Wewn▒trz numeru:

• Zawarto╢µ drukowanych mataria│≤w pokonferencyjnych
• Polska literatura krenologiczna, cz. 2
• Spis krenolog≤w i krenolub≤w, cz. 2
• ¼r≤d│a Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, cz. 1.

Od Redakcji

Powoli dobiegaj▒ ko±ca prace wydawnicze materia│≤w pokonferencyjnych "¼r≤d│a Polski - stan bada±, monitoring i ochrona". Za op≤╝nienia w imieniu wydawnictwa WSP w Olsztynie gor▒co przepraszamy Autor≤w. Ni┐ej zamieszczamy alfabetyczny spis referat≤w przyjΩtych do druku:
Zawarto╢µ drukowanych mataria│≤w pokonferencyjnych

• Damian Absalon, Andrzej T. Jankowski, Magdalena Matysik: Problematyka ochrony ╝r≤de│ w zlewni Rudy.
  
• Eugeniusz Biesiadka, Witold Kowalik: Wodop≤jki (Hydracaria) ╝r≤de│ Polski.
  
• Pawe│ Buczy±ski: Wa┐ki (Odonata) teren≤w ╝r≤dliskowych Polski - stan poznania i propozycje dalszych bada±.
  
• Stanis│aw Chmiel: Hydrochemiczna charakterystyka w≤d ╝r≤dlanych miΩdzyrzecza Wis│y i Bugu.
  
• Maria Cichocka: Wodop≤jki (Hydracarina) ╝r≤de│ Pojezierza Mazurskiego.
  
• Stanis│aw Czachorowski: Chru╢ciki (Trichoptera) ╝r≤de│ Polski - stan poznania.
  
• Izabela Czerniawska-Kusza: MakrobezkrΩgowce potok≤w P│askowy┐u G│ubczyckiego.
  
• Jaros│aw Dawidek: ¼r≤d│a p≤│nocnej czΩ╢ci Pag≤r≤w Che│mskich.
  
• Leszek Kucharski, Ewa Filipiak: Szata ro╢linna obszar≤w ╝r≤dliskowych ╢rodkowej Polski i jej ochrona.
  
• Alicja Kurz▒tkowska:Stan bada± nad wystΩpowaniem pluskwiak≤w wodnych (Heteroptera) w ╝r≤d│ach Polski.
  
• Krzysztof Lewandowski: Widelnice (Plecoptera) ╝r≤de│ okolic Olsztyna.
  
• Andrzej úachacz: Torfowiska ╝r≤dliskowe Polski p≤│nocno-wschodniej.
  
• Zdzis│aw Michalczyk: Rozmieszczenie i wydajno╢µ ╝r≤de│ Lubelszczyzny.
  
• Zbigniew Osadowski, Les│aw Wo│ejko: Mo┐liwo╢µ optymalizacji ochrony kompleks≤w ╝r≤dliskowych zlewni Radwi (Pomorze Zachodnie).
  
• Bogna Paczuska: Okrzemki ze ╝r≤d│a na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego.
  
• Bogna Paczuska, Ryszard Paczuski: Glony sze╢ciu ╝r≤de│ Doliny Dolnej Wis│y.
  
• Joanna Pakulnicka: Stan bada± nad poznaniem chrz▒szczy wodnych (Coleoptera aquatica) ╝r≤de│ Polski.
  
• Gorzys│aw Poleszuk, Bogdan Jakuczun: Badania chemizmu w≤d ╝r≤dliskowych wybijaj▒cych u podn≤┐a klifu nadmorskiego w Woli±skim Parku Narodowym.
  
• Gorzys│aw Poleszuk, Krzysztof Ziarnek: Hydrochemiczny monitoring w≤d ╝r≤dliskowych G≤r Bukowych (Szczeci±ski Park Krajobrazowy.
  
• Jacek R≤┐kowski: Przeobra┐enia chemizmu w≤d podziemnych drenowanych ╝r≤d│ami w obszarach krasowych Wy┐yny Krakowskiej.
  
