Amiga MA Magazine 1997 #3/amigamamagazinepolishissue03-1/ma_1995/07/ami28

Text File | 1997-04-15 | 16KB | 307 lines

O amigowych odgrywajkach, czyli
-------------------------------

ZAGRAJMY TO JESZCZE RAZ

<lead>Dokîadnie rok temu, równieû w numerze poôwiëconym muzyce,
opisaîem kilka najnowszych programików odtwarzajâcych moduîy
muzyczne. Od tego czasu wiele sië jednak zmnieîo. Powstaîy nowe
programy, te starsze zostaîy znacznie udoskonalone, a takûe udaîo
mi sië zdobyê kilka starszych interesujâcych programików.

<a>Jarosîaw Horodecki

<txt>Proponujë zaczâê od programów, omówionych juû we wspomnianym
artykule. Niewâtpliwie najwiëcej zmian wprowadzono do
Delitrackera. Z niezbyt interesujâcego programu odtwarzajâcego,
jakim byî on w pierwszych swoich wersjach, przeksztaîciî sië w
jeden z najlepszych amigowych playerów, mogâcych odtwarzaê moduîy
zapisane w wielu róûnych formatach. Niewâtpliwie tak duûa
róûnorodnoôê, a jednoczeônie stosunkowo dobre dopracowanie
wszystkich procedur odtwarzajâcych, stawia ten program na bardzo
wysokiej pozycji.

Warto sië jednak zapoznaê z najwaûniejszymi zmianami, jakie
poczyniono w stosunku do wersji 1.37, opisanej w numerze 7/94
naszego miesiëcznika.  Zmian tych byîo niewâtpliwie wiele, z
pewnoôciâ usprawiedliwiajâ one skok aû do wersji 2.x, obecnie
jednak najnowsza wersja Delitrackera ma juû numerek 2.14.

Co jednak zmieniono? Przede wszystkim sam graficzny interface
uûytkownika (GUI). Dodano nowe gadûety, tym samym nowe funkcje.
Okno konfiguracji, zostaîo podzielone na kilka czëôci, dziëki
czemu obsîuga programu jest o wiele sprawniejsza i jednoczeônie
prostsza. Pojawiî sië teû zupeînie nowy mechanizm, tzw. genies,
czyli zewnëtrzne programiki w róûny sposób uatrakcyjniajâce
odtwarzanie moduîów. Znajdziemy wôród nich takie dodatki, jak
róûnego typu equalizery, czy specjalne procedury miksujâce kanaîy
w celu uzyskania róûnych interesujâcych efektów.

Bardzo istotnâ zmianâ jest takûe doîâczenie do pakietu
konwertera, zintegrowanego z Delitrackerem. Za jego pomocâ moûna
odtwarzaê wiëkszoôê moduîów, zapisanych w formatach pochodnych od
Protrackera. Ten niewielki programik potrafi dokonaê konwersji 51
róûnych formatów muzycznych na standardowy format Protrackera.
Jest to funkcja szczególnie cenna dla ludzi, którzy czësto
"wyciâgajâ" moduîy z róûnych programów demonstracyjnych czy gier.

Zmian w nowym Delitrackerze jest oczywiôcie znacznie wiëcej,
trudno jest jednak w tak ogólnym opisie dokîadnie wszystkie
omówiê. Zainteresowanym proponujë po prostu zdobycie i
wîasnorëczne przetestowanie tego naprawdë doskonaîego programiku.

Drugim omawianym juû wczeôniej programem jest Eagle Player. Jest
to takûe jeden z czoîowych przedstawicieli tego rodzaju
programów, jakie kiedykolwiek napisano dla Amigi. Niestety, nie
jest on rozbudowywany tak intensywnie, jak Delitracker. Najnowsza
obecnie wersja, jakâ udaîo mi sië zdobyê, ma numerek 1.54,
zapowiada to raczej niewiele zmian (omawiaîem juû wersjë 1.52).
Do tych najistotnieejszych trzeba niewâtpliwie zaliczyê dodanie
procedur odtwarzajâcych wielokanaîowe moduîy w formacie
Screamtracker 3.x oraz liczne poprawki w róûnych procedurach
odtwarzajâcych. Wprowadzono takûe zupeînie nowâ procedurë,
odtwarzajâcâ moduîy z pamiëci Fast, z niewielkim tylko
wykorzystaniem Chipu. Jest to z pewnoôciâ bardzo dobra wiadomoôê
dla wîaôcicieli Amig z 0,5 MB lub nawet 1 MB pamiëci Chip. To
chyba juû wszystkie bardziej istotne zmiany, jakie zostaîy
wprowadzone do omawianej wersji. Mimo tak niewielkiej rozbudowy,
EaglePlayer niewâtpliwie nadal pozostaje w ôcisîej czoîówce.

