Bieszczadzkie cerkwie - czΩ╢µ 6



DEKANAT USTRZYCKI
W 1828 r. obejmowa│ 14 parafii. Przed 1879 r. parafia w D╝winiaczu Dolnym zosta│a zlikwidowana, a cerkiew sta│a siΩ fili▒ parafii w Serednicy nale┐▒cej do dekanatu leskiego. Od tego momentu dekanat liczy│ 13 parafii. W latach dwudziestych, w ramach reorganizacji sieci dekanalnej, parafia w Stefkowej po wydzieleniu z dekanatu leskiego przy│▒czona zosta│a do dekanatu ustrzyckiego, tak ┐e ten zn≤w liczy│ 14 parafii. Dekanat w tych granicach przetrwa│ a┐ do wysiedle±.
  • Bandr≤w
    Cerkiew parafialna pw. Narodzenia Matki Bo┐ej. Poprzednia wzniesiona w 1749 r. Ostatnia, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1880 r. Odnowiona w 1937 r.
    Mia│a bry│Ω analogiczn▒ do cerkwi z Serednicy. Rozebrana w pierwszej po│owie lat sze╢µdziesi▒tych.
    Wyposa┐enie w czΩ╢ci uleg│o zniszczeniu, a w czΩ╢ci rozkradziono.
    W latach 1974-1975 ustawiono na jej miejscu drewnian▒ cerkiew z Jasienia z przeznaczeniem na filialny ko╢ci≤│ rzymskokatolicki pw. ╢w. Andrzeja Boboli.
    Dzwonnica drewniana, o konstrukcji szkieletowej. Usytuowana na zach≤d od cerkwi. Rozebrana r≤wnocze╢nie z cerkwi▒.
    Cmentarz cerkiewny po│▒czony z cmentarzem grzebalnym. Zachowa│o siΩ piΩtna╢cie starych nagrobk≤w, kt≤rych renowacjΩ przeprowadzono si│ami spo│ecznymi w 1992 r.

  • Berehy Dolne
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Micha│a Archanio│a. Pierwotna(?) wzmiankowana w 1615 r. Ostatnia, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1844 r.
    Odnowiona w 1922 r. Po 1951 r. u┐ytkowana przez Zarz▒d Budownictwa Le╢nego jako magazyn nawoz≤w i materia│≤w budowlanych.
    W 1973 r. urz▒dzono w niej filialny ko╢ci≤│ rzymskokatolicki pw. Matki Bo┐ej R≤┐a±cowej.
    Generalny remont uko±czono w 1978 r. Dawne wyposa┐enie wnΩtrza nie zachowa│o siΩ. Dzwonnica murowana, parawanowa, zbudowana zapewne r≤wnocze╢nie z cerkwi▒.

  • úodyna
    Cerkiew filialna pw. ╢w. Micha│a Archanio│a. Pierwotna wzmiankowana w 1686 r. Obecna, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1861 lub 1862 r. Odnowiona w 1911 r. Po 1951 r. opuszczona.
    W latach sze╢µdziesi▒tych mie╢ci│ siΩ w niej magazyn wΩgla drzewnego. Od 1971 r. u┐ytkowana jako filialny ko╢ci≤│ rzymskokatolicki pw. ╢w. Antoniego. Remontowana do 1975 r. Wyposa┐enie wnΩtrza nie zachowa│o siΩ.
    Dzwonnica murowana, parawanowa, zbudowana zapewne wsp≤│cze╢nie z cerkwi▒.

  • Dasz≤wka
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Dymitra, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1835 r. Odnowiona w 1936 r. Po 1951 r. u┐ytkowana jako magazyn. Rozebrana w 1956 r. Zachowane fragmenty podmur≤wki cerkwi.
    Cmentarza cerkiewny, silnie zdewastowany. Zachowa│o siΩ kilka nagrobk≤w.

  • Soko│owa Wola
    Cerkiew filialna pw. ╢w. Dymitra, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1827 r. Odnowiona w 1927 r. Po 1951 r. u┐ytkowana jako magazyn PGR. W 1955 r. zmieniono dach. Zawali│a siΩ ok. 1973 r. Resztki belek zrΩbu widoczne do dzi╢.
    Dzwonnica drewniana, o konstrukcji szkieletowej, nakryta czterospadowym dachem kalenicowym, zbudowana zapewne w 1827 r. Istnia│a jeszcze w 1959 r., ale by│a ju┐ pozbawiona poszycia ╢cian. Rozebrana w latach sze╢µdziesi▒tych.
    Cmentarz cerkiewny. Zachowa│y siΩ trzy nagrobki z piaskowca, dΩbowy krzy┐ wystawiony w 1938 r. na 950-lecie Chrztu Rusi oraz trzy okazy starodrzewu (jesiony i modrzew).

