Pytanie:
Praca w s│u┐bie cywilnej jest odpowiedzialn▒ s│u┐b▒. Jakimi szczeg≤lnymi umiejΩtno╢ciami oraz kwalifikacjami powinien siΩ cechowaµ przysz│y pracownik?

Jan Pastwa:
Pracodawcy najczΩ╢ciej poszukuj▒ os≤b z wykszta│ceniem wy┐szym, czΩsto bardzo specjalistycznym. Potrzebujemy ekonomist≤w, prawnik≤w, geograf≤w, psycholog≤w, fizyk≤w, matematyk≤w - specjalist≤w z r≤┐nych dziedzin. CzΩsto wymagana jest znajomo╢µ co najmniej jednego jΩzyka obcego oraz umiejΩtno╢µ obs│ugi komputera.

Idealni kandydaci do pracy w s│u┐bie cywilnej powinni byµ otwarci, gotowi na zmiany, │atwo nawi▒zywaµ kontakty, umieµ pracowaµ w zespole, byµ gotowi do zachowania neutralno╢ci politycznej, prezentowaµ rzetelno╢µ i bezstronno╢µ w wykonywaniu obowi▒zk≤w. Nale┐y wzi▒µ r≤wnie┐ pod uwagΩ wymagania stawiane przez ustawΩ o s│u┐bie cywilnej w art. 4. M≤wi on, ┐e osoba zatrudniona w s│u┐bie cywilnej powinna byµ obywatelem polskim, korzystaµ z pe│ni praw publicznych, nie byµ karana za przestΩpstwo pope│nione umy╢lnie, posiadaµ kwalifikacje wymagane w s│u┐bie cywilnej i cieszyµ siΩ nieposzlakowan▒ opini▒.

Pytanie:
Czy uko±czenie presti┐owych szk≤│ kszta│c▒cych kadry dla potrzeb administracji pa±stwowej jest wystarczaj▒ce, aby znale╝µ zatrudnienie? Jakie szko│y i kierunki s▒ przez Pa±stwa preferowane?

J. P.:
Jak ju┐ m≤wi│em poprzednio do pracy w s│u┐bie cywilnej poszukuje siΩ os≤b o r≤┐nym wykszta│ceniu. Niemo┐liwe by│oby przedstawienie wszystkich rodzaj≤w zawod≤w wykonywanych w ramach s│u┐by publicznej, pracuj▒ tu nie tylko finansi╢ci, ekonomi╢ci, prawnicy, ale i fizycy (Pa±stwowa Agencja Atomistyki), geodeci i geografowie (G│≤wny Urz▒d Geodezji i Kartografii), specjali╢ci od ubezpiecze± (Urz▒d Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi) czy g≤rnicy (Wy┐szy Urz▒d G≤rniczy). Prawie po│owa cz│onk≤w korpusu s│u┐by cywilnej (oko│o 50 tysiΩcy) to pracownicy aparatu skarbowego.

GwarancjΩ zatrudnienia w s│u┐bie cywilnej daje jednak wy│▒cznie Krajowa Szko│a Administracji Publicznej, dla absolwent≤w kt≤rej jest to obowi▒zek ustawowy.

Pytanie:
ProszΩ powiedzieµ, na jak wysok▒ p│acΩ mo┐e liczyµ ╢wie┐o upieczony absolwent oraz jak wygl▒da typowa ╢cie┐ka kariery w administracji pa±stwowej?

J. P.:
Trudno okre╢liµ p│acΩ absolwenta, gdy┐ jej wysoko╢µ jest zr≤┐nicowana w ka┐dym z urzΩd≤w. Jest to najczΩ╢ciej przedzia│ 1-2 tysiΩcy z│otych.

Je╢li chodzi o typow▒ ╢cie┐kΩ kariery: podczas procedury kwalifikacyjnej zostaje wybrany pracownik urzΩdu, kt≤ry zatrudniany jest na okres pr≤bny. W tym czasie musi przej╢µ sze╢ciomiesiΩczn▒ s│u┐bΩ przygotowawcz▒, podczas kt≤rej poznaje specyfikΩ pracy urzΩdnika - nie tylko na swoim stanowisku, a tak┐e przyswaja podstawowe wiadomo╢ci z prawa konstytucyjnego, administracyjnego, postΩpowania administracyjnego oraz oczywi╢cie z bran┐y, kt≤r▒ siΩ zajmuje. S│u┐ba przygotowawcza ko±czy siΩ egzaminem. Potem podpisywana jest umowa na czas nie okre╢lony. Kolejnym etapem jest mianowanie, kt≤re uzyskuje siΩ po przej╢ciu procedury kwalifikacyjnej - specjalnych egzamin≤w. Warunkiem do dopuszczenia do niej jest przepracowanie minimum dw≤ch lat w s│u┐bie cywilnej, wy┐sze wykszta│cenie magisterskie i znajomo╢µ jΩzyka obcego. Pracownik s│u┐by cywilnej, kt≤ry uzyska minimaln▒ wymagan▒ liczbΩ punkt≤w uzyskuje status urzΩdnika, wi▒┐▒cy siΩ z gwarancj▒ zatrudnienia. Mianowanie na urzΩdnika s│u┐by cywilnej op│aca siΩ r≤wnie┐ ze wzglΩdu finansowego. Niezale┐nie od stanowiska zajmowanego w miejscu pracy, urzΩdnik taki r≤wnolegle ma przyznany jeden z dziewiΩciu stopni s│u┐bowych. Z ka┐dym z nich wi▒┐e siΩ inny dodatek do pensji - z pierwszym r≤wnowarto╢µ minimalnej pensji (oko│o 700 z│otych), z dziewi▒tym - dwuip≤│krotno╢µ.