Przejdúmy teraz do innych znaczâcych przedstawicieli tej grupy
programów. Na pewno nie wypada wrëcz nie wspomnieê o doskonaîym
programie nazwanym DasModulePlayer. Jego starszâ wersjë równieû
juû opisywaîem (numer 2/94). Od tego czasu program ten ulegî
jednak zasadniczym przemianom. Ôwiadczyê moûe o tym choêby zmiana
numeru wersji na 3.5b. Zmiany te oczywiôcie dokonywaîy sië w
sposób ewolucyjny. Od poczâtku 1994 roku ukazaîo sië bowiem
przynajmniej kilka wersji DasModulePlayera.

Najwaûniejszâ zmianâ, jaka zaszîa od czasu wersji 1.80, jest
zastosowanie procedur systemu MUI (Magic User Intrface) do
stworzenia interface'u uûytkownika. Wymagane jest wiëc
zaintalowanie tego pakietu w systemie, najlepiej oczywiôcie w
wersji zarejestrowanej, która znosi wszelkie limity w
konfigurowaniu. Zastosowanie MUI ma przede wszytkim duûy wpîyw na
moûliwoôê dostosowania wyglâdu poszczególnych gadûetów, okienek i
innych elementów "wystroju" graficznego do wîasnych, nawet ôciôle
okreôlonych, potrzeb.

Oczywiscie oprócz zmiany wyglâdu zewnëtrznego, dokonaîa sië caîa
masa znaczâcych zmian w sposobie funkcjonowania oraz
moûliwoôciach programu. Dodano wiëc procedury odtwarzania takich
formatów, jak Screamtracker 14-bitowy, SoundMon. MusicAssembler,
DW, SID (z Commodore 64), Hippel, Delta, Mark II, TFMX Pro i 7V,
JamCracker oraz wiele innych, mniej lub bardziej znanych,
formatów muzycznych, stosowanych na róûnych platformach. Dziëki
temu DasModule Player staî sië naprawdë uniwersalnym playerem.

Z pozostaîych bardziej interesujâcych zmian warto wymieniê
moûliwoôê wczytywania moduîów, spakowanych kompresorami,
rozpoznawanymi przez bibliotekë XFD, znaczne udoskonalenie
starszych procedur odtwarzajâcych poprzez dodanie szerokich
moûliwoôci ich konfiguracji, dodanie lokalizacji, a wiëc
moûliwoôci tworzenia wersji jëzykowych DadModPlayera. Zostaî
takûe poprawiony i usprawniony edytor listy moduîów, miedzy
innymi dodano nowe tryby sortowania.

Jak wiëc widaê, DasModPlayer w ciâgu jednego roku ulegî
niewâtpliwie bardzo znaczâcym przemianom, stajâc sië nie tylko
programem zupeînie innym niû jego poprzednia wersja, ale takûe
programem znacznie bardziej uniwersalnym, prostszym w obsîudze i
o wiele bardziej niezawodnym. Jest to doskonaîa propozycja dla
amigowców, dysponujâcych maszynami ôrednio rozbudowanymi, jak na
przykîad A1200 z pamiëciâ Fast.

Kolejnym programikiem odtwarzajâcym, o jakim juû pisaîem (10/94),
jest HippoPlayer. Takûe i on jest stale rozbudowywany i
ulepszany. Obecna wersja ma numer 2.05 i jest niewâtpliwie bardzo
dobrze dopracowana, charakteryzuje sië takûe stosunkowo niezîymi
moûliwoôciami.

Przede wszystkim autor poczyniî wiele znaczâcych zmian w
moûliwoôciach programu, niewiele zajmujâc sië interfejsem
uûytkownika. Mamy wiëc nowe formaty rozpoznawane przez
HippoPlayer, jak na przykîad Mark II, Maniacs Of Noise, David
Whittaker, BP Sound Mon 3.0, SID. Wprowadzonych zostaîo takûe
wiele poprawek do juû istniejâcych procedur, jak choêby S3M czy
Protracker, korzystajâcy z pamiëci Fast. O wiele lepiej dziaîajâ
takûe procedury odtwarzania w czternastu bitach, miksujâce, a
takûe tworzâce dodatkowe efekty, jak realsurround.

