Prohormony zosta│y uznane za suplementy, podwy┐szaj▒ce poziom testosteronu i zwiΩkszaj▒ce masΩ miΩ╢ni. Sta│y siΩ bardzo popularne w╢r≤d kulturyst≤w i innych sportowc≤w. Reklama reklam▒, jednak nauka wci▒┐ bada te substancje. Ka┐dy suplement bΩd▒cy w stanie podnie╢µ poziom testosteronu, jest niezwykle cenny dla kulturyst≤w, gdy┐ nawet niewielki wzrost tego hormonu zwiΩksza rezultaty ciΩ┐kiego treningu. Kt≤re prohormony s▒ najbardziej skuteczne i jak najlepiej jest je stosowaµ, czy s▒ bezpieczne?

     Prawie trzy lata temu jako pierwszy, bezpo╢rednio skierowany do kulturyst≤w, pojawi│ siΩ androstendion. Wkr≤tce po nim zainteresowano siΩ nastΩpnym prohormonem, dehydroepiandrosteronem, (DHEA), kt≤ry mia│ s│u┐yµ do terapii zastΩpczej u starzej▒cych siΩ mΩ┐czyzn. O istnieniu androstendionu us│yszeli wszyscy, gdy okaza│o siΩ, ┐e stosowa│ go Mark McGwire podczas swego, pe│nego bicia rekord≤w, sezonu w 1998 r. Od 1996 r. na rynku pojawi│y siΩ inne prohormony, kt≤re mia│y jakoby zwiΩkszaµ si│Ω i masΩ miΩ╢niow▒. Obecnie mo┐emy spotkaµ, co najmniej piΩµ tego rodzaju suplement≤w:
- Androstendion
- 4-androstendiol
- 5-androstendiol
- 19-norandrostendion
- 19-norandrostendiol

     Androstendiol i norandrostendiol r≤┐ni▒ siΩ od androstendionu budow▒ chemiczn▒. Jednak r≤┐nice miΩdzy -dionami, -diolami, a testosteronem s▒ niewielkie. NajwiΩksz▒ uwagΩ badaczy przyku│ androstendion. Pierwsz▒ szeroko rozpowszechnion▒ pracΩ na ten temat, przeprowadzon▒ pod kierunkiem badacza z lowa State University, Douglasa Kinga, opublikowano w The Journal of the American Medical Association (JAMA) w czerwcu 1999 r. W przeciwie±stwie do opinii entuzjast≤w prohormon≤w, King nie zaobserwowa│ ┐adnego wp│ywu na poziom testosteronu w surowicy po podawaniu osobom badanym 100mg androstendionu trzy razy dziennie przez 8 tygodni. Ponadto ostrzega│, ┐e u┐ywanie androstendionu mo┐e mieµ szkodliwe konsekwencje dla zdrowia z powodu wzrostu poziomu estrogen≤w i zaobserwowanego spadku frakcji "dobrego" cholesterolu (HDL). Potwierdzi│a to praca opublikowana w The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, w kt≤rej r≤wnie┐ nie stwierdzono ┐adnego wp│ywu podawania doustnie 100mg androstendionu przez piΩµ dni na syntezΩ bia│ek miΩ╢niowych. Nie dziwi nas to, gdy┐ z innych prac wynika, ┐e dawka 100mg ma niewielki lub ┐aden wp│yw na poziom testosteronu w surowicy u wiΩkszo╢ci zdrowych, m│odych mΩ┐czyzn. 9 lutego 2000 r., r≤wnie┐ w JAMA, ukaza│y siΩ wyniki bada±, finansowanych czΩ╢ciowo przez Major League Baseball (MLB), a opracowanych pod kierunkiem Benjamina Ledera, w kt≤rych podawano wy┐sz▒, bo 300-miligramow▒ dawkΩ. W przeciwie±stwie do rezultat≤w Kinga, Leder wykaza│, ┐e poziom testosteronu w osoczu zwiΩkszy│ siΩ w niekt≤rych przypadkach prawie a┐ o 60%. Podobnie jak King, Leder zaobserwowa│ r≤wnie┐, ┐e jednocze╢nie drastycznie zwiΩkszy│ siΩ poziom estrogen≤w. WiΩkszo╢µ bada± dotyczy androstendionu, mimo tego, ┐e w╢r≤d kulturyst≤w bardziej popularny jest androstendiol i norandrostendiol. Choµ nauka zawsze pozostawa│a nieco w tyle za praktykami sportowc≤w, to naukowcy zaczynaj▒ teraz zdawaµ sobie sprawΩ z tego, ┐e musz▒ staraµ siΩ ich dogoniµ.
