Sport:

Warto zobaczyµ:

Canyoning

Wyobra╝ sobie, ┐e stoisz na wykutej w skale w▒skiej p≤│ce. Pod Tob▒ w kanionie, szerokim ledwie na kilka metr≤w, setki litr≤w wody z og│uszaj▒cym rykiem sp│ywaj▒ w d≤│ z kilkumetrowej wysoko╢ci skalnego progu. W powietrzu unosi siΩ delikatna mgie│ka, a zamiast wody widaµ pianΩ. Je╢li skoczy│by╢ w t▒ kipiel, zosta│by╢ kolejnym ╢mia│kiem uprawiaj▒cym canyoning.

Dyscyplina ta zosta│a wymy╢lona przez szale±c≤w zaprawionych w uprawianiu superekstremalnych sport≤w takich jak alpinizm, kajakarstwo g≤rskie, wspinaczka jaskiniowa, bangy-jumping. Ludzie tacy s▒ nieustannie spragnieni nowych, niesamowitych wra┐e±, kt≤re jednocze╢nie dostarcz▒ wiele adrenaliny. Pomys│ przemierzania urwistych kaskad g≤rskich strumieni i rzek z "biegiem wody" zrodzi│ siΩ w latach 70-tych we Francji. Pierwszej eksploracji kanionu dokonali ju┐ w 1893 roku francuscy speleolodzy Edouard Alfred Martel i Armand Jamet. Trzyna╢cie lat p≤╝niej stali siΩ oni pierwszymi na ╢wiecie, kt≤rzy przeszli ca│y kanion. NastΩpnie zainteresowano siΩ "niewykorzystanymi" dotychczas sportowo kanionami w Hiszpanii, we W│oszech, Nowej Gwinei i w Brazylii. Obecnie kanioning uprawiany jest wszΩdzie tam, gdzie s▒ g≤ry, potoki i wodospady.

Coraz wiΩcej os≤b porywa siΩ na podr≤┐e g≤rskimi rzekami. W licznych o╢rodkach turystycznych Europy, g│≤wnie Francji i Hiszpanii, instruktorzy zabieraj▒ nawet kilkuosobowe grupy na niezapomniana wyprawΩ. Wystarczy byµ og≤lnie sprawnym fizycznie.

W Polsce kanioning pojawi│ siΩ w 1992 roku za spraw▒ Piotra Gajka, pierwszego polskiego instruktora kanioningu we Francji. Mimo to na razie jest nie wielu ╢mia│k≤w, kt≤rzy maj▒ odwagΩ wyruszyµ w kilkudniow▒ wyprawΩ g≤rskimi potokami. Swoj▒ drog▒ nie ma wielu miejsc, w kt≤rych ten sport uprawiaµ. Najlepsze s▒ pojedyncze wodospady w Szklarskiej PorΩbie, Siklawie i MiΩdzyg≤rzu.

Canyoning polega na sp│ywaniu wraz z nurtem rzeki g≤rskiej (w jej g≤rnym biegu). Zazwyczaj nie da siΩ jej przep│yn▒µ kajakiem, pontonem. Jedyny mo┐liwy spos≤b polega na wykorzystaniu technik alpinistycznych. Cz│owiek, maj▒c na sobie jedynie specjalnie wzmocniony kombinezon, daje siΩ nie╢µ rw▒cemu nurtowi g≤rskiej rzeki, otoczonej zewsz▒d pionowymi ╢cianami skalnymi. G│≤wnymi trudno╢ciami na trasie s▒ bystrza, progi i wodospady, tobogany, marmity i jeziorka. Szczeg≤ln▒ frajdΩ sprawiaj▒ tobogany, czyli rynny i pochylnie, kt≤rymi zje┐d┐a siΩ jak zje┐d┐alniami. Bardzo czΩsto trzeba skakaµ z 5-10 metrowych do oczek wodnych. Jednak trzeba zawsze trafiµ w konkretne miejsce np. metrow▒ przestrze± miΩdzy kamieniami, gdy┐ w przeciwnym wypadku mo┐na szybko sko±czyµ karierΩ. Dlatego specjali╢ci radz▒, by w przypadku nowych, nie eksploatowanych potok≤w, najpierw zbadaµ dno. W miejscach, gdzie skok jest niemo┐liwy, a rzeka bardzo rw▒ca, trzeba ca│y czas asekurowaµ siΩ lin▒.