• Jacek R≤┐kowski, Jan Leszkiewicz: Warunki kr▒┐enia w≤d szczelinowo-krasowych w lokalnych systemach przep│ywu Wy┐yny Krakowskiej.
  
• El┐bieta Szalewska: Ochrona ╝r≤dlisk w gospodarce przestrzennej.
  
• Andrzej Tyc, Jolanta Opo│ka-G▒dek: Tendencje zmian hydrologicznych ╝r≤de│ na terenie zespo│≤w Jurajskich Park≤w Krajobrazowych wojew≤dztwa katowickiego (Wy┐yna ªl▒sko - Krakowska) w latach 1986-1996.
  
• Danuta Waszkiewicz: Okrzemki ╝r≤de│ krasowych prze│omu Warty na Wy┐ynie CzΩstochowskiej.
  
• Les│aw Wo│ejko Ekosystemy ╝r≤dliskowe w odniesieniu do systemu siedlisk mokrad│owych.

Literatura Krenologiczna c.d.
( opr. P. Buczy±ski)

• Bartoszewski S., 1972: Przyczynek do powstawania ╝r≤de│ w dorzeczu g≤rnej Gie│czwi. Biuletyn LTN, ser. D, 14.
  
• Buczy±ski P., To±czyk G., 1997: Analiza zgrupowa± wa┐ek (Odonata) w≤d bie┐▒cych Polski. (W:) XVII Zjazd Hydrobiolog≤w Polskich. Materia│y zjazdowe. Pozna±, 8-11 wrze╢nia 1997. Red. L. Burchardt, B. Messyasz. PTH, Odzia│ w Poznaniu, Pozna± 1997: 95.
  
• Burlikowska I., 1990: Zmiany w u┐ytkowaniu ╝r≤de│ na Wy┐ynie Lubelskiej. Gosp. Wodna, 11.
  
• Burlikowska I., 1990: ¼r≤d│a Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego. Chro±my przyr. ojcz., 46 (4-5).
  
• Chodorowska-Kwiecie± M., Knyszy±ski F., 1976: Charakterystyka ╝r≤de│ w zlewni Raty. Biul. Geol. Uniw. Warszawskiego, 21: 129-137.
  
• Czachorowski S., 1996: Monitoring ╝r≤de│ w Europie - fauna denna. (W:) Mo┐liwo╢ci wykorzystania fauny dennej do biomonitoringu w≤d p│yn▒cych w Polsce. Konferencja Bentolog≤w, Lidzbark Welski, 12-14 wrzesie± 1996 r.: 16-17.
  
• Czarnecka H., 1965: Obserwacje i pomiary ╝r≤de│. Prace i Studia Kom. In┐. i Gosp. Wodnej, 7.
  
• Czarnecka H., 1973: Rozmieszczenie ╝r≤de│ na Wy┐ynie Ma│opolskiej. Prace i Studia IG UW, 14.
  
• Czarnecka H., 1975: Re┐im ╝r≤de│ na Wy┐ynie Ma│opolskiej. Prace IMGW nr 6.
  
• DΩbski K., 1965: Pr≤ba oceny wieku wody ╝r≤d│a zmiennego na zasadzie obserwacji opad≤w. Prace i Studia Kom. In┐. i Gosp. Wodnej, 6.
  
• Doborzy±ski S., 1896: Przyczynek do wyja╢nienia sposobu powstania ╝r≤de│ ┐elazistych w okolicach Lublina. Pam. Fizjograf., 15, dz. 2: 13-15.
  
• Doborzy±ski S., 1904: ¼r≤d│a ┐elaziste w Lubelskim. Przegl. Techniczny, 42: 492-493.
  
• Duszy±ska E., 1969: Najsilniejsze ╝r≤d│o w dorzeczu Wieprza. Przegl. Geofiz., 1: 79-84.
  
• Duszy±ska E., 1972: ¼r≤d│a w dorzeczu Poru. Biuletyn LTN, ser. D., 14: 53-56.
  
