Sk│adniki mineralne stanowi▒ grupΩ zwi▒zk≤w zaliczanych do niezbΩdnych, gdy┐ ustr≤j cz│owieka nie potrafi ich syntetyzowaµ i dlatego powinny byµ one dostarczane w odpowiednich ilo╢ciach i proporcjach z po┐ywieniem. Obecnie przyjmuje siΩ, ┐e cz│owiekowi potrzebnych jest minimum 14 sk│adnik≤w mineralnych.

Sk│adniki mineralne spe│niaj▒ w ustroju r≤┐norodne funkcje. Sk│adniki mineralne potrzebne cz│owiekowi wystΩpuj▒ zar≤wno w produktach pochodzenia zwierzΩcego, jak i ro╢linnego.

Sk│adniki mineralne dzielimy na makro-i mikroelementy. Do makroelement≤w niezbΩdnych w ┐ywieniu cz│owieka zalicza siΩ te sk│adniki mineralne, na kt≤re zapotrzebowanie wynosi ponad 100mg/osobΩ/dzie±. S▒ to: wap±, fosfor, magnez, s≤d, potas, chlor. Do mikroelement≤w wystarczaj▒cych w ilo╢ciach mniejszych ni┐ 100mg/dobΩ nale┐▒: ┐elazo, jod, cynk, mangan, mied╝, kobalt i molibden oraz fluor, selen i chrom.

╝r≤d│em sk│adnik≤w mineralnych dla ustroju s▒ produkty spo┐ywcze pochodzenia ro╢linnego i zwierzΩcego, woda oraz s≤l kuchenna. Zwi▒zki te z po┐ywienia zostaj▒ uwolnione w przewodzie pokarmowym, a nastΩpnie, g│≤wnie w postaci jonowej, wch│oniΩte do krwi i z ni▒ roznoszone po organizmie.

MAGNEZ

Reguluje wiΩkszo╢µ proces≤w przemiany materii w organizmie cz│owieka. Odpowiedzialny za uk│ad odporno╢ciowy chroni przed infekcjami, jako wr≤g o│owiu – przed skutkami zatruµ ekologicznych.

Niedob≤r: Nadpobudliwo╢µ, rozkojarzenie, stany lΩkowe, szybkie mΩczenie siΩ, b≤le g│owy, bezsenno╢µ, wypadanie w│os≤w. WystΩpuje: Produkty zbo┐owe, (chleb razowy, kasza gryczana, p│atki owsiane, kie│ki pszenicy), str▒czkowe, zielone warzywa li╢ciaste, orzechy, kakao.

Dzienne zapotrzebowanie 370 mg. czyli
-150g kaszy gryczanej lub 70g otrΩb≤w pszennych albo 200g fasoli bia│ej.

WAP╤

Spe│nia w organizmie wa┐ne funkcje fizjologiczne. Wchodzi w sk│ad ko╢µca, zapewnia twardo╢µ zΩb≤w. Istotny dla prawid│owej pracy serca, w przewodzeniu bod╝c≤w nerwowych oraz zwiΩksza odporno╢µ organizmu.

Niedob≤r: Zaburzenia w funkcjonowaniu systemu nerwowego, serca i miΩ╢ni. WystΩpuje: Mleko i jego przetwory, ciemne pieczywo, warzywa li╢ciaste (opr≤cz szpinaku).

Dzienne zapotrzebowanie 900mg czyli
- 120g sera ┐≤│tego - 2 szklanki mleka i 250 g sera bia│ego i 200g chleba ┐ytniego pe│noziarnistego.

»ELAZO

Jest niezbΩdnym sk│adnikiem s│u┐▒cym do przenoszenia tlenu w ustroju oraz bior▒cym udzia│ w procesach oddychania kom≤rkowego.

Niedob≤r: Zmniejszenie odporno╢ci organizmu na infekcje oraz wydolno╢ci fizycznej, obni┐enie aktywno╢ci, pogorszenie zdolno╢ci skupienia uwagi. WystΩpuje: miΩso, dr≤b, ryby, otrΩby pszenne, str▒czkowate, zielone warzywa li╢ciaste.

Dzienne zapotrzebowanie 15-18 mg (g≤rna granica dotyczy kobiet) czyli - 100g w▒tr≤bki wieprzowej albo 150g kaszanki lub 70g otrΩb≤w pszennych i 200 g polΩdwicy wo│owej.

MIED╝

Jest niezbΩdna do wytwarzania krwinek czerwonych oraz do prawid│owego przyswajania ┐elaza.

Niedob≤r: Niedokrwisto╢µ, ma│a ilo╢µ bia│ych krwinek prowadz▒ca do os│abienia organizmu, depigmentacja w│os≤w, os│abienie struktury w│osa. Gdzie wystΩpuje: Pieczywo pe│noziarniste, warzywa str▒czkowe, w▒troba, zielone warzywa li╢ciaste,

Dzienne zapotrzebowanie 2,0-2,5 mg czyli
- 200g chleba razowego i 150g soji - 200g kaszy gryczanej i 100 g │upanych orzech≤w laskowych

CYNK

Uczestniczy w wielu procesach metabolicznych zachodz▒cych w organizmie. Wzmacnia system immunologiczny w walce z wirusami, bakteriami i alergenami. ZwiΩksza przyswajalno╢µ witaminy A.

