NAZCA - SZKICE OLBRZYMA

Kontury d│oni utrwalone na ╢cianach jaski± by│y pierwszym ╢wiadomym potwierdzeniem w│asnej to┐samo╢ci pozostawionym przez naszych protoplast≤w. Znacznie p≤╝niej ich nastΩpcy zaczΩli pozostawiaµ swe znaki nie tylko w jaskiniach, lecz tak┐e w krajobrazie. Ich prace do dzi╢ czΩsto pozostaj▒ okryte tajemnic▒. Dlaczego i w jakim celu powsta│y? Mo┐e mia│y wyra┐aµ stosunki miΩdzy ╢wiatem ludzkim a ╢wiatem bog≤w, miΩdzy materi▒ a duchowo╢ci▒.
Takich prehistorycznych dzie│ sztuki jest na ╢wiecie mn≤stwo, zaczynaj▒c od kamiennych monolit≤w Stonehenge czy alei w Carnac, a ko±cz▒c na ogromnych ziemnych kopcach w Ameryce P≤│nocnej i gigantycznych sylwetkach na wzg≤rzach Brytanii.
Jednym z tych wielkich monument≤w si│y ludzkiego umys│u i miΩ╢ni pozostaj▒ tak┐e peruwia±skie linie.

Linie Nazca, znajduj▒ce siΩ pomiΩdzy Andami a Pacyfikiem, oko│o 450 kilometr≤w na po│udnie od Limy, stanowi▒ jedne z najbardziej zagadkowych zapis≤w na naszej planecie.
Zachowa│y siΩ one od przesz│o 2000 lat, dziΩki korzystnemu wsp≤│dzia│aniu warunk≤w meteorologicznych i biologicznych. Klimat p│askowy┐u Nazca jest bardzo suchy. Wiatry wiej▒ tu bardzo rzadko, proces erozji jest wiΩc niezwykle powolny, a ro╢linno╢µ tak sk▒pa, ┐e linie nigdy nie porastaj▒ mchem.
W 1994 roku Linie Nazca zosta│y objΩte ochron▒, ze wzglΩdu na czΩ╢ciowe zniszczenia spowodowane ruchem drogowym, poprzez wpisanie ich na listΩ ╢wiatowego dziedzictwa kulturalnego UNESCO.

Olbrzymie geoglify na p│askowy┐u Nazca odkryto we wrze╢niu 1926 r. podczas wykopalisk w Cantallo, prowadzonych przez grupΩ archeolog≤w pod kierunkiem prof. Julio Tello. Wtedy to w│a╢nie dwaj cz│onkowie grupy: Amerykanin Alfred Kroeber i Peruwia±czyk Torφbio Mejφa Xesspe, wspiΩli siΩ na pobliski szczyt i dokonali zdumiewaj▒cego odkrycia. Ku swemu zdziwieniu ujrzeli gigantyczny szkicownik, przedstawiaj▒cy rozmaite kszta│ty - od prostych linii i figur geometrycznych, po sylwetki zwierz▒t i kontury ro╢lin. Figury te by│y tak ogromne, ┐e ich kszta│ty mo┐na by│o odr≤┐niµ tylko ze znacznej wysoko╢ci. Na ziemi by│y jedynie ledwo widoczne d│ugie p│ytkie rowy.
Wszystkie te rysunki sporz▒dzono, usuwaj▒c z powierzchni czerwony ┐wir i ods│aniaj▒c ja╢niejsz▒, ┐≤│to-bia│▒ glebΩ. W ten spos≤b na ciemnym tle uwidoczni│y siΩ wyra╝ne linie.