  • Tele╢nica Oszwarowa
    Cerkiew filialna pw. Za╢niΩcia Matki Bo┐ej. Pierwotna wzmiankowana w 1526 r. Ostatnia, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1826 r. Odnowiona w 1936 r. Po 1951 r. opuszczona. Rozebrana w 1956 r.
    Cmentarz cerkiewny zdewastowany, z zachowanymi kilkunastoma nagrobkami.

  • Hosz≤w
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Miko│aja, drewniana, zbudowana w 1732 lub 1770 r. By│a to tr≤jdzielna ╢wi▒tynia z dwukrotnie │amanym, brogowym zwie±czeniem nawy. Pozosta│e czΩ╢ci nakrywa│y dachy kalenicowe. Nad babi±cem znajdowa│a siΩ dodatkowa kaplica obwiedziona odkryt▒ galeri▒. ªwi▒tynia ta przesta│a istnieµ w latach trzydziestych. Wystawiono prowizoryczn▒ drewnian▒ kaplicΩ i w 1939 r. rozpoczΩto budowΩ nowej, drewnianej cerkwi istniej▒cej do dzi╢. Do wrze╢nia wzniesiono jedynie ╢ciany.
    Sowiecki urzΩdnik zarz▒dzaj▒cy wsi▒ nakaza│ prowizoryczne nakrycie cerkwi s│om▒, by nie marnowa│ siΩ budynek. BudowΩ doko±czono w latach 1947-1948 pokrywaj▒c kopu│Ω i dachy gontem. Po 1951 r. ╢wi▒tynia sta│a opuszczona. Od 1971 r. pe│ni rolΩ filialnego ko╢cio│a rzymskokatolickiego.
    W latach siedemdziesi▒tych przeprowadzono generalny remont, w wyniku kt≤rego gontowe poszycie zmieniono na blaszane. Cmentarz cerkiewny z zachowanymi trzema nagrobkami.

  • Hoszowczyk
    Cerkiew filialna pw. Narodzenia Matki Bo┐ej, drewniana, zbudowana w 1926 r. By│a to pierwsza cerkiew zbudowana we wsi. Po 1951 r. u┐ywana przez nowych mieszka±c≤w wsi na nabo┐e±stwa majowe i r≤┐a±cowe, co spowodowa│o zamkniΩcie cerkwi przez miejscowe w│adze. Jesieni▒ 1970 r. oddana katolikom obrz▒dku │aci±skiego. Po remoncie pe│ni funkcjΩ filialnego ko╢cio│a rzymskokatolickiego. Dawne wyposa┐enie nie zachowa│o siΩ.

  • Rabe
    Cerkiew filialna pw. ╢w. Miko│aja. Pierwotna ufundowana i uposa┐ona przez Dydy±skich. Poprzednia, wzmiankowana w 1756 r., wzniesiona z fundacji úa┐ewskich. Ostatnia, drewniana, zbudowana w 1858 r. z fundacji mieszka±c≤w wsi i konsekrowana w 1861 r. Po 1951 r. nie u┐ytkowana.
    Wyposa┐enie sukcesywnie rozkradano. Od 1971 r. pe│ni funkcjΩ filialnego ko╢cio│a rzymskokatolickiego pw. ╢w. Rodziny.
    Remontowany w latach 1971-1974. We wnΩtrzu zachowany ikonostas. Jego dolna czΩ╢µ zosta│a rozebrana a ikony powieszono na bocznych ╢cianach nawy.
    Dzwonnica cerkiewna murowana, na planie kwadratu, spe│niaj▒ca jednocze╢nie rolΩ bramki. Kryta dachem namiotowym ze ╢lep▒ latarni▒.
    Cmentarz cerkiewny po│▒czony z grzebalnym, u┐ytkowany obecnie przez katolik≤w obrz▒dku │aci±skiego. Zachowa│o siΩ osiem starych nagrobk≤w. Ro╢nie tu kilka starych lip.