W jednym z ostatnich eksperyment≤w, przeprowadzonych przez dr Conrada Earnesta i wsp. (opublikowanego w European Journal of Applied Physiology), por≤wnywano efekty 200mg androstendionu z 200mg androstendiolu. Zar≤wno badania laboratoryjne, jak i na zwierzΩtach, nie wykaza│y ┐adnych r≤┐nic dotycz▒cych wzrostu testosteronu pomiΩdzy tymi dwoma suplementami. Z moich obserwacji wynika, ┐e ani 200mg androstendionu ani androstendiolu podanych doustnie, nie ma ┐adnego wp│ywu na rzeczywiste rezultaty na si│owni. Przyczyna tego tkwi bardziej w poziomie dawkowania ni┐ w generalnej skuteczno╢ci tych preparat≤w.

WYNIKI
     Badania, Ledera i wyniki dotycz▒ce androstendiolu w po│▒czeniu z norandrostendiolem ucz▒ nas czego╢ po┐ytecznego: w przypadku prohormon≤w podawanych doustnie efekt jest zale┐ny od dawki. Do╢wiadczaj▒ tego w codziennej praktyce kultury╢ci. Prawie ka┐dy, podkre╢la, ┐e rezultaty lepsze ni┐ przeciΩtne uzyskuje siΩ w≤wczas, gdy dawka zar≤wno dla androstendiolu jak preparat≤w norandrostendiol/norandrostendion przekracza 600mg dziennie. Prawdopodobnie rezultaty te zwi▒zane s▒ z szybkim rozk│adaniem prohormon≤w po podaniu doustnym, przez w▒trobΩ. Pewna ilo╢µ jakiegokolwiek prohormonu jest metabolizowana w w▒trobie do postaci nieczynnej niemal natychmiast po przej╢ciu z przewodu pokarmowego do krwi. W ten spos≤b tylko niewielka czΩ╢µ czynnej substancji dociera do miΩ╢ni. Wy┐sze dawki przypuszczalnie, dlatego s▒ bardziej skuteczne, ┐e na kr≤tko zyskuj▒ przewagΩ ilo╢ciow▒ nad enzymami unaczyniaj▒cymi w w▒trobie.
Uk│adaj▒c, zatem plan stosowania prohormon≤w nale┐y uwzglΩdniµ pewne wskaz≤wki.

- Naturalna czynno╢µ w▒troby skierowana "przeciwko" prohormonom wymaga stosowania wy┐szych dawek od podanych na opakowaniu. Powinny one zostaµ okre╢lone w spos≤b naukowy, jednak┐e istniej▒ doniesienia sugeruj▒ce, ┐e do wywo│ania przyrostu masy miΩ╢niowej u wiΩkszo╢ci os≤b niezbΩdne s▒ dzienne dawki doustne rzΩdu 450-600mg. Wy┐sze dawki nasilaj▒ siΩ zar≤wno pozytywne, jak i negatywne efekty.
- Stosuj▒c takie dawki nale┐y braµ prohormony cyklicznie, nie d│u┐ej ni┐ jednorazowo przez dwa tygodnie; potem nale┐y zrobiµ 4-tygodniow▒ przerwΩ.
- Preparaty podjΩzykowe i przezsk≤rne musz▒ jeszcze byµ przebadane klinicznie, zatem trudno jest podaµ w│a╢ciwe dawkowanie. Niekt≤re nowsze preparaty przezsk≤rne powinny mieµ du┐y wsp≤│czynnik wch│aniania, czyli, ┐e wiΩkszo╢µ u┐ytego preparatu dostanie siΩ do organizmu. Je╢li u┐ywasz tego typu ╢rodk≤w, zacznij od zalece± podanych na opakowaniu i postΩpuj zgodnie z umieszczonymi tam ostrze┐eniami. Co do preparat≤w podjΩzykowych, to wed│ug istniej▒cych doniesie±, jednorazowo wch│ania siΩ nie wiΩcej ni┐ 25mg prohormonu, zatem raczej nale┐a│oby je stosowaµ czΩ╢ciej, ni┐ w wy┐szych dawkach. Wydaje siΩ, ┐e maksymalna dawka to jedna tabletka, co godzinΩ do dw≤ch. Nie nale┐y ich braµ tu┐ przed posi│kiem, ze wzglΩdu na mo┐liw▒ obecno╢µ kompleks≤w cyklodekstryny w jamie ustnej, kt≤re mog▒ zwiΩkszyµ wch│anianie toksyn z po┐ywienia.