Nie sposób oczywiôcie wymieniê wszystkich zmian. Warto moûe
jeszcze wspomnieê, iû plik zawierajâcy listë wszystkich
dokonanych usprawnieï, poczâwszy od wersji 1.00, ma dîugoôê 10
KB. HippoPlayer jest wiëc z pewnoôciâ programem bardzo dobrze
dopracowanym. Mimo tak duûych moûliwoôci sam program zajmuje
tylko okoîo 100 KB pamiëci RAM i bëdzie dziaîaî na kaûdej Amidze,
nawet tej z systemem 1.2.

Wysokiej jakoôci programem, naleûâcym do grupy "kombajnów"
wyposaûonych w moûliwoôci odtwarzania moduîów w wielu formatach,
jest z pewnoôciâ takûe Accessible Player, obecnie w wersji 1.21,
która rozpoznaje 45 róûnych formatów. Wszystkie procedury
odtwarzajâce sâ zapisane jako osobne biblioteki, moûna je wiëc
dowolnie wybieraê, nie trzeba za kaûdym razem wczytywaê caîego,
doôê pamiëciochîonnego, zestawu playerów, wystarczy wskazaê kilka
najczëôciej uûywanych. Îatwo teû moûna zwiëkszyê moûliwoôci
Accessible Playera poprzez dodanie nowych bibliotek.

Pewnâ wadâ programu jest to, ûe tylko stosunkowo niewielka czëôê
bibliotek ma moûliwoôê zmiany standardowej konfiguracji. Nie ma
takûe wîaôciwie ûadnych dodatków, jak choêby equalizer czy
okienko z informacjâ o odtwarzanym utworze. Konfiguracja
pozostaîych opcji programu zawiera jedynie kilka, czësto
spotykanych w wyûszej klasy programach, opcji, jak regulacja
pîynnego wyciszania, podawanie wszystkich ôcieûek dostëpu,
definiowanie archiwizerów czy ustawienie filtra. Accessible
Player ma jeszcze jednâ doôê powaûnâ wadë. Doôê czësto sië
zdarza, ûe procedury odtwarzajâce zawodzâ, zawieszajâc komputer.
Byê moûe, gdy program zostanie troszkë dopracowany, bëdzie on
naprawdë doskonaîym narzëdziem.

Jeszcze jednym programem, który moûe zostaê zakwalifikowany do
grupy duûych i w miarë uniwersalnych "odgrywajek", jest PolyPlay,
wystëpujâcy obecnie w wersji 5.05. Podstawowâ zaletâ tego playera
jest jego niewielka dîugoôê, a co za tym idzie, maîe zuûycie
pamiëci, przy jednoczesnych sporych moûliwoôciach odtwarzania
róûnego typu moduîów. PolyPlay potrafi odtwarzaê 36 róûnych
formatów, przy czym odpowiednie procedury umieszczone sâ w
specjalnym katalogu jako zewnëtrzne moduîy.

Innych ciekawych i orginalnych moûliwoôci PolyPlay raczej nie ma.
Jest to programik stosunkowo prosty, dysponujâcy jedynie
podstawowymi funkcjami sterowania odtwarzaniem moduîów. Jedynym
dodatkiem moûe tu byê equalizer, który moûe byê wîâczony przez
uûytkownika z poziomu jednego z dwóch rozwijanych menu. Programik
ten jest niewâtpliwie ciekawâ propozycjâ dla osób, które nie majâ
zbyt rozbudowanych konfiguracji sprzëtowych, i dla których
istotnâ cechâ jest niewielkie zuûycie pamiëci i czasu procesora.

