Podczas gdy ╢wiatowe rynki finansowe wstrz▒sane s▒ kryzysami w kolejnych krajach, a ekonomi╢ci g│owi▒ siΩ nad ich wp│ywem na gospodarki kraj≤w rozwiniΩtych, ameryka±scy inwestorzy kupuj▒ akcje sp≤│ek internetowych. Ceny akcji firm z tej bran┐y wzros│y w kilka miesiΩcy po kilkadziesi▒t procent.

Sp≤│ki internetowe to firmy, kt≤rych dzia│alno╢µ zwi▒zana jest z Internetem - wirtualne sklepy (np. Amazon.com); portale, czyli firmy obs│uguj▒ce strony w Internecie oferuj▒ce darmowe konta e-mail, a tak┐e dostΩp do innych stron na Internecie (np. Yahoo! Inc.); oferuj▒ce oprogramowanie umo┐liwiaj▒ce internetowy dostΩp do program≤w radiowych czy telewizyjnych (np. Broadcast.com) czy te┐ dostarczaj▒ce informacje finansowe umieszczane na stronach innych firm internetowych (np. Marketwatch.com).

Firmy internetowe ┐yj▒ przede wszystkim z reklamy. Tylko niekt≤re z nich ╢wiadcz▒ wszystkie us│ugi lub ich czΩ╢µ za pieni▒dze. Z tego te┐ powodu wiele z tych firm przynosi straty, a niekt≤re w og≤le nie mog▒ siΩ pochwaliµ siΩ przychodami. W tej sytuacji trudno jest wyliczyµ standardowe wska╝niki gie│dowe czy finansowe dla tych firm, a tam gdzie jest mo┐liwe - ich poziom jest szokuj▒co wysoki na tle tradycyjnych firm, takich jak banki czy przedsiΩbiorstwa produkcyjne.

Analitycy wymy╢lili wiΩc nowe - warto╢µ rynkowa przypadaj▒ca na jednego zatrudnionego. Ale nawet w tym przypadku firmy internetowe wyceniane s▒ znacznie dro┐ej ni┐ takie firmy jak Coca-Cola czy Microsoft. Z ostatnich danych wynika ┐e, na jednego zatrudnionego w Microsoft przypada 14 mln USD warto╢ci rynkowej sp≤│ki, a na jednego pracownika Coca-Coli - 5 mln USD. Tymczasem dla Yahoo! Wska┐nik ten wynosi 35 mln USD, dla Broadcast.com - 9,3 mln USD, a dla firmy eBay - a┐ 61 mln USD.

Co wiΩcej, warto╢µ rynkowa wielu z internetowych firm, kt≤rych obroty wynosz▒ kilkana╢cie, kilkadziesiat, a co najwy┐ej stokilkadziesi▒d mln USD, czΩsto jest wieksza ni┐ wielu znanych i uznanych firm. Kapitalizacja American Online, bardzo popularnego dostawcy Internetu, jest wiΩksza ni┐ kapitalizacja ka┐dej z po│owy sp≤│ek wchodz▒cych w sk│ad indeksu akcji ameryka±skich - Dow Jones Industrial Average, natomiast warto╢µ rynkowa Yahoo! jest wiΩksza ni┐ Eastman Kodak.

Skoro akcje sp≤│ek internetowych s▒ tak drogie, to kto i dlaczego je kupuje? Odpowiedz jest zaskakuj▒co prosta i brzmi: indywidualni inwestorzy, kt≤rzy korzystaj▒ z Internetu w handlu gie│dowym. Handel akcjami on-line staje siΩ w USA coraz bardziej popularny. S▒ tacy, kt≤rzy dla internetowych spekulacji porzucili dotychczasowe zajΩcie i ca│y dzie± siedz▒ przed domowymi komputerami - handluj▒c akcjami internetowych sp≤│ek, kt≤re s▒ notowane na elektronicznym pozagie│dowym rynku Nasdaq.