- Pora przyjmowania prohormon≤w zale┐y od tego, jakie s▒ nasze w stosunku do nich oczekiwania. Pojedyncza dawka androstendiolu spowoduje kr≤tkotrwa│y przyp│yw energii podczas treningu. BΩdzie on trwa│ zazwyczaj od 1 do 2 godzin, czyli wystarczaj▒co d│ugo, by dopom≤c w ciΩ┐kich µwiczeniach. Wypr≤buj dawkΩ 300-600mg doustnie lub 1 tabletkΩ podjΩzykowo na 30 minut przed treningiem. Generalnie prohormony przez sk≤rne raczej nie powoduj▒ takiego kr≤tkotrwa│ego przyp│ywu energii, poniewa┐ bardziej stopniowo przedostaj▒ siΩ do organizmu.
- Wielu ludzi zastanawia siΩ, czy prohormony nale┐y braµ miΩdzy posi│kami, czy w ich trakcie. Choµ enzymy trawienne nie niszcz▒ prohormon≤w, to jednak obecno╢µ po┐ywienia mo┐e zwolniµ szybko╢µ, z jak▒ zostan▒ wch│oniΩte. Poniewa┐ prohormony s▒ rozpuszczalne w t│uszczach, t│uszcz i oleje zawarte w diecie r≤wnie┐ mog▒ upo╢ledziµ ich wch│anianie i dostΩpno╢µ biologiczn▒. W przypadku stosowania preparat≤w podjΩzykowych lub przez sk≤rnych wp│yw po┐ywienia jest bez znaczenia.
Poziom androgen≤w generalnie najwy┐szy jest rano, a najni┐szy w nocy. Brak jest zgodno╢ci, co do tego, czy prohormony powinno siΩ braµ rano i/lub przed treningiem, ale nie wieczorem, by na╢ladowaµ naturalny rytm wydzielania testosteronu, kt≤ry jest obni┐ony przez czΩ╢µ doby. Teoretycznie to mog│oby zapobiec zmniejszeniu naturalnej produkcji testosteronu. Jednak ci, kt≤rzy zalecaj▒, by braµ prohormony wieczorem uwa┐aj▒, ┐e stosuj▒c je przez tak kr≤tki okres jak 2 tygodnie - bez wzglΩdu na dawkΩ - nie zak│≤ca siΩ gospodarki hormonalnej organizmu. Ponadto uwa┐aj▒ oni, ┐e nie bior▒c ┐adnych prohormon≤w na noc pozbawia siΩ organizm czasu, w kt≤rym dojdzie w≤wczas do jednoczesnej zwy┐ki testosteronu i hormonu wzrostu. W tej kwestii musisz sam poeksperymentowaµ i zadecydowaµ sam za siebie.

EFEKTY UBOCZNE
     PamiΩtaj, ┐e niezale┐nie od tego, jak ostro┐nie postΩpujesz z prohormonami, zawsze istnieje niebezpiecze±stwo wyst▒pienia dzia│a± ubocznych. Po po│kniΩciu preparatu mo┐e on wej╢µ w interakcjΩ z prawie ka┐d▒ tkank▒ organizmu. Dlatego efekty uboczne maj▒ prawo wyst▒piµ w przypadku systematycznego stosowania jakiegokolwiek hormonu. Nie da siΩ oddzieliµ od siebie zalet i wad prohormon≤w. Wy┐sze dawki mog▒ zwiΩkszyµ skuteczno╢µ, ale r≤wnie┐ podnie╢µ ryzyko dzia│a± niepo┐▒danych. Istnieje du┐a r≤┐norodno╢µ mo┐liwych do zaobserwowania objaw≤w ubocznych i stopnia ich nasilenia. Nie ma nic za darmo. Im bardziej zbli┐amy siΩ do wyst▒pienia prawdziwego dzia│ania anabolicznego, tym wiΩksze prawdopodobie±stwo pojawienia siΩ negatywnych konsekwencji. Przyjmowanie prohormon≤w w du┐ych dawkach przez kilka tygodni mo┐e doprowadziµ do zmniejszenia endogennej produkcji testosteronu. Dlatego rozs▒dne jest braµ je przez 2 tygodnie, a potem przerwaµ na 4 tygodnie, by zapobiec zaprzestaniu produkcji naturalnego testosteronu, a