To wîaôciwie wszystkie programy odtwarzajâce, które moûna
zaliczyê do grupy duûych i uniwersalnych playerów. Moûna îatwo
zauwaûyê ich ogólne cechy, które staîy sië niemal standardem.
Jest to wiëc zewnëtrzne umieszczenie procedur odtwarzajâcych,
wprowadzenie peînej obsîugi archiwów oraz spakowanych moduîów,
moûliwoôê skorzystania z programu (gotowej listy moduîów do
odtwarzania). Nowoczesne duûe playery sâ wiëc zwykle doskonaîymi
i wygodnymi narzëdziami, które naprawdë z powodzeniem speîniajâ
swojâ rolë. Tego rodzaju programy to jednak nie wszystko.
Istnieje jeszcze wiele niewielkich "odgrywajek", które potrafiâ
zwykle odtwarzaê moduîy zapisane w jednym lub najwyûej kilku
róûnych formatach muzycznych. Z pewnoôciâ warto sië zapoznaê
takûe z kilkoma z nich.

Niewâtpliwie warto zwróciê uwagë na polski produkt, naleûâcy do
tej kategorii programów. Player ten nazywa sië Playerek, a
posiadana przeze mnie najnowsza jego wersja ma numerek 2.99delta.
Jak przystaîo na maîy programik, Playerek zajmuje stosunkowo maîo
miejca zarówno na twardym dysku, jak i w pamiëci.  Potrafi jednak
odtwarzaê tylko i wyîâcznie moduîy standardu trackerów oraz
moduîy programu MED (z bibliotekâ med.library). Nie jest to
wiele, czego jednak moûna ûâdaê od pliku dîugoôci 15 KB. Warto
przy okazji dodaê, ûe playerek ma wszystkie podstawowe funkcje,
jak przewijanie utworu, skok o pattern, przejôcie do nastëpnego
lub poprzedniego utworu z katalogu. Dla moduîów Protrackera jest
teû equalizer.

Innym programikiem jest natomiast Powertracker. Niewâtpliwie duûa
liczba róûnych gadûetów, uîatwiajâcych sîuchanie moduîków, nie
jest jego mocnâ stronâ.  Jedyne opcje, dotyczâce odtwarzania, to
jego rozpoczëcie, przerwanie oraz kontynuacja. Jest takûe
moûliwoôê wczytania oraz nagrania moduîu (rozpakowane).
Powertracker potrafi za to, przy dîugoôci okoîo 30 KB, odtwarzaê
moduîy zapisane w 19 formatach. Niewâtpliwie jest to spore
osiâgniëcie, nawet jeûeli player jest dobrze spakowany. Wôród
rozpoznawanych standardów znajdziemy oczywiôcie Protracker, ale
takûe takie programy jak Future Composer, SidMon, OctaMED Pro,
MED, Sound Monitor, David Whittaker oraz kilka innych. Jak widaê,
moûliwoôci sâ doôê duûe, oczywiôcie player ten przeznaczony jest
raczej dla sîabszych modeli Amigi lub bardzo maîo wymagajâcych
uûytkowników.

Playerkiem îâczâcym cechy dwóch poprzednich jest niewâtpliwie
Power Player 4.0. Programik ten, o dîugoôci 130 KB, potrafi
odtwarzaê moduîy w 32 róûnych standardach, a przy tym zachowuje
wszystkie podstawowe funkcje sterujâce odtwarzaniem. Szkoda
tylko, ûe poîâczenie tych dwóch jak najbardziej pozytywnych cech
kaûdego playerka spowodowaîo jednoczeônie tak znaczne zwiëkszenie
jego dîugoôci. Pozostaje mieê nadziejë, ûe w kolejnych wersjach
uda sië autorowi nieco zmniejszyê iloôê zajmowanej przez program
pamiëci.

Z pewnoôciâ najmniejszym playerem, jaki udaîo mi sië znaleúê,
jest Small Player w wersji 1.0a. Programik ten, o dîugoôci
poniûej 10 KB, potrafi odtwarzaê tylko moduîy w formacie zgodnym
z Protrackerem. Ma teû niewiele funkcji: STOP, EJECT, PLAY oraz
PAUSE to wszystko, co oferuje. Jak stwierdza jego autor,
programik ten przeznaczony jest przede wszystkim do odtwarzania
dîugich (w KB) moduîów na Amigach z niewielkâ iloôciâ pamiëci.

Znalazîem jeszcze wiele innych interesujâcych "maîych" playerów,
nie ma chyba jednak sensu ciâgnâê tego opisu w nieskoïczonoôê. Na
koniec chciaîbym jeszcze wspomnieê o kilku programikach, które
odtwarzajâ niestadnardowe moduîy, tzn. niezgodne z formatem,
stosowanym w trackerach.