Wzory z Nazca podzieliµ mo┐na na dwie szeroko pojmowane kategorie - s▒ to linie b▒d╝ sylwetki, przy czym te pierwsze albo tworz▒ geometryczne wzory, albo biegn▒ parami, jak szyny kolejowe. Poniewa┐ w wielu miejscach linie nak│adaj▒ siΩ na sylwetki, nale┐y twierdziµ, i┐ jako pierwsze powsta│y rysunki figuralne. S▒ w╢r≤d nich motywy ro╢linne, postacie ptak≤w i zwierz▒t, a tak┐e inne dziwne formy, jak we┐og│owy ptak, sylwetka cz│owieka z g│ow▒ sowy, czy postaµ o ogromnych nieproporcjonalnych do reszty cia│a d│oniach (z kt≤rych jedna ma 5 a druga 4 palce). Do najbardziej znanych figur nale┐▒: koliber, ma│pa, paj▒k i "rajski ptak".
Mimo ┐e rysunki s▒ gigantyczne, s▒ tak┐e niezwykle dok│adne. Linie s▒ idealnie proste, najprawdopodobniej wytyczano je optycznie za pomoc▒ szeregu ┐erdzi.
Pozostaje nadal tajemnic▒, w jaki spos≤b budowniczowie zdo│ali zachowaµ tak▒ dok│adno╢µ przy stosunkowo du┐ych odleg│o╢ciach. Bowiem niekt≤re linie, przy d│ugo╢ci 8 kilometr≤w, odchylaj▒ siΩ o nieca│e 2 metry na kilometr. Rysunki w Nazca powsta│y zapewne miΩdzy rokiem 300 p.n.e. a 800 n.e. i wykonane zosta│y prawdopodobnie przez Indian Nazca, zamieszkuj▒cych te obszary przed powstaniem imperium Ink≤w. Byli oni ludem rolniczym, uprawiaj▒cym ┐yzn▒ r≤wninΩ rozci▒gaj▒c▒ siΩ wzd│u┐ wybrze┐a Pacyfiku. Jedyn▒ wiedzΩ na ich temat czerpiemy z badania pobliskiego preinkaskiego cmentarza.
Znajduj▒ siΩ tam szcz▒tki kultury, kt≤ra zdaniem archeolog≤w rozwija│a siΩ miΩdzy III wiekiem p.n.e. a VII wiekiem n.e. Na cmentarzu istniej▒ solidnie zbudowane, kamienne, zbiorowe grobowce ≤wczesnej arystokracji oraz prymitywnie wykopane w ziemi groby biedoty. W warunkach suchego, pustynnego klimatu niekt≤re szcz▒tki zachowa│y siΩ, mimo up│ywu czasu, w idealnym stanie. Zmarli byli mumifikowani w ten spos≤b, ┐e najpierw wyci▒gano im wnΩtrzno╢ci i wyjmowano ko╢ci ko±czyn ze staw≤w, by mo┐na by│o je ustawiµ w pozycji siedz▒cej. Potem zw│oki by│y banda┐owane i wpuszczano do ╢rodka olej ro╢linny i s≤l. Dla lepszej konserwacji mumia otaczana by│a bawe│n▒. Tak zakonserwowane szcz▒tki ludzkie ustawiano w pozycji embrionalnej z twarz▒ zwr≤con▒ w stronΩ s│o±ca, gdy┐ wierzono, ┐e dziΩki niemu zmartwychwstan▒.

Teorie i badania

"Mimo pozornej rezygnacji cz│owiek nie godzi siΩ na ┐ycie w zupe│nej nie╢wiadomo╢ci ...
Wszech╢wiat okry│ siΩ przed nim nieprzeniknion▒ chmur▒ tajemnic,
kt≤r▒ on w bardzo nielicznych punktach przebija swym badawczym wzrokiem i dostrzega ╢wiate│ka,
kt≤re zwykle mu gasn▒ i nigdy na d│ugo nie rozja╢niaj▒ ciemno╢ci."

(A. ªwiΩtochowski)

Jedn▒ z pierwszych hipotez dotycz▒cych powstania rysunk≤w wysun▒│ (w 1969 r.) kontrowersyjny szwajcarski badacz i podr≤┐nik Erich von DΣniken. Stwierdzi│ on, i┐ miejsce to by│o portem lotniczym dla przybysz≤w z kosmosu, lecz odrzucono t▒ teoriΩ, gdy┐ pod│o┐e pustyni prawdopodobnie nie wytrzyma│oby wagi takich obiekt≤w jak statki kosmiczne, a po drugie odstΩpy miΩdzy liniami s▒ zbyt ma│e, by m≤g│ wyl▒dowaµ miΩdzy nimi pojazd obcych.
Wizja DΣnikena jest jak dot▒d jedyn▒ tak fantastyczn▒ pr≤b▒ rozwi▒zania nazca±skiej zagadki. P≤╝niejsze spojrzenia na powy┐szy problem s▒ ju┐ znacznie bardziej realistyczne.

