Krzysztof WALCZAK
Szef dzia│u Beck Info Biznes
WYDAWNICTWO CH BECK
Wyk│adowca Wy┐szej Szko│y PrzedsiΩbiorczo╢ci
i Zarz▒dzania im. L. Ko╝mi±skiego w Warszawie
Wyk│adowca Wy┐szej Szko│y Handlu i Prawa
im. R. úazarskiego w Warszawie
krzysztof.walczak@beck.pl

1. Wynagrodzenie za pracΩ
2. Czas pracy i urlopy wypoczynkowe
3. Uregulowania prawne dotycz▒ce pracy kobiet

Drug▒ dziedzin▒ zwi▒zan▒ z prac▒ kobiet, kt≤ra znalaz│a swoje odzwierciedlenie w prawie europejskim jest ochrona kobiet w okresie ci▒┐y i macierzy±stwa. Wspomina o tym artyku│ 8 EKS, a zw│aszcza dyrektywa 92/85 z dnia 19 pa╝dziernika 1992r. dotycz▒ca wprowadzenia ╢rodk≤w nios▒cych poprawΩ zdrowia i bezpiecze±stwa w pracy pracownic w ci▒┐y i pracownic, kt≤re niedawno rodzi│y lub karmi▒ piersi▒. Regulacje europejskiej przewiduj▒ obowi▒zek udzielenia jednolitego urlopu macierzy±skiego w wymiarze 12 tygodni (punkt 1 artyku│u 8 EKS) lub 14 tygodni (art.8 Dyrektywy).
Punkt 2 art. 8 EKS wskazuje, ┐e bezprawne jest wypowiedzenie przez pracodawcΩ stosunku pracy kobiecie podczas jej nieobecno╢ci z powodu urlopu macierzy±skiego lub udzielenie jej wypowiedzenia w takim okresie, w kt≤rym wypowiedzenie wygas│oby w czasie takiej nieobecno╢ci. Dokonuj▒c wyk│adni tego przepisu Komitet Niezale┐nych Ekspert≤w wielokrotnie jednak podkre╢la│, ┐e przewidziana w tym artykule ochrona stosunku pracy nie jest absolutna. Wypowiedzenie mo┐liwe jest zdaniem Komitetu np. w sytuacji gdy pracownica pope│ni│a ciΩ┐kie wykroczenie uzasadniaj▒ce rozwi▒zanie stosunku pracy, gdy przedsiΩbiorstwo zaprzestaje prowadzenie dzia│alno╢ci oraz je╢li up│yn▒│ termin na kt≤ry zawarto umowΩ o pracΩ (Conclusions XIII-2 Comite d'experts independants Charte sociale europeenne 1995r. str 225).
Dyrektywa 92/85 w art. 10 zobowi▒zuje pa±stwa do podjΩcia niezbΩdnych ╢rodk≤w zakazuj▒cych zwolnie± pracownic w okresie od pocz▒tku ci▒┐y do ko±ca urlopu macierzy±skiego, z zachowaniem wyj▒tkowych przypadk≤w nie zwi▒zanych z ich stanem, przewidzianych w ustawodawstwie i/lub praktyce krajowej.
Punkt 3 artyku│u 8 EKS zobowi▒zuje pracodawc≤w do zapewnienia matkom karmi▒cym swoje dzieci wystarczaj▒cych przerw w pracy. Art. 5 i 6 dyrektywy 92/85 nakazuj▒ za╢ przeniesienie pracownic karmi▒cych piersi▒ do innej pracy w razie zatrudnienia przy pracy szkodliwiej lub w warunkach szkodliwych.

Je┐eli chodzi o kwestiΩ pracy nocnej kobiet, to jest ona rozbie┐nie uregulowana w dokumentach Unii Europejskiej i Rady Europy. I tak punkt 4 artyku│u 8 EKS wskazuje na konieczno╢µ uregulowania kwestii zatrudniania kobiet przy pracy nocnej w przemy╢le. Ten bardzo og≤lny przepis zosta│ zinterpretowany przez Komitet Niezale┐nych Ekspert≤w w ten spos≤b, i┐ ze wzglΩdu na fakt ┐e tekst EKS by│ szeroko inspirowany przez konwencje MOP, a w szczeg≤lno╢ci przez KonwencjΩ Nr 89 dotycz▒c▒ pracy nocnej kobiet zatrudnionych w przemy╢le, z 1948r., r≤wnie┐ w ╢wietle tego dokumentu nale┐y t│umaczyµ punkt 4 artyku│u 8 Karty. Poniewa┐ Konwencja Nr 89 w artykule 3 wprowadza generalny zakaz pracy nocnej kobiet, w zwi▒zku z tym przyjΩto, ┐e taki zakaz wynika r≤wnie┐ z Karty. Zasada ta, uznana zosta│a przez Europejski Trybuna│ Sprawiedliwo╢ci za sprzeczn▒ z zasad▒ r≤wno╢ci szans kobiet i mΩ┐czyzn, co doprowadzi│o do wypowiedzenia tej Konwencji przez wszystkie Pa±stwa Cz│onkowskie Wsp≤lnoty Europejskiej. W zwi▒zku z takim podej╢ciem nie mo┐e dziwiµ przepis art. 7 dyrektywy, kt≤ry m≤wi▒c tylko o pracy kobiet w ci▒┐y lub kt≤re niedawno urodzi│y wskazuje, ┐e Pa±stwa Cz│onkowskie powinny podj▒µ niezbΩdne ╢rodki aby zagwarantowaµ, ┐e pracownice nie mog▒ byµ zobowi▒zane do wykonywania pracy nocnej, pod warunkiem, ┐e przedstawi▒ za╢wiadczenie lekarskie stwierdzaj▒ce, ┐e jest to niezbΩdne dla zdrowia i bezpiecze±stwa zainteresowanego pracownika.

Punkt 4b artyku│u 8 EKS wprowadza zakaz pracy kobiet pod ziemi▒ w kopalniach oraz przy wszystkich pracach nieodpowiednich dla nich z powodu niebezpiecznego, niezdrowego lub uci▒┐liwego charakteru. R≤wnocze╢nie dyrektywa zobowi▒zuje Pa±stwa Cz│onkowskie do sporz▒dzenia wykazu prac wzbronionych kobietom w oparciu o kryterium zagro┐e± wystΩpuj▒cych w ╢rodowisku pracy.

Strona 1 Strona 2 Strona 3 Strona 4