• Duszy±ska E., Rederowa E., 1975: ¼r≤d│o w Wysokiem na Wy┐ynie Lubelskiej. Biuletyn LTN, ser. D., 17 (1/2).
  
• Dynowska I., 1983: ¼r≤d│a Wy┐yny Krakowsko-Wielu±skiej w Miechowskiej. Studia O╢r. Dok. Fizjograf., 11: 243 pp.
  
• Dynowska I., 1987: Regionalne zr≤┐nicowanie ╝r≤de│ w Polsce. Folia Geographica, ser. Geogr.-Physica, 18: 5-30.
  
• Fija│kowski D., 1996: Ochrona przyrody i ╢rodowiska naturalnego w ╢rodkowowschodniej Polsce. Wyd. UMCS, Lublin: 318 pp.
  
• Galewski K., 1976: Chrz▒szcze (Coleoptera). Rodziny: P│ywakowate (Dytiscidae), Flisakowate (Haliplidae), Mokrzelicowate (Hygrobiidae), KrΩtakowate (Gyrinidae). S│odkowodna Polski, z. 10. PWN, Warszawa:396 pp.
  
• Galewski K., 1990: Chrz▒szcze (Coleoptera). Rodzina: ka│u┐nicowate (Hydrophilidae). Fauna S│odkowodna Polski, z. 10a. PWN, Warszawa: 261 pp.
  
• Harasimiuk M., Janiec B., 1997: Stosunki wodne Parku Krajobrazowego "Lasy Janowskie" i problemy ich ochrony. (W:) ªrodowisko przyrodnicze Parku Krajobrazowego "Lasy Janowskie". Red. S. Radwan, B. Sa│ata, M. Harasimiuk. Wyd. UMCS, AR w Lublinie, PK "Lasy Janowskie", Lublin: 37-44.
  
• Izdebski K., Czarnecka B., Gr▒dziel T., Lorens B., Popio│ek Z., 1992: Zbiorowiska ro╢linne Roztocza±skiego Parku Narodowego na tle warunk≤w ╢rodowiskowych. Wydawnictwo UMCS, Lublin, 268 pp.
  
• Janiec B., 1972: ¼r≤d│a po│udniowej krawΩdzi Wy┐yny Lubelskiej i ich zwi▒zek z tektonik▒. Biuletyn LTN, ser. D., 14:63-67.
  
• Janiec B., 1992: Ochrona ╝r≤de│ na Roztoczu. Annales UMCS, ser. B., 47: 189-213.
  
• Janiec B., 1993: ¼r≤d│a pomnikowe Roztocza i po│udniowej czΩ╢ci Wy┐yny Lubelskiej. (W:) Materia│y 42 Zjazdu PTG w Kielcach. Wyd. PTG, WSP Kielce, Kielce: 182-186.
  
• Janiec B., 1995: Wp│yw cz│owieka na odp│yw ╝r≤dlany na Roztoczu. Materia│y 44 Zjazdu PTG, Wyd. PTG, PAN, UMK, Toru±: 105-108.
  
• Janiec B., Michalczyk Z., 1986: Charakterystyka wybranych ╝r≤de│ Roztocza Zachodniego i po│udniowo-zachodniej krawΩdzi Wy┐yny Lubelskiej. (W:) Rozw≤j regionlnych bada± hydrograficznych w Polsce. Wyd. AGH, Krak≤w: 209-217.
  
• Janiec B., Michalczyk Z., 1988: Wybrane problemy krenologiczne Roztocza Zachodniego. (W:) Badania hydrograficzne w poznawaniu ╢rodowiska, z. 1. Wyd. UMCS, Lublin: 173-206.
  
• Janiec B., Michalczyk Z., 1991: Wydajno╢µ i sk│ad chemiczny najwiΩkszych ╝r≤de│ Roztocza i Wy┐yny Lubelskiej. (W:) "Wsp≤│czesne problemy hydrogeologii". Materia│y V Og≤lnopolskiego Sympozjum, Jachranka. Wyd. SGGW AR, Warszawa: 134-139.
  