  • Ja│owe
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Miko│aja. Poprzednia wzniesiona w 1812 r. Obecna, drewniana, zbudowana w 1903 r. Po 1951 r. nie u┐ytkowana. W ci▒gu nastΩpnych lat wyposa┐enie wnΩtrza zosta│o rozkradzione i zdewastowane. Od 1971 r. pe│ni funkcjΩ filialnego ko╢cio│a rzymskokatolickiego pw. WniebowziΩcia Matki Bo┐ej. Zachowa│y siΩ fragmenty ikonostasu z 1903 r.
    Dzwonnica-brama murowana, na planie zbli┐onym do kwadratu, zbudowana na pocz. XX w. Cmentarz cerkiewny po│▒czony z cmentarzem grzebalnym. Zachowa│o siΩ jedena╢cie nagrobk≤w z piaskowca i betonu, oraz trzy drewniane krzy┐e nagrobne. RenowacjΩ nagrobk≤w przeprowadzono si│ami spo│ecznymi w 1993 r. Cmentarze otacza wieniec starych drzew.

  • Moczary
    Cerkiew filialna pw. Przeniesienia Relikwii ╢w. Miko│aja. Poprzednia, drewniana, wzniesiona w 1754 r. Obecna, r≤wnie┐ drewniana, zbudowana w 1919 r. Tutejszy odpust odbywa│ siΩ w dniu ╢w. Dymitra. Po 1951 r. u┐ytkowana jako magazyn. W tym czasie wyposa┐enie uleg│o zniszczeniu.
    W stanie skrajnej dewastacji przekazana parafii │aci±skiej w Jasieniu w 1991 r. Od tego roku remontowana z przeznaczeniem na filialny ko╢ci≤│. W 1993 r. remont nie by│ uko±czony, ale wykonano najwa┐niejsze prace.
    Dzwonnica drewniana, na planie kwadratu, zrΩbowa, o oryginalnej konstrukcji. Powsta│a r≤wnolegle z cerkwi▒. Remontowana 1992 r.
    Cmentarz cerkiewny zdewastowany, pozbawiony nagrobk≤w. Cmentarz grzebalny w bezpo╢rednim s▒siedztwie cmentarza cerkiewnego, na wsch≤d i p≤│noc od niego, zdewastowany. Zachowa│o siΩ osiem nagrobk≤w z piaskowca i betonu, odnowionych si│ami spo│ecznymi w 1993 r.

  • Kro╢cienko
    Cerkiew parafialna pw. Narodzenia Matki Bo┐ej. Pierwotna wzmiankowana w 1558 r. W poprzedniej cerkwi, wedle zapisu wizytatora z 1736 r., by│y obrazy "roboty rybotyckiej". Obecna, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1799 r. Po 1951 r. opuszczona. W latach 1956-1971 u┐ytkowana przez emigrant≤w greckich jako owczarnia.
    W tym czasie zniszczono ca│kowicie jej wyposa┐enie oraz pod│ogΩ i drzwi. W 1971 r. przekazano j▒ do u┐ytku wiernym obrz▒dku │aci±skiego. Po wykonanym w 1973 r. remoncie pe│ni funkcjΩ parafialnego ko╢cio│a pw. Narodzenia NMP W trakcie remontu przeprowadzonego w 1988 r. zniszczono pierwotne odrzwia.
    W Dziale Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w úa±cucie znajduj▒ siΩ fragmenty ikonostasu z XVII i XIX w., feretron z XIX w. i kamienna chrzcielnica pochodz▒ce z tutejszej cerkwi.
    Dzwonnica drewniana, szkieletowa, zbudowana zapewne w XIX w., usytuowana na zach≤d od cerkwi.
    Cmentarz cerkiewny z kilkoma starymi nagrobkami i starodrzewem. Cmentarz grzebalny usytuowany na po│udnie od parafialnego, u┐ytkowany obecnie.