Osoby uprawiaj▒ce ten sport maj▒ do dyspozycji uprzΩ┐e wspinaczkowe, liny, przyrz▒dy do zjazdu i asekuracji, kaski oraz wodoszczelne pojemniki z energetyczna ┐ywno╢ci▒. Je┐eli wyprawa ma trwaµ kilka dni, w ekwipunku musi siΩ znale╝µ r≤wnie┐ sprzΩt biwakowy.

Ka┐dy sport uprawiany na powietrzu niesie ze sob▒ wiΩksze ryzyko ni┐ ogl▒danie telewizji. Musisz wiedzieµ, ┐e bΩd▒c w nieznanym kanionie, wyposa┐ony jedynie w parΩ drobnych dodatk≤w i du┐▒ do┐a optymizmu, znacznie ryzykujesz. Najwa┐niejsze, ┐eby dok│adnie znaµ w│asne mo┐liwo╢ci i nie przesadzaµ z udowodnieniem swojej odwagi. Najlepsi i umiej▒cy doskonale nurkowaµ nie opuszczaj▒ nurtu rzeki nawet w≤wczas, gdy znika on pod ziemi▒, w ciemnych syfonach, pod zwalonymi, potΩ┐nymi g│azami. Je╢li jednak dopiero zaczynasz siΩ w to bawiµ, b▒d╝ ostro┐ny. Najwa┐niejsze, by sp│yw odbywaµ przy wsp≤│udziale przewodnik≤w, kt≤rzy s▒ zapoznani z danym kanionem. Znacznie redukuje ryzyko.

Musisz wiedzieµ, ┐e niekiedy zdarzaj▒ siΩ wypadki. Zdarzaj▒ siΩ one przy uprawianiu ka┐dego sportu ekstremalnego. Najbardziej znana jest tragedia, jak siΩ w Saxetenbach. Data 27 lipca 1999 roku na d│ugo pozostanie w pamiΩci wszystkich os≤b zawodowo zajmuj▒cych siΩ organizowaniem ekstremalnych przyg≤d. Tego dnia w w▒wozie szwajcarskiego potoku Saxetenbach zginΩ│o 21 os≤b. W wiΩkszo╢ci byli to australijscy tury╢ci, kt≤rzy chcieli prze┐yµ "przygodΩ ┐ycia" za 50 dolar≤w... Tragedia spowodowana by│a przez b│yskawiczn▒ pow≤d╝ spowodowan▒ przez burzΩ, kt≤ra spowodowa│a gwa│towne wezbranie wody w w▒skich potokach. ªciana wody o wysoko╢ci dw≤ch metr≤w zepchnΩ│a uczestnik≤w do ko±ca doliny, do jeziora.

Uczestnicy m≤wi▒, ┐e to dziwne uczucie spogl▒daµ w oczy cz│owieka, kt≤ry ma przed sob▒ 20, g≤ra 30 sekund ┐ycia. Nikt nie jest w stanie przerwaµ nieuchronnego biegu wypadk≤w, czuje siΩ jedynie bezsilno╢µ i przera┐enie.

Kanioning to ╢wietna, choµ wyczerpuj▒ca i niebezpieczna zabawa. To wielogodzinna, mozolna wspinaczka, spadanie na │eb na szyjΩ z kilkunastu metr≤w pod wodospad w oczko wodne, przemierzanie w▒skich, stromych w▒woz≤w rzek g≤rskich. Prawdziwa szko│a przetrwania.