przynajmniej umo┐liwiµ mu szybki powr≤t do normy w ci▒gu 4 tygodni. Nale┐y r≤wnie┐ u╢wiadomiµ sobie, ┐e rezultaty stosowania prohormon≤w nie s▒ trwa│e. Po zaprzestaniu ich brania, wiΩkszo╢µ ludzi obserwuje zar≤wno spadek masy cia│a, jak i si│y. Przyrost masy w trakcie brania prohormon≤w mo┐e wi▒zaµ siΩ z zatrzymywaniem wody, gdy┐ jest to czΩste zjawisko przy wy┐szych dawkach. Wzrost si│y mo┐e byµ wynikiem pobudzenia o╢rodk≤w nerwowych i dlatego zmniejszy siΩ po zaprzestaniu suplementacji. Nie ┐a│uj sobie bia│ka ani treningu. Podstawow▒ prawd▒ dotycz▒c▒ prohormon≤w jest to, ┐e nic Ci nie dadz▒, je╢li nie bΩdziesz ciΩ┐ko trenowa│ i du┐o jad│. Trening z niedostatecznym obci▒┐eniem nie zapewni odpowiedniego budulca dla przyrostu, bez wzglΩdu na to, jakich suplement≤w bΩdziesz u┐ywa│. Podobnie, jedz▒c niewystarczaj▒c▒ liczbΩ kalorii zmniejszysz dostΩpno╢µ testosteronu z powodu zwiΩkszenia poziomu bia│ka zwanego bia│kiem wi▒┐▒cym hormony sterydowe. Bia│ko to wi▒┐e kr▒┐▒cy we krwi testosteron, przez co nie mo┐e on przedostaµ siΩ do kom≤rek miΩ╢niowych. Ograniczenia w diecie r≤wnie┐ zwiΩkszaj▒ poziom kortyzolu, a zmniejszaj▒ insuliny, IGF-I (czynnik wzrostu) i hormon≤w tarczycy. Dzia│anie tych ostatnich trzech hormon≤w pozwala na optymalne rezultaty stosowania prohormon≤w. I wreszcie nie zapomnij o bia│ku. Zjadaj▒c go mniej ni┐ 2,2g na kilogram wagi cia│a, tracisz tylko sw≤j czas i pieni▒dze. Jeli zdecydujesz siΩ braµ prohormony, r≤b to odpowiedzialnie. PamiΩtaj, ┐e prohormony to te┐ hormony-przeka╝niki chemiczne, kt≤re s▒ w stanie zmieniµ organizm w spos≤b widoczny, a czΩsto nieodwracalny. To nie to samo, co witaminy czy inne suplementy ┐ywieniowe. I choµ margines bezpiecze±stwa w przypadku prohormon≤w wydaje siΩ byµ znacznie szerszy ni┐ dla steroid≤w anabolicznych/androgennych, to du┐e dawki jakiejkolwiek substancji chemicznej generalnie nios▒ ze sob▒ ujemne konsekwencje - a nigdy nie da siΩ przewidzieµ, czy dodatkowo nie wyst▒pi jaka╢ nietypowa szkodliwa reakcja na dany preparat.

OG╙LNE ZASADY STOSOWANIA
- By po jakim╢ czasie uwidoczniµ zmiany w masie miΩ╢niowej, potrzeba, co najmniej 450mg doustnie na dzie±, albo 100-150mg (lub wiΩcej) podjΩzykowo. dawkΩ nale┐y zwiΩkszaµ ostro┐nie.
- W celu zwiΩkszenia energii do treningu we╝ pojedyncz▒ dawkΩ 300-600mg, androstendiolu doustnie na oko│o godzinΩ przed treningiem. Je╢li stosujesz preparaty podjΩzykowe, powinna wystarczyµ do tego jedna tabletka. PamiΩtaj, ┐e preparaty podawane miejscowo mog▒ wch│aniaµ siΩ zbyt stopniowo, by wywo│aµ ten kr≤tkotrwa│y efekt.
- W odniesieniu do masy i si│y, wiΩksze dawki, co 3-4 godziny powinny daµ najlepsze rezultaty, ale jednocze╢nie zwiΩksz▒ ryzyko dzia│a± niepo┐▒danych. Stosowanie preparat≤w podjΩzykowych lub miejscowych znacznie zwiΩksza wch│anianie, co pozwala na mniejsze dawki, ale nie eliminuje ryzyka.