  • Wolica
    Cerkiew filialna pw. Ofiarowania Matki Bo┐ej w ªwi▒tyni. Pierwotna wzmiankowana w 1559 r. Ostatnia, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1901 lub 1902 r. Po 1951 r. opuszczona. Emigranci greccy przebudowali cerkiew na kino o nazwie "Partyzant". Brak remont≤w doprowadzi│ do dewastacji obiektu, kt≤ry rozebrano w latach siedemdziesi▒tych.
    Pozosta│ wieniec starych drzew otaczaj▒cych miejsce po cerkwi.
    Cmentarz cerkiewny zosta│ doszczΩtnie zdewastowany, tak ┐e dzi╢ nie ma na nim ┐adnego nagrobka.
    Cmentarz ewangelicki (na terenie Wolicy istnia│a kolonia niemiecka o nazwie Obersdorf za│o┐ona w ko±cu XVIII w.) usytuowany ok. 100 m na p≤│noc od cerkwiska, silnie zdewastowany. Zachowa│ siΩ jeden nagrobek, niewielka ceglana dzwonnica i resztka murowanego ogrodzenia.

  • Liskowate
    Cerkiew parafialna pw. Narodzenia Matki Bo┐ej. Pierwotna wzmiankowana 1564 r. Obecna, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1832 r. Jej budowniczymi byli Wasyl Tomczak z Liskowatego i Iwan Rak z úopuszanki. Cerkiew posiada│a nad babi±cem dodatkow▒ kaplicΩ (z ikonostasem) pw. ╢w. Dymitra.
    Po 1951 r. opuszczona. W latach 1953-1954 greccy emigranci przerobili cerkiew na magazyn nawoz≤w sztucznych przedzielaj▒c wnΩtrze stropem.
    W tym czasie ca│e wyposa┐enie uleg│o zniszczeniu.
    W 1965 r. w│adze konserwatorskie przeprowadzi│y remont ╢wi▒tyni. W jego trakcie usuniΩto z wnΩtrza strop z lat piΩµdziesi▒tych. Remont nic zosta│ jednak uko±czony.
    Z braku dokumentacji historycznej nie wykonano od zachodniej strony galerii i dachu okapowego otaczaj▒cych kaplicΩ na piΩtrze. W wyniku tego zeszpecono obiekt a ods│oniΩt▒ ╢cianΩ zachodni▒ nara┐ono na szybkie niszczenie. Nie zrekonstruowano r≤wnie┐ stropu kaplicy nad babi±cem. Po remoncie cerkiew nadal pe│ni│a funkcjΩ magazynu.
    Nawozy sztuczne przechowywano w jej wnΩtrzu a┐ do po│owy 1973 r. P≤╝niej w cerkwi urz▒dzono filialny ko╢ci≤│ rzymskokatolicki.
    Na nadpro┐u po│udniowych odrzwi napis: "???? ????? ???? / ????? ??????? ???????????". W jΩzyku starocerkiewnos│owia±skim ???? oznacza datΩ 1832. Nyko│aj Liskowackyj by│ w owym czasie proboszczem w tutejszej cerkwi.
    Dzia│ Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w úa±cucie posiada ikony z XVII w. pochodz▒ce z poprzedniej cerkwi.
    Dzwonnica-brama murowana, parawanowa, zbudowana zapewne w XIX w. Cmentarz cerkiewny otoczony by│ przed wojn▒ niskim kamiennym murkiem, rozebranym ca│kowicie po 1951 r.
    Cmentarz grzebalny oddzielony rowem od cmentarza cerkiewnego, po│o┐ony na p≤│nocny-wsch≤d od niego, z zachowanymi kilkunastoma nagrobkami.

  • úobozew
    Cerkiew parafialna, pw. Narodzenia Matki Bo┐ej, drewniana, zbudowana w 1844 lub 1846 r. W 1909 r. ikonostas namalowa│ W│odzimierz Pawlikowski ze ªredniej Wsi. Po 1947 r. nie u┐ytkowana. Rozebrana w 1949 r. Zachowa│y siΩ trzy kute, ┐elazne krzy┐e z cerkwi. Wok≤│ miejsca po niej trzy kilkusetletnie lipy i d▒b.
    Cmentarz greckokatolicki wok≤│ miejsca po cerkwi, z zachowanymi kilkoma nagrobkami kamiennymi i drewnianymi krzy┐ami.

  • úopusznica
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Paraskewii. Kolejna wzmiankowana w 1652 r. Przedostatnia murowana. Data jej budowy jest nieznana. Ostatnia, r≤wnie┐ murowana, zbudowana w 1900 lub 1905 r. Po 1946 r. u┐ytkowana jako cerkiew prawos│awna. Remontowana w 1991 lub 1992 r.