W│oski archeolog prof. Giuseppe Orefici, prowadz▒cy w Peru badania od ponad 20 lat twierdzi, ┐e "wierzenia religijne integrowa│y spo│eczno╢µ (w Nazca), a wyrazem jej wierze± by│y rysunki o charakterze rytualnym i wielkie linie, pe│ni▒ce rolΩ procesyjnych dr≤g nak│adaj▒ce siΩ stopniowo na wcze╢niejsze geoglify. Towarzyszy│y tym dzia│aniom nieznane nam w szczeg≤│ach rytua│y, kt≤re gromadzi│y na pampie znaczne grupy ludzi w tym samym momencie".
Wiadomo tylko, ┐e Inkowie szukali duchowego spe│nienia wΩdruj▒c od ╢wi▒tyni do ╢wi▒tyni wzd│u┐ specjalnie wytyczonych linii zwanych "ceque", dowi≤d│ tego Tony Morrison, anglik badaj▒cy dawn▒ kulturΩ ludzi ┐yj▒cych w Andach. CzΩsto ╢wi▒tynie te by│y bardzo ubogie, zbudowane nawet z ma│ej sterty kamieni. Mo┐e wiΩc, ┐yj▒cy znacznie wcze╢niej, lud z Nazca tworzy│ linie w tym w│a╢nie celu?

Ostatnio dw≤ch naukowc≤w, David Johnson i Steve Mabee, wysunΩ│o hipotezΩ o zwi▒zku linii z procesami nawadniania i poszukiwania ╝r≤de│ wody. P│askowy┐ Nazca jest jednym z najsuchszych miejsc na Ziemi, rocznie opady deszczu nie przekraczaj▒ tu 30 mm/m2. Johnson wraz z Mabee pr≤buj▒ dowie╢µ, i┐ linie wytycza│y rozmieszczenie podziemnych ┐y│ wodnych oraz, ┐e │▒czy│y staro┐ytne akwedukty, zwane przez Indian "puquios".
Inni badacze s▒ nieco bardziej sceptyczni, lecz przyznaj▒, ┐e w regionie gdzie ┐yciodajna woda by│a bezcenna aby przetrwaµ, m≤g│by istnieµ zwi▒zek pomiΩdzy ceremonialnym celem powstawania linii a wod▒. Johan Reinhard, antropolog z National Geographic Society, prowadz▒c prace nad obyczajami wie╢niak≤w w Boliwii zauwa┐y│, ┐e w trakcie modlitwy o deszcz chodz▒ oni po specjalnie wyznaczonych ╢cie┐kach. Odkrycie to w pewnym sensie pozwala podtrzymaµ teorie o zwi▒zku linii z poszukiwaniem wody.

Twierdzi siΩ tak┐e, ┐e szkice te by│y symbolami w│asno╢ci lub pochodzenia. Ka┐da figura nale┐a│a do innej rodziny, a wz≤r stawa│ siΩ tym bardziej wyrafinowany i zawi│y, im zamo┐niejszy by│ r≤d.
Geoglify zwierzΩce mog│y byµ tak┐e symbolami p│odno╢ci, kt≤rym oddawano ho│d. Nie mo┐na tak┐e wykluczyµ, i┐ rysunki pe│ni│y rolΩ dzie│ sztuki.

Najs│ynniejsz▒ badaczk▒ linii z Nazca by│a niemiecka matematyk i astronom dr Maria Reiche. Po╢wiΩci│a ona ponad 40 lat na skatalogowanie i opisanie rysunk≤w oraz pr≤by wyja╢nienia ich znaczenia. PracΩ sw▒ zaczΩ│a w latach czterdziestych XX wieku, wraz z dr Paulem Kosokiem z Long Island University, a po jego ╢mierci w 1959 r. samotnie kontynuowa│a badania.
Kosok uwa┐a│, ┐e sylwetki i linie z Nazca to "najwiΩkszy na ╢wiecie podrΩcznik z dziedziny astronomii". Dr Reiche podziela│a ten pogl▒d. Twierdzi│a, ┐e zosta│y one stworzone przez jedn▒ z kultur preinkaskich - tzw. kulturΩ Nazca, w celu okre╢lania przy ich pomocy m.in. pory siewu i zbior≤w, gdy┐ oznaczaj▒ one okresowe pojawianie siΩ r≤┐nych gwiazd i konstelacji a tak┐e, ┐e wskazuj▒ punkty wschod≤w i zachod≤w s│o±ca podczas jesiennej i wiosennej r≤wnonocy oraz przesilenia letniego.