Osoby, kt≤re zaczΩ│y pracΩ w s│u┐bie cywilnej zaczynaj▒ od jednego z najni┐szych stanowisk - referenta lub starszego referenta. P≤╝niej maj▒ mo┐liwo╢µ awansu do stanowiska dyrektora generalnego urzΩdu (wy┐sze nale┐▒ do stanowisk "politycznych").

Drug▒ drog▒ jest uko±czenie podyplomowej Krajowej Szko│y Administracji Publicznej, kt≤ra ma za zadanie przygotowaµ swych s│uchaczy do pe│nienia wysokich funkcji w hierarchii urzΩdniczej. Absolwenci KSAP-u zaczynaj▒ od stanowiska samodzielnego, starszego specjalisty, kt≤ry jest si≤dmym stopniem od do│u w hierarchii. Tym samym "oszczΩdzaj▒" co najmniej kilka lat, kt≤re normalnie zajΩ│oby im awansowanie od do│u.

Pytanie:
Czym rekompensuj▒ sobie m│odzi pracownicy administracji ni┐sze wynagrodzenie w por≤wnaniu do firm prywatnych?

J. P.:
Wiele os≤b, zg│aszaj▒cych siΩ do pracy w s│u┐bie cywilnej czuje potrzebΩ robienia czego╢ dla dobra pa±stwa, wolΩ pracy dla dobra wsp≤lnego, a nie tylko dla siebie. Mo┐liwo╢µ bezpo╢redniego uczestniczenia w realizacji zada± pa±stwa i tworzenia nowoczesnych struktur administracyjnych w kontek╢cie zachodz▒cych w│a╢nie zmian w Europie i na ╢wiecie jest niekiedy atrakcyjniejsza od pomna┐ania d≤br materialnych i pracy dla prywatnego pracodawcy.

Niezwykle wa┐na dla potencjalnych pracownik≤w jest tak┐e stabilno╢µ zatrudnienia w s│u┐bie cywilnej. Ponadto coraz wiΩcej urzΩd≤w pa±stwowych promuje swoich pracownik≤w poprzez finansowanie im szkole±, kurs≤w specjalistycznych, nauki jΩzyka obcego itp. Oferuje siΩ czΩsto "pakiet socjalny" np. abonament na podstawow▒ opiekΩ medyczn▒ w prywatnej klinice lekarskiej, korzystnie oprocentowane kredyty, dofinansowanie wczas≤w rodzinnych, paczki lub bony ╢wi▒teczne.

Pytanie:
Urz▒d S│u┐by Cywilnej otrzyma│ god│o "Inwestor w kapita│ ludzki". ProszΩ powiedzieµ, co wed│ug Pana mia│o najwiΩkszy wp│yw na ten sukces?

J. P.:
W swojej polityce personalnej Urz▒d k│adzie nacisk na sta│e podnoszenie kwalifikacji pracownik≤w i awans wewnΩtrzny. Inwestujemy w pracownik≤w, podwy┐szamy kwalifikacje, pomagamy w zdobyciu wykszta│cenia. Staramy siΩ rekrutowaµ kandydat≤w na ni┐sze stanowiska. Po odpowiednich szkoleniach i kursach przejmuj▒ oni obowi▒zki zatrudnionych ju┐ w urzΩdzie os≤b, kt≤re z kolei awansuj▒ i otrzymuj▒ bardziej odpowiedzialne funkcje.

Pytanie:
Na zako±czenie proszΩ powiedzieµ, czy Pana zdaniem praca w s│u┐bie cywilnej mo┐e skutecznie konkurowaµ w przysz│o╢ci z sektorem prywatnym?

J. P.:
Ju┐ w tej chwili konkuruje i my╢lΩ, ┐e bΩdzie tak r≤wnie┐ w przysz│o╢ci. Jednak chcia│bym, ┐eby zaw≤d urzΩdnika pa±stwowego by│ lepiej doceniany pod wzglΩdem finansowym. Mam nadziejΩ, ┐e nie bΩdzie kojarzony z nudnym i bezowocnym siedzeniem za biurkiem. Wbrew stereotypom praca w administracji jest bardzo urozmaicona, pe│na wyzwa± i zada±, kt≤rych realizacja przynosi satysfakcjΩ.

DziΩkujemy bardzo za rozmowΩ.