Pierwszym z nich jest MedPlayer 3.21b. Podstawowâ zaletâ tego
programu jest jego niewielka dîugoôê (tylko 15 KB). Ûadnych
specjalnie interesujâcych funkcji oczywiôcie nie ma. Dostëpne sâ
jedynie gadûety, rozpoczynajâce i zatrzymujâce odtwarzanie, oraz
przeîâcznik, który umoûliwia wîâczenie trasnmisji takûe przez
zîâcze MIDI, o ile oczywiôcie takie zîâcze wraz z odpowiednim
instrumentem jest do komputera podîâczone. Krótko mówiâc,
MedPlayer oferuje tylko to, co niezbëdne, aby sprawnie i bez
problemów przesîuchaê moduî wczeôniej napisany za pomocâ programu
MED.

Bardzo ciekawâ pozycjâ na amigowskim rynku jest natomiast
doskonaîy player PS3M w wersji 3.10. To wîaônie od tego programu
rozpoczëîa sië moda na moduîy wielokanaîowe. Wîaônie w programie
PS3M pojawiîy po raz pierwszy zaawansowane procedury miksujâce,
umoûliwiajâce odtwarzanie moduîów z jakoôciâ 14-bitowâ lub z
wykorzystaniem takich efektów, jak surround czy real surround.
Sam PS3M, oprócz wspomnianych moûliwoôci, jest programikiem
raczej prostym, potrafi odtwarzaê moduîy z Protrackera, ale takûe
z kilku programów pecetowych, tzn.  Screamtrackera 3.01,
Fasttrackera oraz Multitrackera. Najnowsza wersja odtwarza takûe
moduîy z Fasttrackera, w standardzie XM (extended module).  Warto
zwróciê uwagë, ûe ta sama procedura odtwarzajâca zastosowana jest
w wielu duûych playerach, jak Eagle Player, Delitracker i wiele
innych. Z pewnôciâ ôwiadczy to o jej wysokiej jakoôci i
niezawodnoôci. PS3M jest wiëc niewâtpliwie doskonaîym programem,
za pomocâ którego moûna bez problemu odtwarzaê wielokanaîowe
moduîy.

Ostatnim juû programem, o jakim chciaîbym wspomnieê, jest
PlaySID. Ten równieû niewielki programik, majâcy dîugoôê jedynie
30 KB, potrafi odtwarzaê tylko utwory muzyczne, skomponowane dla
komputera Commodore 64. Ta doskonaîa maszyna miaîa zupeînie
niezîe moûliwoôci dúwiëkowe, pozwalajâce na odgrywanie muzyki
czterokanaîowej, w tym jednego kanaîu samplowanego. Dostëpnych
byîo równieû wiele efektów, jak wybór czterech róûnych ksztaîtów
fali, modulacja koîowa generowanego dúwiëku czy jego filtrowanie.
Dziëki playsid.library programik ten doskonale radzi sobie z
odtwarzaniem muzyki, zapisanej w wielu róûnych
szeôêdziesiëcioczwórkowych formatach.

Sam programik ma kilka podstawowych opcji, umoûliwiajâcych
sterowanie odtwarzaniem utworów, jak na przykîad przwijanie do
przodu i do tyîu, pauza, rozpoczëcie odtwarzania, takûe przejôcie
do poprzedniego i nastëpnego utworu.  Moûna teû wîâczaê i
wyîâczaê poszczególne kanaîy oraz ewentualnie wyôwietlaê obrazki
z C64, zapisane w formacie programów Koala Paint, Blazing
Paddles, Doodle, Art Studio i innych. Wszystkie te cechy
sprawiajâ, ûe moûna sobie doskonale przypomnieê klimat i
brzmienie starych, syntetycznych, ale jakûe melodyjnych utworów.

Czas juû chyba na podsumowanie. Mam wiëc nadziejë, ûe powyûsze
zestawienie kilku programików, przeznaczonych do odtwarzania
moduîów, uîatwi wybór tego najbardziej pasujâcego do potrzeb i
moûliwoôci sprzëtowych posiadanej maszyny. Najlepiej jednak
zapoznaê sië dokîadnie z kaûdym opisanym programem. Niewâtpliwie
wszystkie sâ tego warte.

<r>Omówione tutaj programy moûna zdobyê w archiwum Aminetu w
sieci Internet, miëdzy innymi po adresem ftp.luth.se, lub na
pîytach kompaktowych, zawierajâcych programy z tego archiwum.