|
Teoria potrzeb Maslowa
Teoria potrzeb Maslowa stanowi│a ╝r≤d│o inspiracji dla wielu innych autor≤w. Maslow buduj▒c swoj▒ teoriΩ potrzeb inspirowa│ siΩ na osi▒gniΩciach szko│y stosunk≤w spo│ecznych Eltona Mayo. Postawi│ on hipotezΩ, ┐e cz│owiek w swoim dzia│aniu d▒┐y do zaspokojenia zespo│u potrzeb, za╢ potrzeby te tworz▒ logiczn▒ hierarchiΩ, kt≤r▒ mo┐na przedstawiµ nastΩpuj▒co (w kolejno╢ci od potrzeb podstawowych do z│o┐onych):
- Potrzeby fizjologiczne (pragnienie, g│≤d, posi│ek).
- Potrzeby bezpiecze±stwa.
- Potrzeby spo│eczne (przyja╝±, mi│o╢µ).
- Potrzeby szacunku.
- Potrzeby samorealizacji.
Maslow twierdzi│, ┐e musz▒ byµ zaspokojone przede wszystkim potrzeby ni┐szego rzΩdu, aby by│o mo┐liwe zaspokojenie potrzeb wy┐szego rzΩdu. W przypadku, gdy potrzeba ni┐szego rzΩdu zosta│a ju┐ zaspokojona, to przestaje ona stanowiµ ╝r≤d│o motywacji.
Opr≤cz wymienionych piΩciu potrzeb, Maslow wyr≤┐ni│ r≤wnie┐ tzw. potrzeby dodatkowe. Przez potrzeby dodatkowe nale┐y rozumieµ takie, kt≤re mog▒ ujawniaµ siΩ tylko u niekt≤rych ludzi. Dla przyk│adu mog▒ to byµ potrzeby wiedzy, czy te┐ potrzeby estetyczne. Zdaniem Maslowa trudno jest o nich cokolwiek powiedzieµ, gdy┐ nie zosta│y jeszcze dog│Ωbnie poznane, ale mo┐na pr≤bowaµ wi▒zaµ je z potrzebami samorealizacji.
Zachowanie cz│owieka wg teorii potrzeb okre╢lone jest przez dwa prawa:
- Prawo homeostazy.
- Prawo wzmocnienia.
Pierwsze z nich m≤wi o d▒┐eniu do r≤wnowagi potrzeb ni┐szego rzΩdu. Oznacza to, ┐e niezaspokojenie potrzeb ni┐szego rzΩdu bΩdzie naruszaµ ustalon▒ r≤wnowagΩ organizmu cz│owieka, za╢ ich zaspokojenie bΩdzie tΩ r≤wnowagΩ przywracaµ i stan napiΩcia zniknie. Z kolei do potrzeb wy┐szego rzΩdu ma zastosowanie prawo wzmocnienia. Wed│ug tego prawa zaspokojenie wy┐szych potrzeb nie powoduje ich zaniku, lecz wrΩcz przeciwnie, cz│owiek odczuwa je jako przyjemne i bΩdzie d▒┐y│ do ich wzmocnienia.
Struktura wystΩpowania okre╢lonych potrzeb zwi▒zana jest z osobowo╢ci▒ cz│owieka. Wraz z rozwojem osobowo╢ci zauwa┐a siΩ wiΩksz▒ motywacjΩ do zaspokajania potrzeb wy┐szego rzΩdu.
|