  • Katyna Szlachecka
    Cerkiew filialna pw. Soboru Matki Bo┐ej. Poprzednia, drewniana, wzniesiona w 1869 r. Obecna, r≤wnie┐ drewniana, zbudowana w 1925 r. Po 1946 r. u┐ytkowana jako cerkiew prawos│awna. Remontowana w 1991 lub 1992 r.

  • Nanowa
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Micha│a Archanio│a. Poprzednia, drewniana, zbudowana w 1754 r. Ostatnia, r≤wnie┐ drewniana, wzniesiona w 1913 r. Rozebrana po 1951 r. z powodu powstania strefy przygranicznej (ca│a wie╢ zosta│a wysiedlona).

  • Rudawka
    Cerkiew filialna pw. ╢w. Micha│a Archanio│a. Poprzednia, drewniana, bardzo stara, nie wiadomo kiedy powsta│a. Ostatnia zbudowana i konsekrowana w 1901 r. Rozebrana po 1951 r. z powodu powstania strefy przygranicznej (ca│a wie╢ zosta│a wysiedlona).

  • Stebnik
    Cerkiew filialna pw. ╢w. úukasza, drewniana. Powsta│a w 1870 r. przez przebudowanie starej lub budowΩ od nowa. Konsekrowana w 1889 r. Po 1951 r. u┐ytkowana przez emigrant≤w greckich w celach gospodarskich.
    Zniszczona przez nich w nieznanych okoliczno╢ciach i czasie (lata piΩµdziesi▒te?). Zachowa│a siΩ czytelna podmur≤wka, z kt≤rej wynika ┐e cerkiew by│a tr≤jdzielna, z zakrysti▒ przy p≤│nocnej ╢cianie prezbiterium. Zachowa│y siΩ dwa kute, ┐elazne krzy┐e z cerkwi.
    Wok≤│ miejsca po cerkwi cmentarz greckokatolicki z siedmioma betonowymi nagrobkami, otoczony drzewami. RenowacjΩ nagrobk≤w przeprowadzono si│ami spo│ecznymi w 1992 r.

  • Starzawa
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Paraskewii. Poprzednia wzmiankowana w 1733 r. Obecna, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1865 r. Po 1946 r. u┐ytkowana jako cerkiew prawos│awna. Remontowana w 1991 lub 1992 r. W 1992 r. msze greckokatolickie odprawiane by│y w namiocie.

  • Stefkowa
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Paraskewii. Pierwotna wzmiankowana w 1526 r. Obecna, drewniana, zbudowana i konsekrowana w 1840 r.
    Powsta│a z fundacji Andrzeja G≤rskiego. Ikonostas malowany w 1904 r. Po 1947 r. cerkiew u┐ytkowana jako filialny ko╢ci≤│ rzymskokatolicki pw. Niepokalanego PoczΩcia NMR Zachowa│ siΩ kompletny ikonostas, kt≤ry w latach siedemdziesi▒tych zosta│ rozdzielony na czΩ╢ci i zawieszony na ╢cianach nawy i prezbiterium.
    Ponadto zachowany fragment nastawy o│tarzowej z ikon▒ Opieki MB (Pokrow) z 1797 r., fundacji Wasyla Bodnara i jego matki, pochodz▒cy z poprzedniej cerkwi oraz dwa obrazy z pocz. XVIII w. - ªw. Rodziny i ╢w. Hieronima, a tak┐e portret fundatora ostatniej cerkwi (XIX w.).;
    Dzwonnica drewniana, szkieletowa, na planie zbli┐onym do kwadratu, nakryta dachem namiotowym, zbudowana w 1906 r.
    Cmentarz cerkiewny z zachowanymi kilkoma starymi nagrobkami. W╢r≤d nich Eleonory Ka│u┐niackiej (2 p≤│. XIX w.) i J≤zefa Juliana Korab Laskowskiego (1831-1914), w│a╢ciciela maj▒tku. Obok dzwonnicy dwa bli╝niacze nagrobki otoczone wsp≤lnym ┐elaznymi ogrodzeniem. Wed│ug miejscowej tradycji le┐▒ tu fundator ostatniej cerkwi Andrzej G≤rski i jego brat.