W 1968 roku, badania zrealizowane przez National Geographic Society ustali│y, ┐e linie mog│y byµ wyznaczone przypadkowo, tylko teraz wydaje siΩ, i┐ ich uk│ad wskazuje pozycje s│o±ca, ksiΩ┐yca i innych gwiazd oko│o 2 ty╢. lat temu.
W 1973 roku, dr Gerald Hawkins zbada│ 186 linii przy pomocy specjalnego programu komputerowego. Wynik - tylko 20 % wzor≤w ukazuje rozmieszczenie cia│ niebieskich.
W 1982 roku, Anthony Aveni otrzyma│ podobne rezultaty co niestety da│o niezbit▒ podstawΩ do odrzucenia teorii dr Reiche.

Fakt, i┐ obrazy te w pe│ni mo┐na obserwowaµ z powietrza, sta│ siΩ ╝r≤d│em teorii, ┐e w czasach tworzenia linii ludno╢µ z Nazca potrafi│a wznosiµ siΩ w powietrze.
W 1975 r. dwaj ameryka±scy badacze Julian Nott i Jim Woodman u┐ywaj▒c wy│▒cznie materia│≤w, kt≤re mogli zdobyµ dawni mieszka±cy Nazca, zbudowali balon na gor▒ce powietrze o nazwie CONDOR I. Przy budowie swojego pojazdu wzorowali siΩ na malowid│ach znalezionych na antycznych preinkaskich naczyniach. Pr≤bowali oni w ten spos≤b dowie╢µ s│uszno╢ci tego, ┐e dawni osadnicy tych obszar≤w byli w stanie pos│ugiwaµ siΩ balonami w celu tworzenia tak dok│adnych, gigantycznych kszta│t≤w. Swoje przedsiΩwziΩcie mogli przep│aciµ ┐yciem gdy┐ w pewnym momencie przestali panowaµ nad balonem, zacz▒│ on gwa│townie spadaµ tak, ┐e nawet po wyrzuceniu balastu musieli go opu╢ciµ. Wtedy, pozbawiony ciΩ┐aru, wystrzeli│ w przestworza, po czym rozbi│ siΩ o pobliskie ska│y. Zatem nie uda│o im siΩ przedstawiµ ┐adnych obiektywnych dowod≤w na potwierdzenie tych przypuszcze±. Ponadto inni badacze stwierdzili, ┐e tak▒ dok│adno╢µ mo┐na osi▒gn▒µ zwyk│ymi "ziemskimi" metodami, wyznaczaj▒c linie za pomoc▒ patyk≤w i sznurka, na podstawie szkic≤w w znacznie mniejszej skali.

Legenda:
1. Wieloryb
2. Skrzyd│o
3. Ma│y kondor
4. WΩ┐og│owy ptak
5. ZwierzΩ
6. Spirala
7. Jaszczurka
8. Drzewo
9. D│onie
10. Spirala
11. Paj▒k
12. Kwiat
13. Pies
14. Astronauta
15. Tr≤jk▒t
16. Wieloryb
17. Trapezoid
18. Gwiazda
19. Pelikan
20. Kondor
21. Trapezoid
22. Koliber
23. Trapezoid
24. Ma│pa


Wyci▒gac og≤lne wnioski ze wszystkich tych dotychczasowych teorii, hipotez, stwierdze±, ze wszystkich do╢wiadcze±, bada± najbardziej prawdopododobne wydaje siΩ byµ to, i┐ ten monumentalny zabytek powsta│ w celach religijnych i towarzysz▒cych im pradawnych rytua│ach. Czegokolwiek by one nie dotyczy│y, pozaziemskiego spokoju zmar│ych, czy cel≤w bardziej materialnych takich jak pro╢by o urodzaj b▒d╝ wodΩ, pozostaj▒ one nadal w kategorii duchowo╢ci ludu Nazca.

Tak wiΩc w ko±cu, cz│owiek wsp≤│czesny nadal stoi w obliczu tak wielu nierozwik│anych zagadek przesz│o╢ci.
Wielk▒ tajemnic▒ okry│ te niesamowite dzie│a czas i tylko on wie jak d│ugo ludzko╢µ bΩdzie czeka│a na odpowied╝. Mo┐e lepiej pozostawiµ rzeczy samym sobie, a wtedy dowiemy siΩ wszystkiego?
Albo po prostu ta │amig│≤wka musi ni▒ pozostaµ, gdy┐ wszystko jest o tyle piΩkniejsze, o ile mniej poznane...

Kraft

	reklama
|11|