• Kami±ski K., 1997: ªrodowisko geograficzne gminy. (W:) Na pograniczu region≤w. Monografia przyrodnicza gminy Modliborzyce. Red. A Liana. Tow. Fizjograficzne, Warszawa: 12-35.
  
• Komar T., 1985: Wody powierzchniowe. (W:) Karkonosze Polskie. Red. A. Jahn. Ossolineum, Wroc│aw: 165-190.
  
• Kowalik W., 1981: Wodop≤jki (Hydracarina) w≤d astatycznych Lubelszczyzny. Annales UMCS, sec. C, 35 (1980): 343-364.
  
• Liana A., 1994: BezkrΩgowce. (W:) Roztocza±ski Park Narodowy. Red. T. Wilgat. Roztocza±ski PN, Zwierzyniec: 161-177.
  
• Liana A., 1997: Przewodnik przyrodniczy. (W:) Na pograniczu region≤w. Monografia przyrodnicza gminy Modliborzyce. Red. A Liana. Tow. Fizjograficzne, Warszawa: 145-172.
  
• Malinowski J., 1973: Hydrogeologiczna charakterystyka ╝r≤de│ Roztocza Zachodniego. Biul. Inst. Geol., 277: 87-103.
  
• Malinowski J., 1973: Charakterystyka hydrogeologiczna ╝r≤de│ Roztocza Zachodniego. Pr. hydrogeol. Inst. Geol., ser. spec., 6.
  
• Malinowski J., 1974: Hydrogeologia Roztocza Zachodniego. Prace hydrogeolog. Inst. Geol., s. spec., z. 6.
  
• Ma│ecka D., 1993: Wody podziemne. (W:) Przyroda Kotlina Zakopiaskiej. Red. Z. Mirek, H. PiΩko╢-Mirkowa. Tatry i Podtatrze, t. 2. TPN, Krak≤w-Zakopane: 55-80.
  
• Ma│ecka D., Hurnicki W., 1989: Rola warunk≤w hydrodynamicznych w kszta│towaniu wywierzyska Olczyskiego. Przegl. Geol., 2: 78-84.
  
• Matuszkiewicz W., 1982: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk ro╢linnych Polski. PWN, Warszawa: 298 pp.
  
• Michalczyk Z., 1979: Wydajno╢µ i mineralizacja w≤d wybranych ╝r≤de│ Roztocza Zachodniego. Biuletyn LTN, ser. D., 21 (2): 57-61.
  
• Michalczyk Z., 1983: ¼r≤d│a Sanny w Wierzchowiskach. Annales UMCS, sec. B, 35/36.
  
• Michalczyk Z., 1983: Charakterystyka hydrologiczna ╝r≤d│a w Szczebrzeszynie. Annales UMCS, sec. B, 36/36: 193-207
  
• Michalczyk Z., 1986: Warunki wystΩpowania i kr▒┐enia w≤d na obszarze Wy┐yny Lubelskiej i Roztocza. Wyd. UMCS, Lublin.
  
• Michalczyk Z., 1988: ¼r≤d│a Bia│ej úady w okolicach Goraja. Annales UMCS, sec. B, 39: 267-287.
  
• Michalczyk Z., 1988: Wody Roztocza±skiego Parku Narodowego. (W:) Badania hydrograficzne w poznaniu ╢rodowiska. Wydawnictwo UMCS, Lublin: 195-198.
  
• Michalczyk Z., 1993: ¼r≤d│a w okolicach Krasnobrodu. (W:) Tektonika Roztocza i jej aspekty sedymentologiczne. hydrogeologiczne i geomorfologiczno-krajobrazowe. Wyd. Z-d Geologii UMCS, TWWP, Lublin.
  
• Michalczyk Z., 1993: ¼r≤d│a w Zaporzu. (W:) Tektonika Roztocza i jej aspekty sedymentologiczne. hydrogeologiczne i geomorfologiczno-krajobrazowe. Wyd. Z-d Geologii UMCS, TWWP, Lublin: 105-108.
  