  • Olszanica
    Cerkiew filialna pw. Za╢niΩcia Matki Bo┐ej. Pierwotna wzmiankowana w 1447 r. jako parafialna. Poprzednia, drewniana, wzniesiona w 1815 r. Obecna, murowana, zbudowana w 1923 r. Po 1947 r. opuszczona, p≤╝niej przejΩta przez Ko╢ci≤│. W 1967 r. erygowano tu parafiΩ │aci±sk▒.
    Od tego czasu cerkiew pe│ni rolΩ ko╢cio│a parafialnego pw. Matki Bo┐ej Nieustaj▒cej Pomocy. Z wyposa┐enia cerkwi zachowa│o siΩ niewiele: tabernakulum (ok. 1923 r.) roboty huculskiej, sze╢µ ikon (XVIII-XIX w.), feretron (XIX w.) oraz starodruki ruskie (XVII-XVIII w.). We wnΩtrzu trzy o│tarze (p≤│. XIX w.) pochodz▒ce z cerkwi w Serednicy: w g│≤wnym ikona Matki Bo┐ej z Dzieci▒tkiem, w bocznych ikony ╢w. Paraskewii i ╢w. Miko│aja.
    Dzwonnica murowana, parawanowa, zbudowana pocz. XX w. Dzwony z 1630 r. i 1922 r.

  • Ustianowa G≤rna
    Cerkiew parafialna pw. ╢w. Paraskewii. Pierwotna wzmiankowana w 1526 r. Obecna, drewniana, zbudowana w 1792, a remontowana w 1880 r. U┐ytkowana do 1951 r. Potem opuszczona. Oko│o 1956 r. kto╢ wywi≤z│ z cerkwi ca│e wyposa┐enie. Obecnie znajduje siΩ ono w MBL w Sanoku.
    Gdy w 1971 r. zosta│a przejΩta przez ko╢ci≤│ nie mia│a pod│≤g, strop≤w i okien. W latach 1971-1974 przeprowadzono generalny remont ╢wi▒tyni (wymiana: podwalin, czΩ╢ci belek ╢cian, wiΩ╝by dachowej, poszycia dachu i ╢cian).
    We wnΩtrzu stan▒│ odrestaurowany o│tarz z ko╢cio│a w Hoczwi (prawdopodobnie pochodzi z cerkwi w StΩ┐nicy). Znajduje siΩ tam r≤wnie┐ kropielnica kamienna z dat▒ 1862. Na belce tΩczowej napis "ANNO DOMINI 1792". Cerkiew od 1971 r. pe│ni funkcjΩ parafialnego ko╢cio│a rzymskokatolickiego.
    Kaplica grobowa Szemelowskich, murowana, neogotycka, zbudowana na pocz. XX w., usytuowana w zachodniej czΩ╢ci cmentarza cerkiewnego.
    Cmentarz cerkiewny z zachowanym jednym nagrobkiem i kaplic▒ grobow▒.

  • R≤wnia
    Cerkiew filialna, pw. Opieki Matki Bo┐ej, drewniana, zbudowana na pocz. XVIII w. remontowana i konsekrowana w 1780 r. Ponowny remont w 1890 r. U┐ytkowana do 1951 r. Znajdowa│a siΩ tu cudowna ikona Matki Bo┐ej z Dzieci▒tkiem otoczonej postaciami Prorok≤w, kt≤ra ocala│a z po┐aru cerkwi w Smolniku spalonej przez Tatar≤w.
    Po 1951 r. ╢wi▒tynia znalaz│a siΩ pod opiek▒ konserwatorsk▒. W latach sze╢µdziesi▒tych przeprowadzono jej generalny remont, w czasie kt≤rego wyposa┐enie wywieziono z cerkwi. Trafi│o ono do Dzia│u Sztuki Cerkiewnej Muzeum-Zamku w úa±cucie (ikonostas z XVII w.; cztery ikony z XVIII w. - Pokrow, Ofiarowanie MB, Pieta, Joachim i Anna; feretron; siedem chor▒gwi procesyjnych z XIX w.). Od 1972 r. u┐ytkowana jako filialny ko╢ci≤│ rzymskokatolicki nale┐▒cy do parafii w Ustianowej. Interesuj▒cy portal zachodni, ozdobiony trzema rozetami i ornamentem sznurowym zosta│ czΩ╢ciowo zniszczony w latach siedemdziesi▒tych przez powiΩkszenie otworu wewnΩtrznego.
    OdciΩto sznurowy ornament i dolne czΩ╢ci dw≤ch rozet na nadpro┐u. Wok≤│ cerkwi wieniec starych lip.
    Cmentarz cerkiewny z kilkoma starymi nagrobkami.
    Cmentarz parafialny po│o┐ony w bezpo╢rednim s▒siedztwie cerkiewnego, na p≤│noc od niego, u┐ytkowany wsp≤│cze╢nie. Zachowany starodrzew.

