓcza do Polski i ponownie chrystianizuje Pomorze
  276. SiedzibΓ pomorskiego biskupstwa staje siδ:
  277. #
  278. Gda∩sk
  279. #
  280. Koεobrzeg
  281. #
  282. Kamie∩
  283. #
  284. @B
  285. Pod koniec panowania Bolesεaw Krzywousty odnosi polityczny sukces
  286. potwierdzony w 1135 zjazdem w Merseburgu. Sukces ten dotyczyε:
  287. #
  288. przyznania Polsce praw do ╘lΓska
  289. #
  290. uznania niezale√no⌠ci Ko⌠coεa polskiego od metropolii
  291. niemieckiej
  292. #
  293. uznania praw Polski do Pomorza
  294. #
  295. @A
  296. W 1138 Krzywousty swym testamentem wprowadza zasadδ senioratu.
  297. Senior rodu miaε pod swymi rzΓdami opr≤cz wεasnej dzielnicy dzielnicδ
  298. senioralnΓ, kt≤ra obejmowaεa:
  299. #
  300. wschodniΓ czδ⌠Ω Pomorza, zachodnie Kujawy,
  301. wschodniΓ Wielkopolskδ, ziemiδ εδczycko-sieradzkΓ
  302. i krakowskΓ z Krakowem
  303. #
  304. ziemiδ krakowskΓ, ╘lΓsk, Wielkopolskδ, Pomorze, 
  305. #
  306. Mazowsze, Kujawy, ziemiδ sandomierskΓ, Maεopolskδ
  307. #
  308. @B
  309. Po ⌠mierci Krzywoustego seniorem rodu zostaje jego najstarszy syn.
  310. Byε nim:
  311. #
  312. Mieszko Stary
  313. #
  314. Wεadysεaw Wygnaniec
  315. #
  316. Kazimierz Sprawiedliwy
  317. #
  318.