Systematycznie ro╢nie liczba internetowych dom≤w maklerskich, takich jak np. Chales Schwab Corp. Codziennie via Internet zawieranych jest kilkaset tysiΩcy transakcji. Jednak obroty internetowych broker≤w s▒ znacznie mniejsze ni┐ tradycyjnych firm maklerskich. Powodem jest to, ┐e w pojedynczej transakcji internetowej w│a╢ciciela zmienia znacznie mniej akcji ni┐ w transakcji tradycyjnej.

Inwestorzy handluj▒cy akcjami on-line zazwyczaj kupuj▒ je na kilka chwil. Nieliczni trzymaj▒ papiery ca│y dzie±, a wyj▒tkami s▒ gracze inwestuj▒cy na tydzie± czy miesi▒c. Takie podej╢cie do inwestycji powoduje, ┐e papiery internetowych sp≤│ek s▒ bardzo wra┐liwe na wszelkie dobre i z│e informacje, co powoduje, ┐e ich ceny ulegaj▒ bardzo silnym wahaniom.

Mo┐na powiedzieµ, ze internetowi inwestorzy maj▒ naturΩ nie tylko spekulant≤w, ale tak┐e hazardzist≤w. Niekt≤rzy zachowuj▒ siΩ tak jak w czasie gor▒czki z│ota - s▒dz▒, ┐e trafili na ┐y│Ω z│ota.

Z tego powodu te┐ niemal ka┐da optymistyczna informacja dotycz▒ca Internetu powoduje wzrost cen wielkich firm, kt≤rych produkty s▒ zwi▒zane ze sp≤│kami internetowymi. Jednak inwestorzy wyceniaj▒cy akcje tych tradycyjnych firm nie zapominaj▒ o tak typowych kryteriach, jak np. zysk.

Indeks internetowych akcji najwy┐szy poziom w historii osi▒gn▒│ 11 stycznia 1999 r. Od tego czasu do pi▒tku 22 stycznia, ceny akcji spada│y jak szalone. Niekt≤re papiery straci│y nawet po│owΩ swojej warto╢ci.

Wielu analityk≤w twierdzi, ┐e pΩk│ spekulacyjny b▒bel i zaczyna siΩ pocz▒tek kariery tych sp≤│ek. Przypominaj▒ historiΩ firm biotechnologicznych, kt≤rych akcje w latach 1991-1992 dro┐a│y w szale±czym tempie, gdy┐ inwestorzy liczyli, ┐e je╢li powiod▒ siΩ ich badania, to firmy i ich akcjonariusze zbij▒ na tym fortuny. Spekulacyjny b▒bel pΩk│ w 1992 r., a wielu straci│o niemal 99,8% tego co zainwestowali.

Jednak wielu analityk≤w jest przekonanych, ze ostatni spadek cen akcji internetowych sp≤│ek mia│ zdrowy i prewencyjny charakter - spu╢ci│ czΩ╢µ powietrza z nadmuchanego do granic mo┐liwo╢ci balonu i tym samym zapobieg│ krachowi. W internetowym wydaniu "Wall Steat Journal" z 23 stycznia mo┐na by│o przeczytaµ opiniΩ analityka, ┐e mimo ostatniego spadku kursu w fundamentach Amazon.com nic siΩ nie zmieni│o, a nawet s▒ one lepsze ni┐ kiedykolwiek. S▒dzi, ┐e akcje tej sp≤│ki bΩd▒ znacznie dro┐a│y.

Poniedzia│kowa sesja (25 stycze±) Nasdaq nie przynios│a rozstrzygniΩcia, kto ma racje - kurs czΩ╢ci sp≤│ek internetowych spad│ (np. Amazon.com), a innych wzr≤s│ (np. Yahoo!).

Sceptycy przypominaj▒ powiedzenie jednego z wielkich inwestor≤w, ┐e "w chwili, gdy pucybut poleci ci kupowanie akcji, powiniene╢ natychmiast je sprzedaµ, bo krach jest blisko". Od tego czasu sporo siΩ zmieni│o, jednak "New York Times" cytuje pracownika jednej z firm internetowych, kt≤remu taks≤wkarz poleca│ zakup akcji Broadcast.com.

ZAQ, zaq@post.pl