  • Ustianowa Dolna
    Cerkiew filialna pw. ╢w. Paraskewii, drewniana, zbudowana w 1792 lub 1892 r. Bardzo podobna do cerkwi w Ustianowej G≤rnej. Rozebrana w 1953 r.

  • Ustrzyki Dolne
    Cerkiew parafialna pw. Za╢niΩcia Matki Bo┐ej, murowana, zbudowana i konsekrowana w 1847 r. Odnowiona w 1937 r. U┐ytkowana do 1951 r. jako cerkiew, a w latach 1951-1953 jako ko╢ci≤│. W latach 1953-1980 s│u┐y│a jako magazyn.
    W tym czasie uleg│a powa┐nej dewastacji. W 1980 r. przekazana miejscowej parafii │aci±skiej, kt≤ra w 1985 r. dokona│a niezbΩdnego remontu ╢wi▒tyni. W dniu 18 XII 1985 r. decyzj▒ biskupa Ignacego Tokarczuka przekazana greko-katolikom. Pierwsza, uroczysta msza w obrz▒dku wschodnim odby│a siΩ w trzeci▒ niedziele Adwentu. Od tej pory nabo┐e±stwa odprawiane s▒ co niedzielΩ.
    Dzwonnica murowana, parawanowa, z trzema arkadami, zbudowana ok. 1847 r. Cmentarz cerkiewny pozbawiony nagrobk≤w. Zachowa│ siΩ jedynie dΩbowy krzy┐ z 1938 r. ustawiony z okazji 950-lecia Chrztu Rusi.

  • Jasie±
    Cerkiew filialna pw. ╢w. Micha│a Archanio│a, drewniana, zbudowana w 1882 r. na miejscu starszej. Odnowiona w 1904 r. Po 1951 r. opuszczona. U┐ytkowana jako magazyn GS. W 1967 r. przeznaczona do rozbi≤rki. W tym te┐ roku miejscowa │aci±ska parafia rozpoczΩ│a starania o zgodΩ na przeniesienie ╢wi▒tyni do Bandrowa, uwie±czone sukcesem w 1974 r. Cerkiew rozebrano jesieni▒ 1974 r. i zrekonstruowano w Bandrowie do po│owy 1975 r. Wok≤│ miejsca po cerkwi pozosta│ wieniec starych lip.
    Dzwonnica murowana, parawanowa, tr≤jarkadowa, zbudowana pod koniec XIX w. Rozebrana po 1951 r. Pozosta│ po niej betonowy fundament. Dzwon z 1769 r. z ruskim napisem przeniesiono na miejscow▒ dzwonnicΩ ko╢cieln▒.

  • Strwia┐yk
    Cerkiew filialna pw. Soboru Matki Bo┐ej, murowana, zbudowana w 1831 lub 1838 r. Mia│a o│tarz g│≤wny (wzorowany na │aci±skich) i ikonostas sk│adaj▒cy siΩ jedynie z czterech ikon namiestnych oraz Carskich i Diako±skich Wr≤t.
    Wystr≤j ten pochodzi│ z prze│omu XIX i XX w. Po 1951 r. cerkiew nie by│a u┐ytkowana do cel≤w kultowych. Wykorzystywano j▒ sporadycznie jako magazyn.
    Przekazana w 1973 r. parafii │aci±skiej w Ustrzykach, po remoncie, pe│ni od 1977 r. rolΩ filialnego ko╢cio│a rzymskokatolickiego pw. b│. Marii Led≤chowskiej.
    W p≤╝niejszych latach wykonano now▒ dzwonnicΩ i ogrodzenie cmentarza cerkiewnego.
  • na podstawie: Kryci±ski S.: "Cerkwie w Bieszczadach", Pruszk≤w 1995

    (c) Wirtualne Bieszczady 1999 - 2000