Niedob≤r: WiΩksza podatno╢µ na infekcje, problemy ze sk≤r▒, gorsze gojenie siΩ ran, spadek aktywno╢ci, brak apetytu. WystΩpuje: MiΩso, podroby, ryby, ┐≤│tko jaja, pe│noziarniste produkty zbo┐owe, str▒czkowe.

Dzienne zapotrzebowanie 13-16 mg czyli
- 250 kaszy gryczanej i 150g suchej kie│basy - 200g ┐≤│tego sera i 50g p│atk≤w owsianych

SELEN

Chroni przed chorobami sk≤ry i w│os≤w. Poprawia funkcjonowanie systemu immunologicznego, zmniejsza efekty toksycznego dzia│ania takich metali ciΩ┐kich jak kadm, o│≤w, rtΩµ i arsen.

Niedob≤r: K│opoty z w│osami i ze sk≤r▒, dolegliwo╢ci ze strony uk│adu kr▒┐enia. WystΩpuje: Ryby (g│. ╢ledzie), podroby, pe│noziarniste produkty zbo┐owe.

Dzienne zapotrzebowanie 60-70 g czyli
- 100g w▒tr≤bki i 100g ╢ledzi

Pierwiastki ╢ladowe podobnie jak sk│adniki mineralne s▒ niezbΩdne do prawid│owego funkcjonowania organizmu, a w przypadku sportowc≤w. Preparaty farmaceutyczne ┐elaza, cynku, chromu i wiele innych prowadz▒ do poprawy wynik≤w sportowych.

S╙D
W naturze, w produktach spo┐ywczych wystΩpuje w niewielkich ilo╢ciach, g│≤wnym jego ╝r≤d│em jest dodawany do po┐ywienia chlorek sodu. Z tego powodu czΩsto mo┐e dochodziµ do nadmiernego spo┐ycia sodu przez osoby lubi▒ce s│ony smak. Nadmiar sodu zwiΩksza ryzyko wyst▒pienia nadci╢nienia tΩtniczego u os≤b ze sk│onno╢ciami do tej choroby. Jedna │y┐eczka soli kuchennej (5g) zawiera oko│o 2000mg sodu. Dzienne spo┐ycie soli powinno wynosiµ │▒cznie 7-8g czyli 2800-3200mg sodu. Obecnie w Polsce sprzedaje siΩ w sklepach wy│▒cznie s≤l jodowan▒ zawieraj▒c▒ dodatek 30mg jodku potasu na 1kg soli, czyli dawka 7-8g soli wprowadza do organizmu 160-183µg jodu. Dodawanie jodu do soli jest profilaktyk▒ wola endemicznego, zwi▒zanego zniedoborem tego pierwiastka.

POTAS

wsp≤lnie z sodem jest odpowiedzialny w organizmie za utrzymanie ci╢nienia osmotycznego w kom≤rkach i p│ynach ustrojowych. Konieczne jest wiΩc zachowanie odpowiedniego wzajemnego stosunku miΩdzy tymi pierwiastkami.

CHROM

Stymuluje przemiany energetyczne i syntezΩ kwas≤w t│uszczowych, pobudza transport aminokwas≤w do kom≤rek, stymuluje dzia│anie insuliny przy wykorzystaniu glukozy oraz zwiΩksza tolerancje na glukozΩ. Dzienne zapotrzebowanie: 0,05 - 0,2 mg

FLUOR

Dba o twardo╢µ i odporno╢µ zΩb≤w oraz zachowanie struktury ko╢ci i zΩb≤w. Dzienne zapotrzebowanie: 1,5 - 4,0 mg

JOD
Sk│adnik hormon≤w tarczycy. Dzienne zapotrzebowanie: 160 mcg

KOBALT Aktywizuje enzymy, jest sk│adnikiem witaminy B12. Nadmierne spo┐ycie mo┐e mieµ skutki uboczne. Dzienne zapotrzebowanie: 5 - 8 mcg

MANGAN

Sk│adnik enzym≤w syntezy t│uszcz≤w, potrzebny przy budowie ko╢µca, stymuluje tworzenie siΩ cholesterolu. Nadmierne spo┐ycie mo┐e mieµ niepo┐▒dane skutki. Dzienne zapotrzebowanie: 2,5 - 5,0 mg

MOLIBDEN

Potrzebny do metabolizmu t│uszcz≤w i przemian ┐elaza w organizmie. Nadmierne spo┐ycie mo┐e dzia│aµ toksycznie. Dzienne zapotrzebowanie: 0,15 - 0,5 mg

NIKIEL

Potrzebny w metabolizmie hormon≤w, t│uszcz≤w i glukozy. Nadmierne spo┐ycie prowadzi do niepo┐▒danych skutk≤w. Dzienne zapotrzebowanie: nieustalono

WANAD

Przeciwdzia│a tworzeniu siΩ cholesterolu, wa┐ny dla ko╢ci i zΩb≤w. Mo┐e dzia│aµ toksycznie. Dzienne zapotrzebowanie: nieustalono