• Michalczyk Z. (red.), 1993: ¼r≤d│a zachodniej czΩ╢ci Wy┐yny Lubelskiej. Wyd. UMCS, Lublin: 200 pp.
  
• Michalczyk Z., 1994: Zarys stosunk≤w wodnych Roztocza. Mateira│y Og≤lnopolskiego Zjazdu PTG, t. 2, Wyd. PTG O. Lublin, UMCS Lublin: 210-213.
  
• Michalczyk Z. (red.), 1996: ¼r≤d│a Roztocza. Monografia hydrograficzna. Wyd. UMCS, Lublin: 199 pp.
  
• Michalczyk Z., Rederowa E., 1992: Charakterystyka hydrologiczna ╝r≤de│ okolic Zakrz≤wka. Annales UMCS, sec. B, 44/45.
  
• Michalczyk Z., Turczy±ski M., 1988: Charakterystyka hydrologiczna dorzecza CiemiΩgi. (W:) Badania hydrograficzne w poznaniu ╢rodowiska. z. 1. Wyd. UMCS, Lublin.
  
• Michalczyk Z., Wilgat T., 1994: Wody w rejonie Roztocza±skiego Parku Narodowego. (W:) Roztocza±ski Park Narodowy. Red. T. Wilgat. Roztocza±ski PN, Zwierzyniec: 68-81.
  
• Michalczyk Z., Wojciechowski K., 1981: Stosunki wodne Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Raporty i Opinie PAN Oddzia│ Krak≤w, z. 10.
  
• Oleksynowa K., 1993: Charakterystyka geochemiczna w≤d zlewni Bia│ego Dunajca ze szczeg≤lnym uwzglΩdnieniem Kotliny Zakopia±skiej. (W:) Przyroda Kotlina Zakopiaskiej. Red. Z. Mirek, H. PiΩko╢-Mirkowa. Tatry i Podtatrze, t. 2. TPN, Krak≤w-Zakopane: 81-89.
  
• Rederowa E., 1965: ¼r≤d│a Bystrzycy Lubelskiej. Annales UMCS, sec. B, 18: 229-244.
  
• Rederowa E., 1971: WystΩpowanie ╝r≤de│ na Wy┐ynie Lubelskiej i w obszarach przyleg│ych. Przegl. Geogr., 43 (3): 355-360.
  
• Rederowa E., 1971: ¼r≤d│a w dorzeczu g≤rnej Topornicy. Biuletyn LTN, ser. D., 12.
  
• Szanocha W., 1891: ¼r≤d│a mineralne Galicyi. Pogl▒dy na ich rozpo│o┐enie, sk│ad chemiczny i powstawanie. Rozpr. Akad. Umiej., Krak≤w: 111 pp.
  
• ªwieca A., 1994: Wp│yw budowy geologicznej na rozmieszczenie i chemizm w≤d ╝r≤dlanych w zlewni g≤rnego Wieprza. Annales UMCS, sec. B, 49: 147-162.
  
• To│pa S., 1985: Torfowiska. (W:) Karkonosze Polskie. Red. A. Jahn. Ossolineum, Wroc│aw: 290-316.
  
• Wiktor A., 1985: BezkrΩgowce (z wy│▒czeniem owad≤w). (W:) Karkonosze Polskie. Red. A. Jahn. Ossolineum, Wroc│aw: 376-394.
  
  

Spis krenolog≤w i krenolub≤w c.d.
Akces do wsp≤│pracy w monitoringu i ochronie ╝r≤dlisk Polski zg│osi│o:

• Ko│o Ochrony Przyrody i Kszta│towania Krajobrazu Student≤w WSP w S│upsku. Adres: Instytut Biologii i Ochrony ªrodowiska, Zak│ad Botaniki, ul. Arciszewskiego 22 b, 76-200 S│upsk, tel. (0-59)427221
  Prezes Ko│a - Barbara Krasucka
  Ko│o dzia│a przy Instytucie Biologii i Ochrony ªrodowiska WSP w S│upsku. G│≤wnym celem jest dzia│alno╢c na rzecz ochrony przyrody i ╢wiadomego kszta│towania │adu przestrzennego uwzglΩniaj▒cego uwarunkowania ╢rodowiska przyrodniczego.
  Program dzia│a±:
  • Pobudzanie i rozwijanie zami│owania do poznawania przyrody Pomorza ªrodkowego i jej ochrony;
  • Wsp≤│praca z naukowymi ko│ami studenckimi i organizacjami dzia│aj▒cymi na rzecz ochrony przyrody;
  • Organizowanie prelekcji, wyk│ad≤w, pokaz≤w i slajd≤w, organizowanie wycieczek i oboz≤w;
  • Waloryzowanie i proponowanie do ochrony cennych przyrodniczo obszar≤w Pomorza ªrodkowego;
  • Prowadzenie zintegrowanych bada± ekologiczno-krajobrazowych, kt≤re maj▒ na celu opracowanie metod i sposob≤w dla ochrony rzadkich i zagro┐onych wyginiΩciem ro╢lin i zwierz▒t.
  W roku 1998 planowano m.in.
  1. RozpoczΩcie dzia│a± na rzecz ochrony obszar≤w ╝r≤dliskowych rzeki Wieprzy i Studnicy
  2. Zorganizowanie obozu naukowego pt. "Walory przyrodnicze obszar≤w ╝r≤dliskowych rzeki Radwi i jeziora Kawiecko" ko│o »ydowa

¼r≤d│a Kazimierskiego Parku Krajobrazowego, cz. 1
Badania Hydrobiologiczne prowadzone by│y na terenie Kazimierskiego PK w 1997 r. i objΩ│y 8 ╝r≤dlisk, po│o┐onych przewa┐nie w dolinie Bystrej lub w dolinach jej dop│yw≤w. Dane faunistyczne zostan▒ w najbli┐szym czasie opracowane i wys│ane do druku. Ni┐ej przedstawiamy opisy niekt≤rych ╝r≤de│. W▒wolnica, Mareczki, Rzeczyca S▒ to ╝r≤dliska du┐e, wydajne (kilkadziesi▒t litr≤w na sekundΩ), po│o┐one w pobli┐u Bystrej (W▒wolnica, Mareczki) i nad jej najwiΩkszym dop│ywem (Rzeczyca).
¼r≤d│a wyp│ywaj▒ spod skarpy pradoliny rzecznej. Miejsca wyp│ywu wody na powierzchniΩ maj▒ charakter reokren≤w (wyp│yw szczelinowy lub szczelinowo-warstwowy). Jest ich w ╝r≤dlisku od kilku do kilkunastu. Na obrze┐ach mog▒ wystΩpowaµ pojedyncze, silnie zaro╢niΩte przez ro╢linno╢µ zieln▒ reohelokreny; w Mareczkach sztucznie (przez rozkopanie czΩ╢ci ╝r≤dliska) powsta│ reolimnokren. W W▒wolnicy i Rzeczycy jeden z wyp│yw≤w jest ocembrowany.
DziΩki du┐ej wydajno╢ci ╝r≤de│ przy wyp│ywach tworzy siΩ du┐y zbiornik, o powierzchni: ok. 100 m2 w W▒wolnicy, ok. 25 m2 w Mareczkach i ok. 200 m2 w Rzeczycy. Dno zbiornika pokryte jest warstw▒ osad≤w mineralnych (deponowana materia z wyp│yw≤w). Przy brzegach ro╢nie bogata ro╢linno╢µ zielna (Veronica beccabunga, Rorippa rorippa, Carex ssp., trawy etc.) oraz drzewa li╢ciaste.
Ze zbiornika wyp│ywa szeroki potok szybkim nurcie (szeroko╢µ 2-4 m, g│Ωboko╢µ 20-50 cm).
Ro╢linno╢µ przybrze┐na: podobna jak w zbiornikach. Na dnie liczne li╢cie i kawa│ki kory z drzew porastaj▒cych brzegi.
(P. Buczy±ski)