- Jel╢li decydujesz siΩ stosowaµ prohormony codziennie, r≤b to w dwutygodniowych cyklach oddzielonych czterotygodniow▒ przerw▒. Pozwoli to znacznie zmniejszyµ ujemne skutki w odniesieniu do naturalnej produkcji testosteronu.

POSTACIE PREPARAT╙W
     Wykazano, ┐e lepsze efekty dzia│ania prohormon≤w uzyskuje siΩ przy stosowaniu du┐ych dawek doustnych. Jednak┐e lepiej by│oby nie traciµ 90% tego, za co siΩ zap│aci│o. Dlatego wymy╢lono inne, korzystniejsze sposoby dostarczania prohormon≤w do organizmu. PodjΩzykowe preparaty s▒ najbardziej popularn▒ alternatyw▒ w stosunku do postaci doustnych. W tym wypadku prohormony s▒ po│▒czone z no╢nikiem, kt≤ry rozpuszcza siΩ w wodzie. NajczΩ╢ciej jest to cukier - beta cyklodekstryna. Znacznie zwiΩksza ona rozpuszczalno╢µ lipofilnego prohormonu, czyni▒c go rozpuszczalnym w wodzie. W po│▒czeniu z cyklodekstryn▒, prohormon ulega wch│oniΩciu przez tkanki jamy ustnej i bezpo╢rednio dociera do krwi, omijaj▒c w▒trobΩ. Jednak┐e nie wszystkie cyklodekstryny s▒ jednakowo skuteczne. Istniej▒ pewne dowody na to, ┐e najskuteczniejsza jest postaµ zwana hydroksypropylo-beta-cyklodekstryn▒. Wiele firm produkuj▒cych suplementy u┐ywa tej postaci. Tabletki policzkowe to kolejny spos≤b podawania prohormon≤w po│▒czonych z cyklodekstyn▒. R≤┐ni▒ siΩ tym od tabletek podjΩzykowych, ┐e umieszcza siΩ je pomiΩdzy policzkiem a dzi▒s│em i wch│aniaj▒ siΩ w bardziej sta│y i przed│u┐ony spos≤b przez tkanki dzi▒s│a i jamy ustnej; wiΩcej siΩ wch│ania, mniej ulega po│kniΩciu. Choµ ta technologia jest lepsz▒ metod▒ dystrybucji leku i jest ju┐ dostΩpna, dot▒d ┐adna z firm produkuj▒cych suplementy nie wykorzysta│a jej w przypadku prohormon≤w. Przezsk≤rne, czyli miejscowe preparaty, przeznaczone s▒ do stosowania na sk≤rΩ, sk▒d wch│aniaj▒ siΩ bezpo╢rednio do krwi. S▒ dwa typy technologii stosowanych w preparatach przez-sk≤rnych: oparte o cyklodekstrynΩ i o liposomy. Cyklodekstryna jest dobrym no╢nikiem przez sk≤rnym. Dzia│a w ten sam spos≤b na sk≤rze, co w jamie ustnej: prohormon zostaje zwi▒zany z rozpuszczaln▒ w wodzie cyklodekstryn▒ i wΩdruje razem z ni▒ do krwi, sk▒d rozprowadzany jest po ca│ym organizmie. Liposomy, kuliste cz▒steczki t│uszczu, zdolne do przenoszenia wewn▒trz r≤┐nych substancji, s▒ r≤wnie┐ dobr▒ metod▒ dystrybucji przezsk≤rnej. Mog▒ mieµ one jedn▒ lub dwie warstwy, r≤┐ni▒c siΩ grubo╢ci▒ otoczki t│uszczowej, kt≤ra zawiera prohormon, co prowadzi do r≤┐nej prΩdko╢ci przechodzenia go do organizmu. Zalet▒ preparat≤w przezsk≤rnych tak┐e jest ominiΩcie w▒troby, czyli unikniΩcie szybkiej deaktywacji. Preparaty te s▒ popularne w╢r≤d uznanych kulturyst≤w, ale ich wysoki koszt sprawia, ┐e s▒ niedostΩpne dla wiΩkszo╢ci u┐ytkownik≤w.

UWAGA!
