POSTA╞

Edgar Degas
malarz

Edgar Degas by│ wiod▒cym impresjonist▒, przedstawicielem nowego kierunku dziewiΩtnastowiecznego malarstwa. Zyska│ popularno╢µ przede wszystkim dziΩki frapuj▒cym scenom baletowym.

Edgar Degas urodzi│ siΩ 19 lipca 1834 roku w Pary┐u. Jego ojciec by│ bankierem. Ch│opiec wychowywa│ siΩ w dobrobycie. CzΩsto w domu Degas≤w go╢cili plastycy i muzycy. Jako m│odzieniec rozpocz▒│ studia prawnicze, jednak szybko odkry│ powo│anie do malarstwa i zapisa│ siΩ do najlepszej francuskiej szko│y artystycznej - Ecole des Beaux-Arts w Pary┐u. Wszystko wskazywa│o na to, ┐e czeka go wygodne ┐ycie i kariera powszechnie uznanego malarza.

Degas zas│yn▒│ pocz▒tkowo jako ╢wietny portrecista. W ╢rodowisku artystycznym zyska│ uznanie za znakomite, wykonane z wielkim rozmachem p│≤tna o tematyce historycznej lub zaczerpniΩtej z mitologii. Jednak ju┐ w latach 60. Degas zacz▒│ malowaµ obrazy, kt≤rych tematem by│y motywy bardziej wsp≤│czesne - wy╢cigi konne, teatr, balet, cyrk, ┐ycie kawiarniane, damy w kapeluszach, praczki przy pracy, czy kobiety w k▒pieli. Te w│a╢nie dzie│a przynios│y mu prawdziw▒ s│awΩ. W╢r≤d licznych portret≤w autorstwa Degasa znale╝µ mo┐na wizerunki os≤b dobrze znanych arty╢cie - krewnych, przyjaci≤│ oraz malarzy. Ludzie i zwierzΩta na obrazach Degasa zwykle znajduj▒ siΩ w ruchu. Mistrz potrafi│, jak w migawce obiektywu, zatrzymaµ ulotn▒ chwilΩ. Degas zaskoczy│ wsp≤│czesnych perspektyw▒ z jakiej malowa│ swe modele - tancerki wystΩpuj▒ce na scenie widoczne s▒ na przyk│ad z lotu ptaka, nie za╢ od frontu, jak ogl▒da je publiczno╢µ. Dzie│a Degasa maj▒ czΩsto nieznan▒ dot▒d kompozycjΩ - postacie i przedmioty nie mieszcz▒ siΩ czasem w ramach obrazu. Ponadto na p│≤tnach brakuje elementu centralnego, na kt≤rym widz m≤g│by skoncentrowaµ swoj▒ uwagΩ. Postacie nie pozuj▒, s▒ w ruchu, wiΩc trudno zamkn▒µ je w ramy obrazu.

Uzyskanie efektu pewnej niedba│o╢ci i przypadkowo╢ci wymaga│o naturalnie wielkiego nak│adu pracy. Jego s│ynne obrazy o tematyce baletowej s▒ subtelne, a zarazem wystudiowane. Ju┐ sam spos≤b ujΩcia tematu wskazuje na chΩµ unikniΩcia pompatyczno╢ci i tanich efekt≤w - artysta rzadko malowa│ tancerki podczas przedstawienia. Stoj▒c za kulisami, chΩtnie obserwowa│ lekcje ta±ca lub pr≤by. Edgar Degas olbrzymi▒ wiΩkszo╢µ swego czasu po╢wiΩca│ sztuce. Nie spos≤b doszukaµ siΩ w jego ┐yciu intryguj▒cych romans≤w. Prowadzi│ spokojne ┐ycie, przerwane na kr≤tko s│u┐b▒ w Gwardii Narodowej w trakcie ciΩ┐kiej wojny francuskiej w latach 1870-1871. Malarz znany by│ w ╢rodowisku francuskich artyst≤w, jednak z powodu trudnego charakteru oraz poczucia wy┐szo╢ci wobec innych, zniechΩci│ do siebie wiΩkszo╢µ przyjaci≤│. Nie prowadzi│ jednak ┐ycia samotnika. W roku 1874 bra│ czynny udzia│ w zorganizowaniu pierwszej wystawy impresjonist≤w. W latach 1874-86 odby│o siΩ 8 wystaw zorganizowanych przez malarzy impresjonist≤w. Degas prezentowa│ swe dzie│a na siedmiu z nich.


Od roku 1880 Degas walczy│ z postΩpuj▒c▒ chorob▒ oczu. K│opoty ze wzrokiem zmusi│y go do zrezygnowania z farb olejnych, zast▒pi│ je pastelami. Degas wymy╢li│ nowy spos≤b zastosowania pasteli, uzyskuj▒c nieosi▒galny wcze╢niej efekt ziarnisto╢ci faktury obrazu. Namalowa│ w≤wczas seriΩ dzie│ przedstawiaj▒cych kobiety w k▒pieli (***). Jeszcze w latach osiemdziesi▒tych Degas zacz▒│ formowaµ postacie z wosku. Po ╢mierci artysty w jego pracowni odnaleziono wiele woskowych figur. W╢r≤d nich by│y tancerki, nagie kobiety oraz konie. Z rze╝b tych wykonano formy, a nastΩpnie odlano je w br▒zie i w takiej postaci prezentowano na wystawach. Rze╝by te robi▒ du┐e wra┐enie, tym bardziej, ┐e Degas ukaza│ swe postacie w niezwykle wyszukanych pozach - jest w╢r≤d nich na przyk│ad dziewczynka, kt≤ra stoj▒c na jednej nodze, pr≤buje przyjrzeµ siΩ podeszwie swej drugiej stopy. Zauroczeni tymi dzie│ami widzowie nierzadko okre╢lali Degasa najwybitniejszym rze╝biarzem dziewiΩtnastego wieku. W ostatnich latach ┐ycia s│aby wzrok uniemo┐liwi│ arty╢cie pracΩ. Niezdolny do pracy, godzinami wa│Ωsa│ siΩ bez celu ulicami Pary┐a. Zmar│ 27 wrze╢nia 1917 roku.

Micha│ Majda±ski

	reklama
|37|