Ksi▒┐kΩ "Luis Barnavelt i zegar czarnoksiΩ┐nika" (autor: John Bellairs) mo┐na rozpatrywaµ i analizowaµ na co najmniej dwa sposoby: jako pozycjΩ samodzieln▒ lub przez pryzmat przyg≤d Harry'ego Pottera. Sk▒d to por≤wnanie? Jest naturalne z kilku powod≤w, z kt≤rych pierwsze rzucaj▒ siΩ w oczy ju┐ przy zetkniΩciu z ok│adk▒: z przodu bia│y napis na czerwonym tle g│osi "Dla fan≤w HARRY'EGO POTTERA", z ty│u "Tu znajdziesz przygody przypominaj▒ce te, kt≤re spotka│y Harry'ego Pottera... i podobnego bohatera..."; "Magiczny ╢wiat Johna Bellairsa musia│ zafascynowaµ w dzieci±stwie JoannΩ Rowling" - g│osi umieszczony na pierwszej stronie slogan reklamowy Amazon.com.

Tak wiΩc bez szans na samodzieln▒ interpretacjΩ. Czytelnik od razu wie, z czym ma do czynienia: m│ody, osierocony ch│opak, magia i normalny ╢wiat dooko│a. Jednak wraz z pierwszymi akapitami powie╢ci (a dok│adniej: pierwszego tomu opowie╢ci) rzucaj▒ siΩ w oczy r≤┐nice: Harry przyszed│ na ╢wiat w magicznej rodzinie, wychowywany jest jednak w rodzinie "mugoli"; Luis - dok│adnie na odwr≤t...

Wydatniejsz▒ r≤┐nicΩ widaµ po przeczytaniu ca│o╢ci: choµ akcja jest r≤wnie mroczna, Joanne Rowling potrafi│a j▒ ubarwniµ, rozwin▒µ, rozszerzyµ, nadaµ rozmach - zrobiµ z niej fascynuj▒c▒ Powie╢µ. John Bellairs tymczasem (choµ raczej nie tymczasem, a wiele, wiele wcze╢niej: ksi▒┐ka powsta│a w 1973 roku) ca│▒ fabu│Ω stre╢ci│ w do╢µ cienkiej (160 stron) ksi▒┐eczce. Na plus tej pozycji trzeba jednak zaliczyµ co╢, czego u Harry'ego nie ma, a bez czego trudno mi sobie wyobraziµ ksi▒┐kΩ dla dzieci: du┐e, rysowane ciekaw▒ kresk▒ ilustracje.

Przygody Luisa wydaje Amber: kolorowa, │adna ilustracja na ok│adce przykuwa wzrok, ale z tre╢ci▒ ma niewiele wsp≤lnego. Do╢µ du┐e litery - takie, jak u wydawanego przez Media Rodzina Harry'ego, │adny papier i niewysoka cena zachΩcaj▒ do kupna.

Warto to zrobiµ: jako wstΩp, "sondowanie rynku" - je╢li dziecku siΩ nie spodoba, nie trzeba bΩdzie wydawaµ wiΩcej na Harry'ego. Z drugiej jednak strony, Harry'ego chΩtnie czytaj▒ niejedni rodzice - samym sobie...

Bo w▒tpiΩ, by Luis sta│ siΩ jego powa┐nym konkurentem.

C≤┐, wychodzi na to, ┐e brak zwi▒zku pomiΩdzy tre╢ci▒ ksi▒┐ki a ilustracj▒ na jej ok│adce jest norm▒, a nie niechlubnym wyj▒tkiem... Tym razem jestem jednak sk│onny zrozumieµ powody wydawcy: gdyby ok│adka pokaza│a g│≤wn▒ ideΩ "mrocznego cienia", rodzice nie kupiliby ksi▒┐ki swojemu dziecku: po co ma siΩ straszyµ horrorami?

Bo druga czΩ╢µ przyg≤d Luisa Barnavelta to prΩdzej horror, ni┐ bajka. To znaczy - by│by horror, gdyby zmianie uleg│y proporcje tre╢ci - w pierwszych 4/5 objΩtosci tomiku nie dzieje siΩ bowiem praktycznie nic.

Przy okazji - w│asciwie nie bardzo wiem, do kogo adresowana by│a ta wydana pierwotnie w 1975 roku ksi▒┐ka. Jej bohaterem jest jedenastolatek - ale czy dzieci w tym wieku naprawdΩ powinny czytaµ - i ogl▒daµ ilustracje - o mrocznych si│ach popychaj▒cych do z│a? O tych kryj▒cych siΩ w ciemno╢ciach? O czarnej magii?

I dlaczego wydawnictwo Amber znowu zepsu│o lekturΩ, umieszczaj▒c streszczenie ksi▒┐ki ju┐ na jej pierwszej stronie?