     S│owo ostrze┐enia na temat cyklodekstryny i mo┐liwych interakcji z substancjami rakotw≤rczymi. Josef Pita, uznany za najwiΩkszego eksperta od cyklodekstryn, przeprowadzi│ badania na temat, hydroksypropylo-beta-dekstryny (HPBCD), opublikowane w The Journal of Pharmaceutical Sciences, kt≤re podda│o w w▒tpliwo╢µ bezpiecze±stwo HPBCD. Okaza│o siΩ, ┐e du┐e dawki HPBCD mog▒ zwiΩkszyµ wch│anianie wszechobecnych toksyn do organizmu, wykazuj▒c in vitro wzrost wch│aniania r≤┐nych substancji rakotw≤rczych zazwyczaj wystΩpuj▒cych w po┐ywieniu i w otoczeniu. Choµ by│o to badanie in vitro, nasuwa siΩ wa┐ne spostrze┐enie: mimo ┐e sama HPBCD nie jest toksyczna, to jednak hormony pewnie nie s▒ jedynymi substancjami, kt≤rych wch│anianie ona zwiΩksza. Szczeg≤ln▒ uwagΩ nale┐y zwr≤ciµ na lipofilne zwi▒zki chemiczne, gdy┐ s▒ one szeroko rozpowszechnione w po┐ywieniu ludzi i zwierz▒t, a wiele z nich dzia│a rakotw≤rczo. Szacuje siΩ, ┐e mog▒ byµ odpowiedzialne za do 25% nowotwor≤w u ludzi. Ponadto wiele substancji rakotw≤rczych, pochodz▒cych z zanieczyszczonego powietrza i dymu jest obecna w ╢linie i wraz z ni▒ przedostaje siΩ do uk│adu pokarmowego. Autorzy ostrzegaj▒ wszystkich, kt≤rzy s▒ w znacznym stopniu nara┐eni na te toksyny - ze wzglΩdu na palenie, rodzaj pracy, czy nawet usytuowanie domu - by unikn▒µ du┐ego doustnego spo┐ycia HPBCD dop≤ki nie bΩdzie wiΩcej wiadomo na temat tego zwiΩkszonego ryzyka.

METODY PODAWANIA
     Je╢li chodzi o metodΩ podawania suplement≤w ┐ywieniowych, prawo stawia sprawΩ jasno: legalne jest jedynie podawanie ich drog▒ pokarmow▒. To powoduje, ┐e pewne sposoby podawania preparat≤w s▒ po prostu bezprawne. Jednym z nich jest podawanie przezsk≤rne. Wed│ug zasad zawartych w Dietary Suplement Health and Education Act to by│ i ci▒gle jest spos≤b podawania suplement≤w nie┐ywieniowych, np. preparat≤w wytwarzanych przez przemys│ kosmetyczny. Inn▒, popularn▒ ostatnio metod▒, jest podawanie preparatu w postaci sprayu do nosa. Spray do nosa r≤wnie┐ nie mo┐e byµ suplementem ┐ywieniowym. Tak mo┐na podawaµ leki, czΩsto leki homeopatyczne. Preparaty homeopatyczne nie s▒ suplementami ┐ywieniowymi i nie poddaj▒ siΩ regulacjom prawnym DSHEA. S▒ te┐ sposoby dostarczania preparatu, kt≤re spe│niaj▒ warunek przechodzenia przez przew≤d pokarmowy: tabletki podjΩzykowe i przez╢luz≤wkowe. Obie te metody s▒ do zaakceptowania w odniesieniu do suplement≤w ┐ywieniowych, je╢li na opakowaniu nie ma uwag, co do dostarczania sk│adnik≤w sposobem innym ni┐ przez po│ykanie, jednak te┐ przez przew≤d pokarmowy. Je╢li na opakowaniu s▒ wskazania, co do podawania przezluz≤wkowego lub omijajacego w▒trobΩ, produkt nie podlega regulacjom DSHEA i ze wzglΩdu na mechanizm dystrybucji jest zakwalifikowany jako przypuszczalny lek. Zatem legalno╢µ zale┐y od tego, co zosta│o napisane na opakowaniu lub w ulotce reklamowej. Je╢li produkt nie przechodzi przez przew≤d pokarmowy, to nie jest suplementem ┐ywieniowym. Produkty nie nale┐▒ce do tej kategorii, takie jak kosmetyki, leki i preparaty homeopatyczne podlegaj▒ innym regulacjom prawnym sporz▒dzonym przez Food and Drug Administration. W rzeczywisto╢ci prawo kontroluj▒ce to, co mo┐na twierdziµ o skuteczno╢ci kosmetyk≤w jest znacznie bardziej liberalne ni┐ w odniesieniu do suplement≤w ┐ywieniowych. Przestrzegam przed kupowaniem przezsk≤rnych, lotion≤w udaj▒cych suplementy ┐ywieniowe, kt≤rych producenci twierdz▒ dziwaczne rzeczy o ich dzia│aniu.